What's eating Gilbert Grape: de last van een disfunctionele familie

What's Eating Gilbert Grape is een film over de psychologische effecten van het deel uitmaken van een disfunctionele familie. Lees verder.

What’s Eating Gilbert Grape is een film met de geweldige acteurs Johnny Depp en Leonardo DiCaprio in de hoofdrollen. Deze productie laat ons de psychologische en emotionele gevolgen zien van het deel uitmaken van een disfunctionele familie. Gilbert moet diepe interne worstelingen doorstaan om zijn eigen leven te leiden.

Korte plot van de film

Dit is een film die in 1993 werd geregisseerd door de Zweedse Lasse Hallström. Het verhaal speelt zich af in Endora, een klein en saai stadje. In de woorden van Gilbert (Johnny Depp) is het leven daar als ‘dansen zonder muziek’. De jongeman woont met zijn moeder en broers en zussen in een huis dat uit elkaar valt. Daarnaast heeft hij een eentonig en onbevredigend leven, omdat hij de verantwoordelijkheid op zich neemt om zijn disfunctionele familie emotioneel en financieel te ondersteunen.

Leonardo DiCaprio was ten tijde van de opnames pas 19 jaar oud en speelt Arnie, een jongeman met cognitieve beperkingen. Hij is de broer van Gilbert, Amy en Ellen, die hem verafschuwt. Ondertussen raakt zijn moeder, Bonnie, in een diepe depressie na de dood van haar man – en de vader van drie van haar vier kinderen – waardoor ze lijdt aan morbide obesitas.

In deze pijnlijke en ongemakkelijke context overweegt Gilbert Grape niet eens de mogelijkheid om avonturen te gaan beleven ver van zijn familie. Hij voelt zich gevangen in zijn leven als verzorger en moet omgaan met de eisen van zijn baan in een kruidenierswinkel.

Alles verandert echter als Becky, een mooie jonge vrouw, en haar oma gedwongen worden om een paar dagen in de stad te blijven vanwege panne in hun woonwagen.

What’s Eating Gilbert Grape – de aspecten van een disfunctionele familie

Het is belangrijk om duidelijk te maken dat niet alle disfunctionele gezinnen er hetzelfde uitzien. In sommige families zijn er situaties van geweld, misbruik en de afwezigheid van empathie. In andere is er bijvoorbeeld een duidelijk gebrek aan respect voor elkaars grenzen en een gebrekkige rolverdeling. Hoe dan ook, in alle disfunctionele gezinnen wordt het moeilijk en ongezond om samen te leven.

Hieronder bespreken we enkele aspecten van het gezin in What’s Eating Gilbert Grape. Ze wijzen op een disfunctionele en problematische familiedynamiek.

Inefficiënte communicatie

Er is heel weinig communicatie in de familie Grape, wat leidt tot conflicten en luide ruzies. Dit is een van de belangrijkste kenmerken van disfunctionele gezinnen. Hoewel er liefde is, vloeien de woorden van genegenheid niet vanzelf. Er zijn grote moeilijkheden met het registreren van je emoties en dus met het communiceren ervan.

Overbescherming en afhankelijkheid

Handicaps zijn erg aanwezig in dit verhaal. Zowel Arnie’s rijpingsachterstand als de depressie en zwaarlijvigheid van de moeder dagen de individualiteit van elk van de personages uit. Zoals Gilbert tegen Becky zegt als ze hem naar zijn familie vraagt:

De jonge Arnie wordt overbeschermd door Gilbert, wat zijn groei en autonomie verstoort. Ook Bonnie’s zwaarlijvigheid zorgt ervoor dat ze hulp nodig heeft om in haar basisbehoeften te voorzien. De mate van afhankelijkheid wordt steeds intenser naarmate haar situatie niet verbetert.

Nog niet geheelde wonden

Hoewel er niet veel details worden gegeven over de dood van de vader, kunnen we wel raden dat dit verlies een gecompliceerd rouwproces (Engelse link) teweeg heeft gebracht. In feite leidt dit ertoe dat de moeder buitenproportioneel eet tot ze een gewicht bereikt dat haar levenskwaliteit aanzienlijk aantast.

In dit geval vertalen de nog niet geheelde wonden zich in een disfunctionele dynamiek, omdat dat wat ‘onopgelost’ is zich op de een of andere manier probeert uit te drukken.

Ontevredenheid over de rolverdeling in een disfunctionele familie

“Blijf ik de rol van ouder vervullen of richt ik me op mijn eigen leven?“ Dit is de vraag die Gilbert teistert, soms bewust en soms niet zozeer. Hij voelt zich duidelijk ongelukkig en gefrustreerd met het leven dat hij heeft. Schuldgevoel speelt echter een belangrijke rol in zijn interne strijd. Op die manier beïnvloedt zo’n innerlijk conflict zijn relatie met zijn familie.

Als de liefde op een onverwachte manier bij hem aanklopt, begint zijn behoefte aan bevrijding te groeien. Zo begint hij beslissingen te nemen die beantwoorden aan zijn verlangens en behoeften. Op deze manier wordt de familiedynamiek volledig getransformeerd en, hoewel pijn deel uitmaakt van het proces, zijn de gevolgen voor iedereen gunstig.

Identificeren, in twijfel trekken en veranderen

In het gezin Grape is disfunctionaliteit vooral gebaseerd op het gebrek aan autonomie. Om verschillende redenen voelen de leden zich gevangen in onbevredigende rollen. Maar vergeet niet dat er veel redenen zijn waarom een gezinsstructuur disfunctioneel kan zijn. Over het algemeen wordt dit in verband gebracht met fouten of met excessen.

Als je met zo’n probleem wordt geconfronteerd, is het eerste wat je moet doen het herkennen. Als de ongezonde dynamiek eenmaal is geïdentificeerd, kan een diepgaande ondervraging beginnen om een nieuw mogelijk scenario te bedenken. In dit opzicht is het heel nuttig om advies te vragen aan gezinspsychologen. Doe zoals Grape en verander dingen!