De verbeelding van een kind - was is dat?

De verbeelding van een kind - was is dat?
María Alejandra Castro Arbeláez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 26 juli, 2018

Kinderen blinken uit in verbeeldingskracht en hun eigen werelden maken. Daarom zullen we in dit artikel de verschillende fasen van de verbeelding van een kind beschrijven. Daarnaast zullen we manieren tonen om dit nog verder te stimuleren.

De belangrijkste eigenschappen van de allerkleinsten zijn fantasie en intuïtie. Verbeelding maakt daardoor deel uit van alle dagelijkse activiteiten.

Verbeelding vindt men het vaakst terug bij kinderen. Het is immers hun manier om met de omringende wereld te communiceren.

Ongeacht de realiteit van een kind zal hij of zij altijd een eigen perceptie hiervan hebben. Hun verbeelding neemt hen bij de hand en leidt hen naar plaatsen met talloze mogelijke ervaringen.

Ontdek in dit artikel alle zaken die de geweldige fantasiewereld van een kind vormgeven.

Wat is de verbeelding van een kind?

Vreemd en abstract zijn woorden die vaak met verbeelding in verband worden gebracht. Waarom is dit zo? Dit komt omdat verbeelding een concept is dat geen logica of grenzen kent.

De verbeelding van een kind piekt wanneer hij of zij op originele en slimme ideeën komt. Dit staat ook wel bekend als ‘verder denken’.

De verbeelding van een kind: cartoon
Eigenschappen van de verbeelding van een kind

Verbeelding bestaat uit twee factoren. De ene is extern (de omgeving van het kind) en de andere is intern (hun subjectieve indruk van de wereld).

Deze twee factoren ontwikkelen zich naarmate een kind kennis vergaart. Ze helpen kinderen ook om te leren en om relaties aan te gaan.

Daarom zien we hun verbeelding aan het werk wanneer ze spelen, praten, eten of hun kleren aantrekken. Hun perceptie en subjectiviteit behoren tot de meeste kenmerkende eigenschappen van hun verbeelding.

Fantasie en verbeelding

Er is een verschil tussen deze twee termen. Verbeelding ontstaat door de perceptie en het heruitvinden van de realiteit. Fantasie daarentegen ontstaat door de verbeeldende kracht van het denken.

Daarom zijn deze zaken niet gelinkt aan de omgeving. Hoewel fantasie en verbeelding nauw met elkaar verbonden zijn, is het belangrijk voor ons om ze afzonderlijk te beschouwen. Ze ontwikkelen zich immers tijdens anders fasen van de kindertijd.

Verbeelding is nog steeds aanwezig (hoewel niet meer zo nadrukkelijk) tijdens de puberteit. Fantasie verdwijnt echter een beetje eerder. Daarom is het zo belangrijk dat kinderen van hun eerste levensjaren kunnen genieten.

De ontwikkeling van de verbeelding bij een kind

De hersenen van baby’s zijn zeer complex. Alle verbindingen die hen de rest van hun leven zullen leiden worden nu immers gevormd. De verbindingen die vaak worden gebruikt zullen blijven en de andere zullen langzaam verdwijnen.

Daarom benadrukken zovele studies het belang van de eerste drie levensjaren van een kind. Dit is de perfecte tijd om allerhande ervaringen tijdens de kindertijd te ‘conditioneren’.

Aanbevolen ervaringen zijn bijvoorbeeld naar muziek luisteren in verschillende talen, lezen, spelen, wandelen en alles wat de ontwikkeling van de hersenen bevordert. Deze stimulatie zal dan weer helpen om de verbeelding te ontwikkelen.

Het is moeilijk te omschrijven hoe verbeelding bij baby’s precies ontstaat. Verbeelding begint zich te ontwikkelen wanneer het kind blootgesteld wordt aan scenario’s waarin ze zichzelf als de hoofdrolspeler beschouwen.

Een voorbeeld is wanneer een ouder of een leraar fantasie gebruikt om verhaaltjes te vertellen. Dit zal de hersenen versterken waardoor ‘verbindingen voor de verbeelding’ worden gelegd.

Verbeelding bij kinderen tussen 1 en 3 jaar

De verbeelding op deze leeftijd is nauw verbonden met imitatie. Daarom zullen de eerste ervaringen wat betreft verbeelding te maken hebben met het nabootsen van wat er om hen heen gebeurt.

Wanneer de hond blaft zal het kind ook willen blaffen. Deze vorm van imitatie zal helpen om hun verbeelding te ontwikkelen.

Verbeelding in de kleuterklas

Tijdens deze fase beginnen archetypische patronen in hun spelletjes de kop op te steken. Sommige kinderen zullen bijvoorbeeld huisje, badje of etenstijd willen spelen of voor een pop zorgen alsof het een baby is.

Verbeelding op de basisschool

Tijdens deze fase opent hun instinct de deuren naar groepsspelletjes. Zo kunnen kinderen samen fantaseren. De belangrijkste drijfveer hier is een nieuwsgierigheid naar nieuwe ervaringen.

Verbeelding bij schoolkinderen richt zich niet langer op imiteren, want nu zijn ze al wat stoutmoediger om te fantaseren. Hun verbeelding zal tijdens deze periode veel abstracter zijn.

De verbeelding bij kinderen: sprookje
De verbeelding van autistische kinderen

Een van de belangrijkste eigenschappen van autisme is een weerstand om te leren. Hierdoor proberen autistische kinderen de werkelijkheid te ontlopen door dagelijks in een imaginaire wereld te leven.

De verbeelding van kinderen die lijden aan autisme is hierdoor veel complexer. Het is ook minder vanzelfsprekend omdat in sommige gevallen bepaalde linguïstische of motorische vaardigheden ontbreken.

Hun verbeelding zal gewoonlijk helemaal anders zijn omdat deze gebaseerd is op logica en rationaliteit. Neurowetenschappers proberen nog steeds te bestuderen hoe de verbeelding van deze kinderen precies werkt.

Hoe kun je de verbeelding van kinderen stimuleren?

  • Leer ze om zichzelf te zijn.
  • Laat ze hun nieuwe vaardigheden ontdekken.
  • Leer hen om zoveel mogelijke nieuwe dingen te ontdekken.
  • Gebruik spelletjes om hun verbeelding te stimuleren.

Een gebrek aan verbeelding

De verbeelding van een kind kan verloren gaan door allerhande situaties. Denk hierbij aan een knauw in het zelfvertrouwen, een gebrek aan aanmoediging of te strenge regels thuis of op school.

Ook ouders vernietigen soms de verbeelding van een kind door hun creaties voortdurend te beoordelen of door hen niet de vrijheid te gunnen om zonder logica te creëren.

Om dit te vermijden is het belangrijk dat kinderen de kans krijgen om te ontdekken. Geef ze de vrijheid om zelf te kiezen wat ze leuk vinden en waar ze zich comfortabel bij voelen.

Dit zal hen helpen om meer zelfvertrouwen op te bouwen en uiteindelijk zal hun verbeelding hierdoor vleugels krijgen. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.



Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.