5 houdingen die onverantwoordelijkheid bij kinderen aanmoedigen

De groei van kinderen moet gepaard gaan met een grotere aanmoediging van verantwoordelijkheid, zodat we ze meer vrijheid en vertrouwen kunnen geven. Helaas zijn er bepaalde fouten die ouders maken die onverantwoordelijkheid aanmoedigen.
5 houdingen die onverantwoordelijkheid bij kinderen aanmoedigen
Elena Sanz Martín

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Het opvoeden van verantwoordelijke kinderen en jongeren is een van de belangrijkste doelen van elke ouder. De waarde van het nakomen van hun verplichtingen begrijpen zal hen in de toekomst grote voordelen opleveren. Soms handhaven volwassenen echter een bepaalde houding die onbedoeld onverantwoordelijkheid bij hun kinderen aanmoedigt.

Om kinderen verantwoordelijk te laten zijn, moeten we ze de juiste voorwaarden bieden. Er moeten met andere woorden duidelijke regels zijn en een ruimte waarin zij kunnen besluiten verantwoord te handelen. Vaak falen we op een bepaald punt in dit proces, wat de verwerving van deze belangrijke waarde belemmert. Besteed dus aandacht aan de volgende houdingen en probeer ze te corrigeren als je je ermee identificeert.

Opvattingen van ouders die onverantwoordelijkheid bij kinderen aanmoedigen

Een moeder praat met haar zoon en dochter over verantwoordelijkheid.


Kwesties die onverantwoordelijkheid bij kinderen aanmoedigen: we laten onze kinderen geen beslissingen nemen

Om onze kinderen verantwoordelijkheid bij te brengen, is het noodzakelijk dat we ze voldoende ruimte geven om bepaalde beslissingen te nemen. Een jongere kan geen verantwoordelijkheid nemen als hij dat niet mag.

Als we bijvoorbeeld constant zeuren en erop staan dat onze kinderen hun huiswerk maken en de hele tijd aan hun zijde blijven, geven we ze geen ruimte. Ze zullen verantwoordelijk kunnen zijn als we hen gewoon hun huiswerk laten doen. Als we erop vertrouwen dat ze het volledig en op tijd zullen doen zonder er de hele tijd bovenop te hoeven zitten.

We leggen de regels niet uit

Wat wij als onverantwoordelijk beschouwen, komt vaak voort uit een gebrek aan duidelijkheid in onze regels. Het is belangrijk dat de regels duidelijk zijn, zodat onze kinderen ze kunnen volgen en we hun prestaties kunnen evalueren.

Laten we ons bijvoorbeeld eens voorstellen dat onze tiener op een van zijn of haar eerste uitstapjes met vrienden gaat. We vragen ons kind vroeg naar huis te komen. Zo’n vage richtlijn is niet gepast, omdat het niet duidelijk of gemakkelijk te volgen is. ‘Vroeg’ is namelijk een relatief en subjectief begrip. Als we in plaats daarvan zeggen dat ze voor 10 uur naar huis moeten komen, weten ze wat ze moeten doen. Zo kunnen we gemakkelijk meten of ze verantwoordelijk zijn geweest.

Niet toestaan dat ze de gevolgen ervaren leidt tot onverantwoordelijkheid

Als ouders is een van onze grootste mislukkingen dat we onze kinderen niet de natuurlijke gevolgen van hun acties laten ervaren. In een poging hen problemen en lijden te besparen, ontnemen we hen uiteindelijk de kans om waardevolle lessen te leren.

Daarom, als het kind vergeet een boek in zijn schooltas te doen, is het redelijk dat het de gevolgen van zijn vergeetachtigheid ervaart. Als mama of papa zich naar huis haasten om het boek te pakken en het naar school te brengen, zullen ze onverantwoordelijkheid aanmoedigen.

Een moeder die met haar jonge zoon praat.


Problemen die aanzetten tot onverantwoordelijkheid bij kinderen: we passen  consequenties niet consequent toe

In verband met het bovenstaande moeten we bij het vaststellen van discipline voorzichtig zijn om consequenties consequent en coherent toe te passen. Dat wil zeggen, ze moeten verband houden met de fout die het kind heeft begaan. Ook moeten we ze toepassen wanneer de regel wordt overtreden.

De onverantwoordelijkheid van kinderen wordt vaak ingegeven door het feit dat de consequentie niet altijd zichtbaar is. Daarom, als we zeggen dat het niet naleven van de avondklok resulteert in een weekend zonder uitgaan, kunnen we niet vaak uitzonderingen maken of op het laatste moment van gedachten veranderen.

We hebben geen controle over onze eigen emotionele toestand

Tot slot is het belangrijk dat ouders discipline kunnen handhaven zonder in emotioneel gebrek aan controle te vervallen. Met andere woorden, er worden regels en gedefinieerde consequenties vastgesteld en deze worden toegepast zonder de manier waarop we het kind behandelen te veranderen.

Als het kind zijn kamer niet heeft opgeruimd of zijn huiswerk niet heeft afgemaakt, heeft dit een aantal consequenties. Daaraan moet worden voldaan. Maar dat maakt het voor ouders niet juist om te schreeuwen, beschuldigingen te uiten of boos te worden op het kind. Het is de consequentie die leert, dus het creëren van een negatief emotioneel klimaat is onnodig en schadelijk. Met andere woorden, ouders moeten leren hun eigen emoties te reguleren.

Onverantwoordelijkheid bij kinderen bestrijden, een taak voor iedereen

Kortom, als je vindt dat je kind zich onverantwoord gedraagt, probeer het probleem dan gezamenlijk aan te pakken. Probeer, voordat je hen de schuld geeft, te zoeken naar waar je jouw opvoedende werk zou kunnen verbeteren. Misschien zijn de regels niet duidelijk genoeg. Of geef je ze niet de ruimte en het vertrouwen die ze nodig hebben om je te laten zien dat ze verantwoordelijk kunnen zijn.

Denk er altijd aan om geduldig te zijn, kalm te blijven en de gevolgen te laten bijbrengen. Dit is de beste manier voor jongeren om verantwoordelijkheid te ervaren. Door samen te werken, zul je in staat zijn om meer volwassen en autonoom gedrag te ontwikkelen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.



Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.