Wat zijn de bestanddelen van moedermelk?

Moedermelk heeft precies de ingrediënten die jouw baby nodig heeft voor zijn ontwikkeling

Moedermelk is uniek en kan dan ook niet worden nagebootst. De samenstelling  verandert al naar gelang de leeftijd van de baby, zijn behoeften, evenals de tijd van het jaar. Weet jij wat de bestanddelen van moedermelk zijn?

De natuur is heel slim. Moedermelk heeft namelijk precies de ingrediënten die jouw baby nodig heeft voor zijn ontwikkeling.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie krijgen kinderen goede voeding van moedermelk tot de leeftijd van 3 jaar, mits andere voedingsmiddelen worden toegevoegd.

Daarnaast helpt borstvoeding ook bij het scheppen van de band tussen moeder en kind – een liefdevolle relatie en een kanaal van dialoog tussen beiden. Een wondermooie bijwerking.

Borstvoeding biedt de emotionele zekerheid voor het begin van het leven die elk mens nodig heeft
-Anoniem-

Hoe wordt moedermelk geproduceerd?

Eerst produceert de moeder colostrum, een waterige, gelige substantie, rijk aan mineralen en vitamine A, E, K en B12. Het is zeer licht verteerbaar en heeft een laxerende werking. Het helpt daarom de ontlasting die zich tijdens de zwangerschap heeft opgehoopt, uit de darmen van het kind te verdrijven.

Dit colostrum is samengesteld uit leukocyten en antistoffen. Deze stoffen zijn verantwoordelijk voor de bescherming van de baby tegen mogelijke darm- en luchtweginfecties totdat zijn immuunsysteem zich ontwikkelt.

Een paar dagen na de bevalling is er een toename van de melk zelf, een stof met een laag eiwitgehalte maar anderzijds een hoog gehalte aan vetten en koolhydraten.

In het begin is het heel dun en later wordt het romig. Het is deze verandering in textuur die de pasgeborene in staat stelt eerst zijn dorst te lessen, en vervolgens zijn eetlust.

We zullen nu bespreken wat de bestanddelen van moedermelk zijn.

Wat zijn de bestanddelen van moedermelk?

Water

Een van de bestanddelen van moedermelk is water. Water is het meest overvloedige bestanddeel van moedermelk. Het draagt onder andere bij aan het vermogen van de pasgeborene om zijn lichaamstemperatuur te reguleren.

Het is aangetoond dat de behoeften van zuigelingen volledig kunnen worden bevredigd door het water in de moedermelk.

Eiwitten

Eiwitten zijn een van de andere belangrijke bestanddelen van moedermelk. Veel van de eigenschappen van moedermelk zijn terug te voeren tot deze unieke eiwitten. 

Een kenmerk van moedermelk is dat er een overwicht aan serumeiwitten ten opzichte van caseïne is. Uit voedingsoogpunt vervult caseïne niet alleen een functie als eiwit. Fragmenten ervan maken ook deel uit van de bifidusfactor en andere hebben functies die de afweer betreffen.

Lactoferrine is een ander belangrijk serumeiwit. Het helpt de pasgeborene te beschermen  tegen micro-organismen. Dit eiwit bindt zich aan ijzer en zorgt ervoor dat bacteriën zich niet kunnen vermenigvuldigen.

Immunoglobulines of antistoffen zijn eiwitten die in staat zijn zich te binden aan structuren en te herkennen waar deze tegen gericht zijn. Herkenning van het antigeen (een virus of bacterie) maakt dat het immuunsysteem het vernietigt. Ze zijn daarom, door hun beschermende effect, erg belangrijk.

Wanneer een immunologisch volgroeid kind moedermelk drinkt, ontvangt hij antistoffen tegen micro-organismen waaraan hij wordt blootgesteld.

Koolhydraten

Het belangrijkste koolhydraat in melk is lactose, dat wordt gevormd in de borstklier.

