Hormonen tijdens de zwangerschap: wat je moet weten
De aanwezigheid van hormonen tijdens de zwangerschap is erg belangrijk voor de goede ontwikkeling van de toekomstige baby. Veel van deze stoffen komen cyclisch vrij tijdens de menstruatie, maar tijdens de zwangerschap spelen ze een andere rol.
Wil je meer weten over dit onderwerp? In de volgende paragrafen noemen we de vijf belangrijkste hormonen, hun belangrijkste functies en enkele andere interessante feiten. Dit geeft je niet alleen een beter begrip van je lichaam, maar zal ook nog eens de grote complexiteit van zwangerschap benadrukken. Blijf lezen!
Wat zijn hormonen en waar dienen ze voor?
Hormonen zijn zeer belangrijke stoffen voor het goed functioneren van het lichaam. Hun samenstelling varieert, hoewel ze in de meeste gevallen bestaan uit eiwitten of kleine hoeveelheden aminozuren.
Ze komen vrij in organen die endocriene klieren worden genoemd. Hormonen moeten zich door een groot deel van het lichaam bewegen, meestal via de bloedbaan, om andere organen te bereiken en veranderingen in hun functioneren te veroorzaken.
Zo maakt de hypofyse bijvoorbeeld oxytocine aan. Deze klier bevindt zich aan de basis van de hersenen. Hij bereikt de spier van de baarmoeder om vervolgens de contracties te veroorzaken die zo kenmerkend zijn tijdens de bevalling. Interessant, niet?
Enkele belangrijke hormonen tijdens de zwangerschap
Alle fysiologische veranderingen in het lichaam van een vrouw om de ontwikkeling van de toekomstige baby in haar baarmoeder te bewerkstelligen, zijn een gevolg van hormonale veranderingen. Sommige van deze hormonen zijn niet aanwezig in het mannelijk lichaam, wat dit proces veel specialer en karakteristieker maakt.
Hieronder zullen we je vertellen over de stoffen die het meest betrokken zijn tijdens de zwangerschap en hun belang.
Humaan choriongonadotrofine of HCG
Humaan choriongonadotrofine of HCG is een van de eerste hormonen die tijdens de zwangerschap verschijnen. De baby produceert het zelf (hoewel we de baby in dit stadium nog een embryo noemen) om de ontwikkeling van de omliggende structuren mogelijk te maken waardoor het in de baarmoeder kan groeien.
Zwangerschapstesten met behulp van een bloed- of urinemonster detecteren verhogingen van deze stof, waardoor een vroege zwangerschap kan worden ‘gediagnosticeerd’. Wanneer de niveaus abnormaal hoog zijn, is trofoblastziekte waarschijnlijk, wat kan leiden tot gecompliceerde gevallen van kanker tijdens de zwangerschap.
Progesteron, een van de belangrijkste hormonen tijdens de zwangerschap
Progesteron is een van de hormonen tijdens de zwangerschap die ook op andere momenten in het leven van een vrouw voorkomt. Het is zelfs belangrijk in de menstruatiecyclus en wanneer de concentraties dalen, treedt het losraken van het endometrium op, wat een menstruatie veroorzaakt.
Verschillende organen zijn verantwoordelijk voor de productie ervan, met name de eierstokken (vrouwelijke voortplantingsorganen) en de placenta. Tijdens de zwangerschap vervult het verschillende functies. Een daarvan is het remmen van het immuunsysteem van de moeder om afstoting van het embryo of de foetus te voorkomen.
Meerdere onderzoeken (Spaanse link) hebben de rol onthuld die progesteron-injectie kan spelen bij het voorkomen van een miskraam bij moeders met risicofactoren.
Oestrogenen
Oestrogenen zijn de vrouwelijke geslachtshormonen bij uitstek, iets wat lijkt op wat er gebeurt met testosteron bij mannen. Buiten de zwangerschap hebben ze meerdere functies, omdat ze de verwerking van sommige voedingsstoffen en de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken beïnvloeden.
Ze worden ook geproduceerd door de placenta. Ze zijn verantwoordelijk voor het bevorderen van de ontwikkeling en aanpassing van de baarmoeder en de vagina voor respectievelijk de groei van de baby en de bevalling. Net zoals wat er gebeurt tijdens de menstruatiecyclus, zullen oestrogenen in dit stadium waarschijnlijk bijdragen aan stemmingswisselingen.
Oxytocine, nog een van de belangrijkste hormonen tijdens de zwangerschap
Oxytocine is een van de meest bekende hormonen tijdens de zwangerschap. Je hebt er vast wel eens van gehoord! De hypofyse – of neurohypofyse, om specifieker te zijn – is verantwoordelijk voor de synthese ervan. Dit hormoon is verantwoordelijk voor het stimuleren van samentrekkingen van de baarmoederspier wanneer het tijd is voor de bevalling.
Zoals besproken in deze wetenschappelijke studie (2020) is oxytocine-injectie een gangbare praktijk om de bevalling in een ziekenhuisomgeving te vergemakkelijken. Hoewel er complicaties kunnen optreden bij het gebruik ervan, zoals baarmoederruptuur, beschouwen experts het over het algemeen als een veilige stof.
Prolactine
Net als de vorige, is prolactine vrij goed bekend. De naam helpt ons enigszins om de functie ervan te begrijpen. Het vindt ook zijn oorsprong in de hypofyse, hoewel in het voorste gedeelte, of adenohypofyse. De verhoogde concentraties houden verband met de stimulatie van de borstklieren om de productie van moedermelk te vergemakkelijken.
Dit gebeurt in de momenten voorafgaand aan de bevalling. Het doel ervan is de baby’s van voldoende voedingsstoffen te voorzien zodra ze geboren zijn. Hoewel de productie ervan tijdens de rest van de zwangerschap in aanzienlijke hoeveelheden kan plaatsvinden, ‘blokkeren’ hoge niveaus van progesteron en oestrogeen de afgifte van moedermelk.
Het lichaam van de moeder is een zeer complex systeem
Als je het nu nog niet wist, is het wel duidelijk na het lezen van dit artikel dat zwangerschap een zeer complexe gebeurtenis is! In het algemeen is dit wat we weten over de belangrijkste hormonen tijdens de zwangerschap. Er zijn echter nog veel vragen die moeten worden beantwoord, vooral met betrekking tot de conceptie.
