Beoordelingsangst: hoe het kinderen beïnvloedt

Beoordelingsangst is een toestand van angst, onbehagen, of nervositeit, die ontstaat door de mogelijkheid door anderen beoordeeld te worden. Meer informatie.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Geschreven door Elena Sanz Martín

Laatste update: 05 januari, 2023

Je kind heeft de hele week een dans of een vaardigheid geoefend en je hebt zelf gezien hoe goed ze het doen. Maar als ze het in het weekend aan hun grootouders en tantes en ooms gaan laten zien, lopen ze vast, maken fouten, en wekken ze de indruk dat ze niet geoefend hebben. Heb je ooit zo’n situatie meegemaakt? Dit is het gevolg van beoordelingsangst, een verschijnsel dat ons allemaal treft, maar dat schadelijker kan zijn voor kinderen.

Deze slechte prestaties die optreden als we onder het toeziend oog van anderen optreden, zijn het gevolg van angst en kunnen belangrijke gevolgen hebben in het leven van kinderen. Het kan bijvoorbeeld hun vermogen tot socialiseren belemmeren of hun academische prestaties beïnvloeden. Daarom is het essentieel dat je er als moeder van weet en je kind helpt de gevolgen ervan te voorkomen. We vertellen je hoe je dat kunt doen.

Wat is beoordelingsangst?

Beoordelingsangst is een toestand van angst, onbehagen of nervositeit die ontstaat door de mogelijkheid door anderen beoordeeld te worden.

We zijn bang door anderen beoordeeld te worden als we een examen moeten afleggen of een openbare presentatie moeten leveren. Maar deze angst kan ook ontstaan als we met andere mensen praten of een activiteit doen waarbij we het gevoel hebben dat we onze waarde moeten bewijzen. Paradoxaal genoeg blokkeert diezelfde angst ons en maakt dat onze prestaties veel minder zijn dan verwacht.

Hoewel er individuen zijn die meer dan anderen vatbaar zijn voor beoordelingsangst, ervaren we in werkelijkheid allemaal op verschillende momenten in het leven wel eens dit soort gevoelens. Het verschil is dat volwassenen een groter vermogen hebben om te begrijpen en te beheersen wat er gebeurt, terwijl kinderen zich erg geblokkeerd en schuldig kunnen voelen, vooral in bepaalde contexten die we hieronder bespreken.

Factoren die beoordelingsangst beïnvloeden

Beoordelingsangst treedt niet altijd met hetzelfde gemak of dezelfde intensiteit op, maar er zijn verschillende factoren (Spaanse link) die een verschil maken. Hier zie je wat ze zijn.

Temperament en persoonlijke kenmerken

Een angstig, gepreoccupeerd of geremd temperament maakt iemand kwetsbaarder voor kritiek en mislukking. Daarom ervaren ze gemakkelijker beoordelingsangst. Deze kinderen zijn bijzonder gevoelig voor afwijzing en kunnen heftiger reacties vertonen op de mogelijkheid door anderen beoordeeld te worden.

De moeilijkheidsgraad van de taak

Er is interessant onderzoek over dit onderwerp gedaan en men concludeerde (Spaanse link) dat beoordelingsangst grotendeels afhangt van het soort taak dat uitgevoerd wordt. oor eenvoudige, mechanische activiteiten kan deze angstcomponent onaangetast of zelfs stimulerend zijn. Een zekere mate van alertheid helpt ons op te letten en meer betrokken te raken en daardoor minder fouten te maken.

Bij taken die cognitief veeleisender en complexer zijn, werkt angst daarentegen averechts. In deze gevallen zullen de prestaties slechter zijn en zal de angst meer beperkend werken.

Deskundigheid en ervaring

Ook de vaardigheid van het kind speelt een belangrijke rol. Als het kind geconfronteerd wordt met een taak die het al meerdere keren onder de knie heeft gehad en met succes heeft volbracht, zal de angst voor beoordeling minder groot zijn. Anderzijds, als je kind confronteert met een nieuwe uitdaging of een waarvoor het zich niet bijzonder vaardig voelt, zal het er meer onder lijden.

Beoordeling en beoordelaars

Tot slot hebben ook sommige kenmerken van de beoordelingssituatie een grote invloed. Een quiz levert bijvoorbeeld niet dezelfde angst op als een eindexamen. En onhandig handelen in het bijzijn van een vriend of een vertrouwenspersoon wekt niet dezelfde angst op als dat doen in het bijzijn van een externe en onbekende beoordelaar met een dreigend uiterlijk. In het laatste geval wordt beoordelingsangst uitgelokt.

Hoe help je je kinderen omgaan met beoordelingsangst?

Als je ontdekt hebt dat je kinderen vaak last hebben van beoordelingsangst en dat die hen beperkt in hun dagelijks leven, zijn hier enkele richtlijnen die je kunt volgen om hen te helpen:

• Leg ze uit wat beoordelingsangst is en waarom het voorkomt. Dit zal hen helpen begrijpen wat ze voelen en weten dat het volkomen natuurlijk en geldig is. Dit zal angst en schuldgevoel helpen verminderen.
• Geef ze hulpmiddelen om met angst om te gaan. Eenvoudige ademhaling of ontspanningstechnieken kunnen heel nuttig zijn. Door ze toe te passen zullen ze in staat zijn de activering te verminderen en de controle over hun handelen terug te nemen.
• Werk aan hun gevoel van eigenwaarde en interne validatie. Een kind met zelfvertrouwen is minder kwetsbaar voor oordeel en kritiek van buitenaf. Daardoor zullen ze minder angstig zijn in beoordelingssituaties en beter kunnen presteren.
• Benadrukt het belang van oefening en doorzettingsvermogen. Goed voorbereid een mondelinge presentatie ingaan zal veel minder beangstigend zijn. Evenzo, hoe meer ze socialiseren, hoe meer hun sociale vaardigheden zullen verbeteren en hoe zelfverzekerder ze zullen worden.
• Reageer vriendelijk en meelevend op de prestaties van je kind. Als je ze helpt met huiswerk of de les met ze doorneemt, schreeuw dan niet tegen ze, straf ze niet, en verneder ze niet. Dit zal hun angst alleen maar vergroten en hun prestaties verminderen.

Beoordelingsangst kan professionele hulp nodig hebben

Angst voelen om beoordeeld of geëvalueerd te worden is heel gewoon en iets wat je mettertijd leert beheersen. Als een kind deze angst echter in een beperkende mate vertoont, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Zonder begeleiding en behandeling kan dit leiden tot sociale angst, schoolfobie, of academisch falen, en grote schade aanrichten. Een kinderpsycholoog kan hen helpen hun emoties te begrijpen en te beheersen als de bovenstaande richtlijnen niet voldoende zijn.