Nagelbijten - waarom bijten kinderen op hun nagels?

Er zijn verschillende redenen waarom een kind op zijn nagels bijt. Hou het wel in de gaten, want het kan nadelige gevolgen hebben en er kan een reden zoals angst achter zitten.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 20 november, 2018

Onychophagia, of nagelbijten, is een veel voorkomend verschijnsel bij kinderen. Er zijn trouwens ook veel volwassenen die nagelbijten. Maar waarom bijten kinderen op hun nagels?

Deze vaak voorkomende gewoonte kan al beginnen vanaf de leeftijd van drie jaar. Het is een gewoonte die erg moeilijk is af te leren. Vandaar dat het niet ongewoon is dat ook volwassenen het nog steeds doen.

We moeten echter proberen te voorkomen dat kinderen de gewoonte aannemen om nagel te bijten en/of hun nagels doorslikken.

Hoewel het heel vaak voorkomt, kan nagelbijten vervelende gevolgen hebben bij kinderen. Het kan de ontwikkeling van kinderen, hun orale gezondheid en hun zelfvertrouwen beïnvloeden.

We zullen hier uitleggen waarom kinderen op hun nagels bijten. We bespreken ook wat eenvoudige manieren om hen te helpen van deze gewoonte af te komen.

Oorzaken van nagelbijten en de risico’s die daaraan verbonden zijn

Nagelbijten is geen ziekte, maar een slechte gewoonte, een nogal dwangmatige. Dat wil zeggen, het wordt niet bewust gedaan en heeft geen verborgen betekenis of bedoeling, zoals bijvoorbeeld de aandacht van de ouders trekken. De oorzaak kan liggen in de gewoonte om op de duim te zuigen die niet geheel is afgeleerd.

Maar er kunnen ook andere mogelijke oorzaken zijn. Kinderen kunnen zich deze gewoonte ook aanmeten uit:

• nieuwsgierigheid
• verveling
• imitatie
• gewoonte
• als manier om stress te verlichten.

Het is een manier om om te gaan met de intense emoties van de kindertijd. Als je ziet dat jouw kind nagelbijt, misschien vaak onbewust, zonder dat hij er zelf erg in heeft, zonder dat het extreme vormen aanneemt en je kind zich geen pijn doet, is er waarschijnlijk geen reden tot bezorgdheid.

In de meeste gevallen houden kinderen vanzelf op met nagelbijten naarmate ze ouder worden. Maar het is belangrijk dat kinderen sowieso niet beginnen met deze gewoonte. Het neemt namelijk een paar risico’s met zich mee.

Om te beginnen is het zo dat kinderen zichzelf pijn kunnen doen. Daarnaast kan nagelbijten infecties van het tandvlees veroorzaken. Nagelbijten kan bovendien de ontwikkeling en de groei van hun tanden beïnvloeden en het verschijnen van wratten bevorderen.

En tot slot, al deze problemen kunnen vanwege esthetische redenen hun zelfvertrouwen beïnvloeden.

Hoe kun je voorkomen dat je kind op zijn nagels bijt?

Meestal lost het zichzelf op: kinderen houden er gewoon vanzelf mee op. Maar als het nagelbijten maar voort duurt of erg irritant wordt, zijn er enkele eenvoudige manieren om kinderen te helpen er vanaf te komen.

Allereerst moeten we als ouders geduldig en begripvol zijn met onze kinderen.

Enkele manieren om nagelbijten tegen te gaan zijn:

Het afleren van een gewoonte doe je niet in één dag. Je zult tijd, geduld en doorzettingsvermogen nodig hebben.

1. Straf je kind niet. Het is nooit een bewuste beslissing van een kind om nagel te bijten. En dat maakt het voor jou moeilijk om het te voorkomen. Een kind straffen voor iets dat hij niet bewust doet, zal weinig nut hebben.
2. Probeer liever de oorzaken te achterhalen. Ongeacht de remedie die je gebruikt: als je de oorzaak van het nagelbijten van je kind niet weet, zul je er niet in slagen om hem van deze gewoonte af te helpen. Praat met je kind, leg hem de mogelijke gevolgen van nagelbijten uit en ontdek samen hoe je de situatie kunt veranderen. Verder moet je letten op de situaties die het nagelbijten triggeren,
3. Geef hem alternatieven. Je kunt andere activiteiten of ontspanningstechnieken voorstellen wanneer hij de drang voelt om op zijn nagels te bijten. Andere activiteiten zullen hem afleiden en helpen de neiging tot nagelbijten te negeren.  Bovendien zullen deze andere activiteiten de spanning en nervositeit die hij voelt, verminderen.
4. Motiveer hem om een sport te gaan beoefenen. Omdat nagelbijten meestal te wijten is aan stress, kan fysieke activiteit helpen om deze gewoonte op te geven. Bovendien is het beoefenen van sport tijdens de kindertijd belangrijk en gezond.
5. Wees heel geduldig. Het afleren van een gewoonte duurt meer dan een dag. Het is een lang en langzaam proces dat veel aandrang en doorzettingsvermogen vereist. Moedig je kind aan om manieren te vinden om de impuls van nagelbijten te beheersen en steun hem.

Wanneer is er reden tot bezorgdheid?

Als je kind, naast nagelbijten, ander nerveus gedrag vertoont, ga daar dan niet aan voorbij: neem hem mee naar een kinderarts.

Nagelbijten wordt gemakkelijk onderschat omdat er zoveel kinderen zijn die nagelbijten. In sommige gevallen kan het bijten van je nagels een teken van overmatige angst zijn. Als de vingers van je kind wondjes hebben of soms bloeden of als hij wratten of infecties heeft, moet je hem voor behandeling meenemen naar een arts.

Vergeet niet dat het sterk wordt aanbevolen om een kinderarts te raadplegen als deze gewoonte gepaard gaat met ander nerveus gedrag of tics. Andere vormen van nerveus gedrag kunnen bijvoorbeeld zijn:

• je kind knijpt in zijn eigen vel
• plukt aan zijn wimpers
• zijn slaappatroon verandert.