Kinderboeken die genderstereotypen doorbreken

Kinderboeken zijn het perfecte leermiddel om kleintjes te helpen opgroeien zonder de genderstereotypen te accepteren die de samenleving hen oplegt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Ana Couñago.

Laatste update: 22 december, 2022

Het is belangrijk om jongens en meisjes van de 21e eeuw voor te lichten over gelijkheid. Om dit te doen, is het belangrijk om genderstereotypen op elke mogelijke manier te doorbreken. Bijvoorbeeld via kinderliteratuur.

Verhalen zijn een geweldige educatieve bron als het gaat om het doorgeven van bepaalde sociale waarden. Voor kinderen zijn de personages in deze fictieve verhalen namelijk rolmodellen die ze kunnen volgen en imiteren.

Wat zijn genderstereotypen?

Om genderstereoytpen te begrijpen en te doorbreken, moeten we eerst de betekenis van dit concept begrijpen. We kunnen genderstereotypen definiëren als een geloofssysteem dat wordt gedeeld door cultuur en samenleving.

Dit geloofssysteem schrijft bepaalde rollen en typisch gedrag toe aan vrouwen, en andere aan mannen. Met andere woorden, ze definiëren bepaalde rollen en gedragingen als ‘vrouwelijk’ en andere als ‘mannelijk’.

Momenteel weten we dat deze vooropgezette ideeën simplistisch en onjuist zijn. Toch blijven ze bestaan en worden ze van de ene op de andere generatie doorgegeven via het socialisatieproces (Engelse link). Wanneer kleintjes socializen, nemen ze deze gedachten tijdens hun eerste levensjaren in zich op.

Maar aangezien genderstereotypen worden geconstrueerd en aangeleerd, in plaats van aangeboren, kunnen we ze aanpassen door middel van het onderwijs dat we jongere generaties geven. We moeten voorkomen dat kinderen in deze stereotypen verstrikt raken. Anders kunnen ze bepaalde karaktereigenschappen, emoties, fysieke kenmerken, gedragingen, interesses, cognitieve vaardigheden, enz. aannemen, simpelweg omdat dat is wat van hun geslacht verwacht wordt.

Kinderboeken die genderstereotypen ontkrachten

Jarenlang hebben klassieke kinderverhalen genderstereotypen bestendigd en volledig seksistische berichten verspreid. Veel van deze verhalen portretteren mannen als dapper, avontuurlijk en als helden. Tegelijkertijd verbeelden ze vrouwen als passieve personages, wachtend op een man om hen te redden van een boze peetmoeder of ander soort gevaar.

Gelukkig zijn er tegenwoordig veel kinderverhalen die kinderen helpen genderstereotypen te ontkrachten. Deze verhalen helpen jongens en meisjes op te groeien met gendergelijkheid. Hieronder zullen we een paar van onze favorieten aanbevelen.

Dragen prinsessen bergschoenen? Door Carmela LaVigna Coyle

Dit is het verhaal van een zeer nieuwsgierig en energiek meisje dat niet zeker weet of ze een authentieke prinses is. Deze twijfel zorgt ervoor dat ze haar moeder een aantal vragen stelt. Haar moeder reageert steeds op een zeer ingenieuze manier. Dragen prinsessen bergschoenen? stimuleert zelfacceptatie en zelfvertrouwen.

Candy Pink, door Adela Turijn

De hoofdpersoon in dit verhaal is Margarita, een olifant die leeft in een samenleving waarin mannen en vrouwen verschillend worden opgevoed. Bovendien is Margarita de enige olifant in haar groep die geen roze huid heeft, wat haar in eerste instantie erge zorgen baart.

Haar ouders maken zich echter niet druk over dit aspect. Eindelijk voelt ze zich vrij, wat de weg vrijmaakt voor gelijkheid voor de rest van haar vrienden.

Gruwelijke rijmen, door Roald Dahl – het doorbreken van genderstereotypen

Dit boek van een van onze favoriete auteurs bevat een verscheidenheid aan klassieke kinderverhalen. Maar hier nemen Sneeuwwitje, Roodkapje en Goudlokje een nieuwe wending. In plaats van de verhalen te vertellen zoals ze al generaties lang worden verteld, vindt Roald Dahl ze opnieuw uit. Dit fantastische boek stuurt veel modernere en toepasselijkere boodschappen naar de jonge lezers van vandaag.