De belangrijkste functie is om energie te leveren. Maar voor de pasgeborene lijkt het specifiek belangrijk te zijn voor de groei, omdat het de volgende gunstige eigenschappen heeft:

• Het vergemakkelijkt de opname van calcium.
• Het is een bron van galactose, wat essentieel is voor de productie van galactolipiden. Deze stoffen zijn onontbeerlijk voor de ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel.
• Het beïnvloedt de volumeregeling van de melk en reguleert bovendien het transport van water.
• Het is een onderdeel van de bifidus factor.

Het lactosegehalte is vrij constant in de melk van elke moeder gedurende de hele dag. Zelfs bij moeders met minder goede voeding variëren de lactosespiegels niet.

Oliën

Vetten en oliën zijn een belangrijke energiebron en zijn essentieel voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel. Het zijn daarom belangrijke bestanddelen van moedermelk.

Vet is de meest variabele component van melk. Het vetgehalte neemt toe tijdens de dag en tijdens de voeding, met lage waarden aan het begin en hoge niveaus aan het einde.

Tijdens het drinken vervangen vetbolletjes in toenemende mate de waterige fase van de melk.

Moedermelk biedt vetzuren die verband houden met het gezichtsvermogen. Zo toonde men  bijvoorbeeld aan dat kinderen die kunstmatige melk krijgen, minder scherp zien dan degenen die moedermelk krijgen.

Minerale zouten

Een kind dat borstvoeding krijgt, kan gemakkelijker met lichaamsvocht omgaan, bijvoorbeeld voor de controle van de temperatuur door te zweten.

• Natrium en kalium: de kaliumspiegels zijn veel hoger dan die van natrium, hetgeen vergelijkbaar is met de hoeveelheid die je in cellen aantreft. Een lage natriumspiegel en een hoge kaliumspiegel in de moedermelk hebben een gunstig effect.
• IJzer: de snelheid van ijzerabsorptie van moedermelk bereikt 50% van het beschikbare ijzer. Kinderen die de eerste 6 maanden uitsluitend borstvoeding hebben gehad, hebben veel minder kans op een tekort aan ijzer, bekend als bloedarmoede.
• Calcium: het calcium- en fosforgehalte is laag in de moedermelk maar wordt daarentegen wel gemakkelijk opgenomen.
• Zink: moedermelk bevat biologisch beschikbaar zink. Acrodermatitis enteropathica, een aangeboren verandering van het zinkmetabolisme, komt niet voor bij zuigelingen die borstvoeding krijgen.

Vitaminen

De in water oplosbare vitamines worden ingenomen in hoeveelheden die geschikt zijn voor het kind.

• Vitamine A: Vitamine A, zoals alle in vet oplosbare vitaminen (A, E, D en K) worden in melkvet getransporteerd. Het gehalte is zelfs hoger in colostrum en in de melk van moeders van premature baby’s.
• Vitamine D: De belangrijkste bron van vitamine D is blootstelling aan de zon, dus niet via de voeding. Er zijn geen tekortkomingen bij kinderen die exclusief borstvoeding krijgen.
• Vitamine E: Moedermelk biedt meer dan voldoende vitamine E terwijl colostrum zelfs ongeveer 3 keer meer vitamine E heeft dan latere melk. Dit is belangrijk omdat baby’s lage reserves hebben en een adequate hoeveelheid nodig hebben in hun eerste levensdagen.
• Vitamine K: De concentratie van vitamine K is hoger in colostrum en in overgangsmelk.

Tot slot nog een paar eigenaardigheden…

• Moedermelk is een waterige substantie van voedingsstoffen, cellen, hormonen, groeifactoren en immunoglobulinen (afweerstoffen) die een complexe relatie tussen de moeder en haar baby onderhouden.
• Melk varieert niet alleen met het tijdstip van de dag, maar ook met de periode dat de moeder borstvoeding geeft en zelfs tijdens één en dezelfde voeding.
• Alle variaties zijn functioneel. Moedermelk heeft zelfs de eigenschap zich aan te kunnen passen aan de individuele behoeften van de baby.