Hoe zwangerschap de zintuigen beïnvloedt

Veranderingen in zicht, smaak of reuk zijn heel gewoon tijdens de zwangerschap. Vandaag vertellen we je hoe en waarom zwangerschap de zintuigen beïnvloedt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Zwangerschap is een ware gedaanteverandering op alle niveaus. Over het algemeen zijn de meest zichtbare veranderingen die in het silhouet, waar vrouwen zich vaak zorgen om maken. Maar ook de zintuigen veranderen, vooral tijdens de eerste maanden. Als dit je eerste zwangerschap is, kunnen sommige van deze veranderingen je afschrikken. Je vraagt je misschien af of ze normaal zijn en wanneer ze zullen ophouden. Over de juiste informatie beschikken is dus de beste manier om kalm te blijven en van je zwangerschap van begin tot eind te genieten. In dit artikel vertellen we je daarom alles wat je moet weten over hoe zwangerschap de zintuigen beïnvloedt.

Hoe zwangerschap de zintuigen beïnvloedt

Zien, voelen, ruiken, gehoor en smaak zijn onze ‘5 krachten’ die ons in staat stellen informatie van de wereld om ons heen te ontvangen. Via deze zintuigen signaleren we mogelijkheden en gevaren in de omgeving en nemen we beslissingen over onze handelingen.

Tijdens de zwangerschap beïnvloeden veranderingen in de hormoonspiegel deze waarnemingen en ontstaan enkele van de meest typische en voorkomende symptomen bij zwangere vrouwen.

Hieronder laten we je de meest relevante veranderingen zien, zintuig voor zintuig.

Ruiken

Dit is een van de zintuigen die het meest veranderdt (Engelse link) tijdens de zwangerschap. En omdat deze verandering zich vroeg manifesteert, waarschuwt ze vrouwen meestal voor de mogelijkheid dat ze in verwachting zijn.

Het belangrijkste olfactorische kenmerk van zwangere vrouwen is hyperosmie, een verergering van de reukzin, waardoor alle geuren veel duidelijker en intenser worden waargenomen.

Dit verschijnsel treedt op door de toename van oestrogenen en progesteron die typisch is voor het begin van de zwangerschap en ook door de grotere bloedtoevoer naar de nasale membranen.

Hyperosmie maakt niet alleen onaangename geuren hinderlijker dan gewoonlijk, maar veroorzaakt ook een afkeer van frequente en aangename geuren, zoals die van het favoriete parfum van een vrouw.
Als gevolg hiervan ontstaat een ander typisch symptoom van zwangerschap: misselijkheid. En in zekere zin is deze hyperosmie een verdedigingsmechanisme van het lichaam van de moeder om de baby te beschermen tegen mogelijk giftige of schadelijke stoffen.

Paradoxaal genoeg ervaren sommige vrouwen juist het omgekeerde verschijnsel: anosmie of verlies van reukzin. Dit gebeurt door een grote verstopping van het neusslijmvlies. Het komt veel minder vaak voor, maar leidt ook tot een vermindering van de smaakzin.

Hoe zwangerschap de zintuigen beïnvloedt: smaak

Heb je gemerkt dat voedsel je anders smaakt sinds je zwanger bent? Hunker je naar voedsel dat je nooit at en verwerp je voedsel dat een vast onderdeel van je dieet was? Maak je geen zorgen! Het is iets volkomen natuurlijks en reageert op drie processen van de zwangerschap:

• De afname van de afscheiding van zoutzuur uit de maag (een stof die de spijsvertering bevordert): Dit veroorzaakt een metaalachtige smaak in de mond, waardoor de smaakwaarneming verandert. Interessant is dat, om dit tekort te compenseren, het lichaam ‘vraagt’ om zure producten te consumeren, zoals citroenen of augurken.
• Verhoogde niveaus van choriongonadotrofine: Ook dit wijzigt de smaken en leidt tot het ontstaan van trek.
• De daling van de bloedsuikerspiegel: Als reactie op dit verschijnsel is het normaal dat het verlangen naar zoet voedsel toeneemt, zelfs bij vrouwen die dat gewoonlijk niet eten.

Voelen

Tactiele stoornissen komen ook vaak voor in de zwangerschap. Veel vrouwen hebben de eerste maanden last van gevoelige of pijnlijke borsten, door de werking van oestrogenen en progesteron. Maar het is ook gebruikelijk om jeuk of steken (Spaanse link) in de rest van het lichaam te voelen, en ook meer warmte en zweten.

Deze veranderingen zijn het gevolg van de verhoogde bloedstroom naar de huid die tijdens de zwangerschap optreedt. Om deze symptomen te vermijden is het een goed idee om losse kleding te dragen die gemaakt is van natuurlijke stoffen. Tegelijk moeten zwangere vrouwen er op letten dat ze de huid hydrateren en dagelijks aan huidhygiëne doen.

Gehoor

Hoewel deze veranderingen niet erg intens zijn, komen ze toch vaak voor bij zwangere vrouwen. Een verhoogde waarneming van geluid kan vermoeidheid en ongemak verergeren en rusteloosheid veroorzaken. Daarom vermijd je best luide en schelle geluiden, want die kunnen de foetus storen en zijn hartslag verhogen.

Zicht

In tegenstelling tot de vorige zintuigen neemt het zicht niet toe door de zwangerschap. Integendeel, het heeft de neiging af te nemen of te verslechteren (Spaanse link). Meer bepaald door de werking van de hormonen relaxine en progesteron, die het vasthouden van vocht in het oog bevorderen. Dit tast het hoornvlies en de lens aan en veroorzaakt een afname van de scherpte en de gezichtsscherpte.

Variaties in het gezichtsvermogen zijn meestal tijdelijk en verdwijnen geleidelijk na de bevalling. Toch is het een goed idee een oogarts te raadplegen om mogelijke complicaties te voorkomen.

Conclusies over hoe zwangerschap de zintuigen beïnvloedt

Zoals je ziet kunnen je zintuigen merkbaar veranderd worden tijdens de zwangerschap en het is mogelijk dat sommige van deze veranderingen je vergezellen tot de baby geboren is.

Nu je weet wat je kunt verwachten, kun je gemakkelijker van je zwangerschap genieten. Aarzel toch niet je arts te raadplegen als een van je symptomen je zorgen baart.