De stadia van de emotionele ontwikkeling van kinderen

Ontdek de stadia van de emotionele ontwikkeling van kinderen en wat je van hen kunt verwachten op de verschillende leeftijden vanaf de geboorte tot wanneer ze opgroeien.

Geschreven en geverifieerd door de kinderdocent Pedro González Núñez.

Laatste update: 31 oktober, 2022

Naarmate ze opgroeien komen de emoties van kinderen geleidelijk naar boven. Ze zijn namelijk biologisch z0 geprogrammeerd. Naarmate de cognitieve ontwikkeling van het kind vordert, worden ze zich bewust van hun emoties en die van anderen. Eigenwaarde speelt ook een belangrijke rol in de emotionele ontwikkeling van kinderen.

Afhankelijk van hoe hun eigenwaarde zich ontwikkelt, zullen de gevoelens variëren tussen hoop, trots, schaamte, enz. Schaamte speelt ook een belangrijke rol bij het reguleren van hun emoties. Hierdoor worden hun handelingen bij sommige gelegenheden beperkt, want het is een onderdrukkend gevoel.

Kinderen kunnen emoties als vreugde, angst, woede, verrassing, verdriet en ongenoegen onderscheiden en uiten vanaf de leeftijd van 3 maanden. Emoties worden als positief of negatief beschouwd naar gelang respectievelijk de aangename en heilzame of onaangename en schadelijke gevoelens die ze opwekken.

Met name de ongepaste omgang met negatieve emoties beïnvloedt het somatisch evenwicht en de lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Hieronder gaan we daarom in op wat de stadia van de emotionele ontwikkeling van kinderen zijn. Zo kun je meer duidelijkheid krijgen over hoe emoties zich bij je kleintjes ontwikkelen.

De stadia van de emotionele ontwikkeling van kinderen

Van 0 tot 3 maanden

Pasgeboren baby’s hebben emoties die met overleven te maken hebben, namelijk huilen, belangstelling en afkeer. Na één levensmaand zijn ze in staat emoties als vreugde en boosheid in anderen te herkennen.

Rond 3 maanden verschijnt de sociale glimlach, die volwassenen aanmoedigt om op elkaar in te werken. Na verloop van tijd wordt die glimlach echter specifieker en gebruiken ze hem meer bij hun ouders of verzorgers. Angsten of schrikken verschijnen bij plotselinge prikkels.

Van 4 tot 8 maanden

In de vierde maand beginnen ze te lachen bij interactie met hun speelgoed en kennen ze het verschil tussen een boos en verdrietig gebaar.

In de vijfde maand beginnen ze belangstelling te ontwikkelen voor andere prikkels die hen omringen. Verbazing verschijnt als ze een glimlach verwachten en een boos gezicht zien.

In de zesde maand wordt de baby opgewonden en vertoont tekenen van vreugde. Hij piept en lacht als je met hem speelt. Ze beginnen ook geschokte reacties te vertonen.

In de zevende maand vertoont het kind angst als het geconfronteerd wordt met onbekende of onverwachte prikkels. Ze weten een positieve en een negatieve emotie van elkaar te onderscheiden.

In de achtste maand verschijnen angst en schuldgevoelens.

De emotionele ontwikkeling van kinderen: vanaf het eerste jaar tot 3 jaar

In het eerste jaar ontwikkelen kinderen empathische vaardigheden. Ze kunnen gaan huilen als ze een ander kind zien huilen. Ze beginnen ook hun emoties te remmen en kleine enge situaties te overwinnen.

Op tweejarige leeftijd kan het kind de gezichtsuitdrukking van basisemoties imiteren (woede, vreugde, verdriet, verrassing, afkeer).

Op driejarige leeftijd zijn ze in staat mensen te onderscheiden naar hun emotionele relatie met hen: degenen met wie ze spelen, degenen die hen eten geven, degenen die met hen gaan wandelen, enz.

Van 4 tot 6 jaar

Rond de leeftijd van 4 jaar gaat taal een belangrijke rol spelen. Dankzij dit zal het kind de werkelijkheid kunnen begrijpen, ervaringen kunnen meedelen en gevoelens kunnen uiten.

Vanaf deze leeftijd ontwikkelt zich ook het emotioneel bewustzijn. Hierdoor word je je bewust van wat je voelt en waarom je het voelt. Als je prettige ervaringen hebt, zul je zelfvertrouwen tonen.

Een andere belangrijke mijlpaal in de emotionele ontwikkeling van kinderen is de emotionele regulatie. Dit wordt een van de belangrijkste van dit stadium. Voor de ontwikkeling ervan maken ze gebruik van symbolisch spel. Dit soort spel is een soort emotionele ontlading. Kleintjes kunnen verschillende rollen aannemen, en ook emotionele toestanden die anders zijn dan die van henzelf.

Rond de leeftijd van 6 jaar houden  kinderen op met egocentrisch te zijn en beginnen ze relaties te ontwikkelen tussen hun leeftijdgenoten. Naarmate hun sociale wereld groter wordt, nemen ook de intensiteit en de complexiteit van hun emoties toe.

Van 6 tot 9 jaar

Ze beginnen zich te relateren aan jongens en meisjes en er ontstaan meer emotionele ervaringen. Ook leren ze hun emotionele uiting zelf te beheersen.

Rond de leeftijd van 9 jaar worden kinderen gereserveerder in het uiten van hun emoties en zijn in staat hun gevoelens en die van anderen te begrijpen. Vriendschap verandert en ze hechten waarde aan vertrouwen en samenwerking.

De emotionele ontwikkeling van kinderen: vanaf 12 jaar

Dit stadium wordt gekenmerkt door het feit dat ze tegenstrijdige gevoelens beginnen te ervaren (liefde-haat, eenzaamheid-gezelschap). Ze worden nog terughoudender over hun emoties en het uiten ervan. Ze beginnen gevoelens te krijgen die ze eerder niet ervaren hadden, zoals liefde. In deze periode is vriendschap gebaseerd op intimiteit.

Dit zijn dus de stadia van de emotionele ontwikkeling van kinderen. Je hebt vast dingen geleerd die je nog niet wist. Van nu af aan zal het gemakkelijker zijn je kinderen te begrijpen en hen te helpen hun emoties te uiten en te reguleren.