Wat zijn de eileiders?

Dankzij de macro- en microscopische structuur van de eileiders is de ontmoeting tussen eicel en sperma mogelijk. Dit zorgt voor bevruchting en de ontwikkeling van een nieuw leven.

De eileiders zijn een paar langwerpige organen, gelegen aan weerszijden van de baarmoeder en in nauw contact met de eierstokken. Als onderdeel van het voortplantingssysteem spelen ze een fundamentele rol bij het transport van de eitjes en sperma. Bevruchting vindt plaats in een van hun segmenten.

Als je iets meer wilt weten over hun structuur, werking en de ziekten waarbij ze betrokken kunnen zijn, nodigen we je uit om het volgende artikel te lezen.

Anatomie van de eileiders

De eileiders zijn langwerpige, buisvormige organen van gemiddeld 10 cm. Voor praktische doeleinden is het mogelijk om meerdere porties of segmenten te onderscheiden:

• Infundibulum: dit is het buitenste of distale deel dat in contact staat met de eierstokken. Het wordt gekenmerkt door verschillende verlengingen die fimbriae worden genoemd.
• Ampulla: Zoals de naam al doet vermoeden, is het een verbreed gedeelte. Door zijn vorm vergemakkelijkt het de ontmoeting tussen de eicel en de zaadcel. Dat wil zeggen, de bevruchting.
• Isthmus: In tegenstelling tot de ampulla is de isthmus meestal kleiner en langer, waardoor het pad van de eicel naar het binnenste van de baarmoeder wordt vergemakkelijkt.
• Interstitium: Dit is een klein gebied met bijzondere microscopische kenmerken, die de verbinding tussen de baarmoeder (de uterus) en de eileiders mogelijk maakt.

Als je het weefsel met een microscoop zou analyseren, zou je talloze langwerpige structuren zien – plakkaten – die constant in beweging zijn, waardoor het pad van het eitje langs de buizen naar de baarmoeder wordt bevorderd.

Functies

De belangrijkste functie van de eileiders is om te dienen als transportmiddel voor de eicel om de ontmoeting met het sperma te vergemakkelijken. Om het proces te begrijpen, is het belangrijk om rekening te houden met de anatomische structuren die we hierboven noemden.

De functie van de eileiders vóór de ovulatie

We verwijzen naar ovulatie als het proces waarbij een ovariumfollikel een eicel vrijgeeft (de onvolgroeide vorm van het eitje). Zoals alle veranderingen die optreden tijdens de menstruatiecyclus, treedt ook dit op als gevolg van hormonale veranderingen.

Deze hormonen veroorzaken veranderingen in de interne structuur van de baarmoederbuizen, wat resulteert in een toename van de grootte van zowel de fimbriae als de plakkaten. In het eerste geval om het ‘vangen’ van de eicel te vergemakkelijken zodra deze is vrijgegeven. En, in het geval van de plakkaten, om mobilisatie naar de ampulla mogelijk te maken.

Tijdens de ovulatie

De samentrekkingen van de spieren in de eileiders, de beweging van de interne villi en de secreties die binnen deze structuur vrijkomen, bevorderen de beweging van de toekomstige eicel langs de eileiders.

Als de vrouw in de uren voorafgaand aan de eisprong geslachtsgemeenschap heeft gehad, zal dit de beweging van het sperma door dezelfde structuren bevorderen, maar in de tegenovergestelde richting. Dat wil zeggen, van de baarmoeder richting de ampulla.

Na de ovulatie

In het geval van bevruchting van de eicel, zal het toekomstige embryo via dezelfde mechanismen naar de baarmoeder reizen, waar het zich aan een van zijn wanden zal hechten. Hier begint het proces van celdeling dat nodig is voor de groei en ontwikkeling van de baby.

Als er echter geen bevruchting plaatsvindt, zal de baarmoeder het eitje opnemen en zal er een menstruatiebloeding optreden. Een menstruatiebloeding is niets meer dan het afstoten van het endometrium, de binnenste laag van de baarmoeder.

Ziekten die de eileiders kunnen aantasten

Meerdere gebeurtenissen kunnen leiden tot ontsteking of beschadiging van de eileiders. De MSD-handleiding (Engelse link) vat er een aantal samen en we zullen ze hieronder uitleggen:

• Eileiderontsteking. Dit is meestal het gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening, zoals gonorroe of chlamydia. Het gaat onder andere om ernstige bekkenpijn, koorts en stinkende vaginale afscheiding.
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Af en toe vindt de bevruchting of het transport van de bevruchte eicel abnormaal plaats. Dit resulteert in de ontwikkeling van de zwangerschap op een andere plaats dan het endometrium, een aandoening die het leven van de moeder in gevaar brengt en onverenigbaar is met de goede ontwikkeling van de baby.
• Endometriose (Engelse link). Dit is de aanwezigheid van endometriumweefsel in een abnormaal gebied, bijvoorbeeld in de eileiders. Dit resulteert in de ontwikkeling van littekenweefsel of cysten.

Enkele laatste overwegingen over de eileiders

De eileiders zijn essentieel om de voortplanting bij de mens te verzekeren. Ondanks hun kleine formaat laten ze sperma en de eicel elkaar ontmoeten door het transport langs het voortplantingsstelsel te vergemakkelijken. Zonder de eileiders zou het leven zoals we dat kennen niet kunnen bestaan.