De boom van emoties: wat je moet weten

In het volgende artikel ontdek je hoe de boom van emoties je kan helpen je kind te steunen in zijn emotionele groei.

Geschreven en geverifieerd door de docent Samanta Ruiz.

Laatste update: 22 december, 2022

Heb je ooit gehoord van de boom van emoties? Weet je hoe je hem moet interpreteren of wat de toepassingen ervan zijn? Deze analogie stelt je in staat iets meer te weten te komen over emotionele intelligentie. Tegelijk helpt het je te leren hoe je je kinderen kunt begeleiden in het proces van het ontwikkelen van deze vaardigheid. Het model heeft verschillende toepassingen, afhankelijk van het doel dat je wilt bereiken. We nodigen je uit meer te ontdekken door dit artikel te lezen!

De delen van de boom en emoties

Kinderen helpen hun emotionele intelligentie (Spaanse link) te ontwikkelen houdt meer in dan hen aanmoedigen hun emoties te tonen en die van anderen te begrijpen. Het vereist ook dat je ze de nodige instrumenten aanreikt zodat ze zich effectief met hun gevoelens en die van de omgeving kunnen verbinden. Dit heet emotionele competentie.

Als je de typische structuur van een boom als uitgangspunt neemt, kun je daarin de verschillende emotionele competenties (Spaanse link) lokaliseren:

• Wortels: Hier liggen de onderliggende emotionele competenties, die begrip, waarneming, en respect voor anderen omvatten. Ze staan ook voor zelfkennis, zelfregulatie, en eigenwaarde. Zonder dit fundament is er geen boom.
• Stam: Dit deel verbindt de visie op jezelf (wortels) met de relatie met anderen, via elementaire emotionele competenties. Daaronder zijn flexibiliteit, het vermogen je aan te passen, de manier waarop je emotioneel reageert, creativiteit, empathie, initiatief, en optimisme.
• Bladeren, takken, en vruchten: Dit is het gebied van de resultaten en brengt uitvoerende emotionele competenties samen, die betrekking hebben op teamwerk, communicatie, stressbeheersing, delegeren, assertiviteit, onderhandelen, en actief luisteren.

Kinderen hebben een evenwichtige emotieboom nodig

De ontwikkeling van de emotionele competenties van kinderen begint thuis en hangt nauw samen met de opvoedingsstijl die de ouders aannemen. In die zin bouwen extreme gedragingen, zoals het negeren of afkeuren van emoties, geen gezonde omgeving voor kinderen op.

In plaats daarvan is het mogelijk acties te ondernemen om de emotieboom van de kinderen gezond en stevig te laten groeien. Dat zijn de volgende:

• Versterken van de basis (hun wortels): Kinderen hun eigen gevoelens en emoties laten herkennen.
• Hen leren zich via emoties met anderen te verbinden: Dit bevordert de ontwikkeling van een stevige structuur (stam) met echte en betrouwbare intermenselijke relaties.
• Luister goed naar hun emoties en zorg voor hun behoeften: Met dit in gedachten is het ook belangrijk hen uit te leggen dat ze, om bepaalde prestaties (bladeren en vruchten) te bereiken, bepaalde grenzen moeten respecteren. Daarom zijn bepaalde emotionele gedragingen niet geschikt om een goede relatie met anderen te onderhouden.

Als je deze stappen kunt toepassen, ben je klaar om een stabiele emotionele ontwikkeling bij je kinderen te stimuleren. In de toekomst zal dat hun lichamelijke, psychische en sociale gezondheid positief beïnvloeden.

Andere manieren om het concept van de boom van emoties toe te passen

Een boom betekent op zichzelf al veel, want hij geeft ons een beeld van kracht en robuustheid. Hij is ook een symbool van leven, zoals de kerstboom.

Daarom wordt de boom van emoties op scholen veel gebruikt om kinderen kaarten met hun gevoelens en gedachten aan de takken ervan te laten hangen. Dit is een manier om je emoties met anderen te delen en te begrijpen dat iedereen dezelfde momenten van leren en groei doormaakt.

Een ander voorbeeld is de boom van emoties van Pip Wilson (Engelse link), een Britse psycholoog. Hij maakte een aantal grappige tekeningen van tekens (blobs), die zich in verschillende delen van een boom bevinden. Volgens zijn studies onthullen kinderen, als ze een bepaalde blob kiezen, wat hun emotionele vermogens zijn. Het onthult ook hoe ze zich voelen ten opzichte van zichzelf en anderen.

Door deze oefening is het mogelijk emotionele problemen bij kinderen op te sporen, zoals het introverte kind dat zijn emoties niet kan uiten bij verschillende stressvolle situaties. Of ook, om te ontdekken of een kind leiderschapstrekjes heeft, een goede vriend is, overdreven optimistisch is, of een dromer.

Over de boom van emoties

Samengevat is een boom van emoties een hulpmiddel waarmee veel problemen van kinderen aan het licht gebracht kunnen worden. Maar het zijn de ouders die ze moeten helpen in harmonie te groeien.

Je taak als moeder is de wortels te consolideren, de takken te versterken, en de vruchten en bladeren te vermenigvuldigen. Op die manier geef je je kinderen de emotionele beschutting die nodig is voor hun integrale ontwikkeling.