Wat is een fecale transplantatie en wanneer wordt deze aanbevolen?
Fecale transplantatie is een experimentele (en omstreden) behandeling. Het bestaat uit het overbrengen van de bacteriën uit de ontlasting van een gezonde donor naar patiënten die lijden aan een aantal ziekten die verband houden met veranderingen in de darmflora. Ja, het kan bestaan uit het inslikken van de ontlasting van een gezonde donor.
Clostridium difficile infectie (CDI of C-diff): een succesgeval van fecale transplantatie
Clostridium difficile is een bacterie die in het milieu leeft. Veel mensen met deze bacterie hebben geen problemen. Dit komt omdat experts weten dat deze zelf niet de oorzaak is van ziekten.
Alleen onder bepaalde voorwaarden geven de bacteriën giffen af, wat kan leiden tot ziekte. Een persoon met een overgroei van C. difficile kan diarree en krampen krijgen. In ernstige gevallen kan de infectie uitdroging veroorzaken en kan een opname in het ziekenhuis nodig zijn. Het kan dan ook levensbedreigend zijn.
In 2018 kregen wel 10.000 patiënten fecale transplantaties in de Verenigde Staten. Deze behandeling is niet nieuw. In feite reguleert een klinische praktijkrichtlijn het sinds 2013. Het is dus vooral bedoeld voor patiënten die lijden aan ‘terugkerende of chronische’ CDI.
Kortom, mensen die steeds last hebben van dezelfde infecties en niet reageren op antibiotica. Bovendien is het sinds 2018 ook toegestaan voor nieuwe gevallen bij zowel volwassenen als kinderen.
De toepassing van fecale transplantatie voor elke andere ziekte dan CDI is alleen mogelijk in de context van een klinisch onderzoek.
Het proces van een fecale transplantatie
Er zijn een aantal manieren om deze behandeling toe te dienen.
- De meest voorkomende is via een colonoscopie door een donatie te krijgen van een stoelgangbank. Dit is over het algemeen erg veilig. Experts melden slechts kleine ongemakken, zoals een opgeblazen gevoel, gasvorming en lichte koorts.
De ontlasting is afkomstig van een stoelgangbank, die werkt zoals weefselbanken doen. Ten eerste onderzoeken ze de ontlasting van de donor op een aantal ziekteverwekkende organismen. Ook testen ze het bloed van de donor om ziekten uit te sluiten. Zo biedt de stoelgangbank optimaal materiaal voor transplantatie. - Een andere optie is dat er materiaal van donoren die vrienden of familieleden zijn van de patiënt wordt gebruikt. Dit is een uitzondering en artsen gebruiken hun ervaring om dit te beoordelen.
- De derde manier is via ‘producten op basis van ontlasting’. Dit zijn bijvoorbeeld pillen die een combinatie van microben bieden, in plaats van het hele spectrum van micro-organismen.
Hoe goed werkt een fecale transplantatie?
Elk jaar zijn er meer dan 450.000 gevallen van C. difficile-infecties in de Verenigde Staten met 29.000 doden. 20% van de patiënten geneest niet door een behandeling met antibiotica en de infectie keert keer op keer terug.
Bij deze patiënten, waaronder ook kinderen, hebben fecale transplantaties wel 80 tot 90% kans op succes, wat betekent dat een enkele behandeling de overgrote meerderheid van patiënten met terugkerende infecties zal genezen. Sommige patiënten hebben echter meer dan één kuur nodig.
De mogelijke complicaties van deze behandeling
Over het algemeen is het een veilige en goed te verdragen procedure die levens kan redden. Het is echter belangrijk om te vermelden dat patiënten het niet zelf thuis moeten proberen. Het mag alleen worden gedaan door een getrainde arts, met behulp van zorgvuldig onderzocht materiaal.
Helaas kunnen fecale transplantaties ook gevaarlijk zijn. Poep is namelijk niet alleen een mengsel van onverteerd afval en een reeks nuttige microben die een nieuwe orde in de darmflora kunnen vestigen. Het bestaat echter ook uit bacteriën, schimmels en “minder vriendelijke” of zelfs dodelijke virussen.
Andere ziekten behandelen
Dokters gebruiken deze procedure met vrij veel succes om ziekten zoals diabetes aan te pakken. Bij jonge patiënten gebruiken dokters het voor ontstekingen in de darmen. In klinische tests gebruiken ze het om ziekten te behandelen zoals eindstadium leverziekte, Alzheimer, MS, verschillende soorten kanker, astma, allergieën en hartziekten.
Experts hebben al deze ziekten in verband gebracht met verandering in de bacteriën waaruit ons darmflora bestaat.
Het bestaan van super-donors van ontlasting
Ten slotte moeten we zeggen dat er superdonors bestaan. Dit zijn mensen van wie de ontlasting wel twee keer zo vaak succesvol is dan het gemiddelde bij de klinische verbetering van patiënten. Dit heeft veel experts verrast.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- McDonald, L. C., Gerding, D. N., Johnson, S., Bakken, J. S., Carroll, K. C., Coffin, S. E., … & Loo, V. (2018). Clinical practice guidelines for Clostridium difficile infection in adults and children: 2017 update by the Infectious Diseases Society of America (IDSA) and Society for Healthcare Epidemiology of America (SHEA). Clinical Infectious Diseases, 66(7), e1-e48.
- Wilson, B. C., Vatanen, T., Cutfield, W. S., & O’Sullivan, J. M. (2019). The super-donor phenomenon in fecal microbiota transplantation. Frontiers in cellular and infection microbiology, 9, 2.
- Wang, A. Y., Popov, J., & Pai, N. (2016). Fecal microbial transplant for the treatment of pediatric inflammatory bowel disease. World journal of gastroenterology, 22(47), 10304. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5175243/
