Tandagenesie bij kinderen: wat je moet weten
Tandagenesie is een mondprobleem dat zowel kinderen als volwassenen kan treffen. Het is het ontbreken van één of meer tanden in de mond. Het kan ook blijken uit het aanhouden van een tijdelijke tand die niet uitvalt omdat er geen blijvende tand is om hem eruit te duwen. Lees verder voor meer informatie over agenesie bij kinderen.
Wat is tandagenesie bij kinderen?
Tandagenesie bij kinderen is het ontbreken van de ontwikkeling van een of meer gebitselementen. Als de tand zich dus niet in het bot vormt, is het gebit van het kind onvolledig. Hoewel het in beide soorten gebitselementen kan voorkomen, komt het vaker voor bij de definitieve tanden en kiezen. Verstandskiezen, laterale snijtanden en premolaren zijn de meest getroffen (Spaanse link) elementen.
Het ontbreken van de tand in de mond is niet omdat hij is uitgevallen of nog niet is doorgekomen, maar zich nog in het bot bevindt. In het geval van tandagenesie is de tand helemaal niet tot ontwikkeling gekomen en bestaat hij dus niet.
Soorten tandagenesie bij kinderen
Afhankelijk van de aangetaste gebitselementen kan tandagenesie bij kinderen worden ingedeeld (Spaanse link) in de volgende soorten:
- Hypodontie: tussen 1 en 5 tanden ontbreken. Dit komt het meest voor.
- Oligodontie: Dit is het ontbreken van meer dan 6 gebitselementen in de boog. De tanden die wel zijn doorgebroken vertonen meestal afwijkingen.
- Anodontie: Dit is de meest ernstige vorm van tandheelkundige agenesie bij kinderen en is de totale afwezigheid van tanden en kiezen in de mond.
Tandagenesie bij kinderen kan ook worden onderscheiden in unilateraal, wanneer het slechts één kant van de mond treft, of bilateraal, wanneer het aan beide kanten voorkomt.
Oorzaken van tandagenesie bij kinderen
Er zijn veel factoren (Spaanse link) die tijdens de periode van tandvorming kunnen inwerken en agenesie bij kinderen veroorzaken. Enkele daarvan kunnen de volgende zijn:
- Erfelijke component: bepaalt het ontbreken van de vorming van een of meer tanden bij meerdere leden van de familie.
- Genetische component en chromosoomveranderingen: agenesie bij kinderen gaat meestal gepaard met andere aandoeningen zoals een gespleten lip, het syndroom van Down of ectodermale dysplasie.
- De werking van een of andere schadelijke stof in de moeder tijdens de draagtijd: deze aandoening kan in verband worden gebracht met infectieuze processen of ziekten zoals syfilis, tuberculose, rachitis, rodehond en ondervoeding, vooral in het eerste trimester van de zwangerschap.
Hoe beïnvloedt tandagenesie de mondgezondheid van het kind?
Elk van de gebitselementen waaruit de boog bestaat, heeft een specifieke ruimte en functie in de mond. Het ontbreken van een of meer tanden verandert het evenwicht, de functionaliteit en de esthetiek van de mondholte. Het uiterlijk van de glimlach is misschien wel de duidelijkste uiting. Een of meer openingen in de mond kunnen aanleiding geven tot plagen of verlegenheid. Dit kan het gevoel van eigenwaarde en de sociale ontwikkeling van het kind beïnvloeden.
Daarnaast verandert het ontbreken van een tand de ontwikkeling van het kauwen en de spraak. Tegelijkertijd ondergaan de in de mond aanwezige gebitselementen wijzigingen in hun positie om de afwezigheid te compenseren. Malpositie en beetproblemen zijn dus andere gevolgen van tandagenesie bij kinderen.
Diagnose en behandelingen
Vanwege de gevolgen die tandagenesie bij kinderen veroorzaakt, kunnen door vroegtijdige opsporing veel van de genoemde problemen worden voorkomen. Tandartsbezoeken vanaf jonge leeftijd en op frequente basis spelen een zeer belangrijke rol bij het tijdig diagnosticeren van deze aandoening.
Mogelijke behandelingen
De uit te voeren behandelingen hangen af van het type aangetast gebit, het aantal ontbrekende tanden en kiezen, en de leeftijd van het kind. Bovendien moet rekening worden gehouden met de grootte van de aanwezige tanden in de mond en de gezichtsstructuur van het kind. En ook of er malocclusies te corrigeren zijn.
Vaak is de oplossing om de ruimte die door de agenesie ontstaat te sluiten door middel van een orthodontische behandeling. Het apparaat mobiliseert en lijnt de andere tanden uit tot de spleet gesloten is. Daarna kan het nodig zijn de tanden te slijpen om ze de overeenkomstige vorm te geven volgens de ruimte die ze innemen.
In andere gevallen kunnen professionals het wenselijk achten om een plaatshouder te gebruiken voor het plaatsen van een implantaat of een prothese op volwassen leeftijd.
Als melktanden in de mond blijven door het ontbreken van een definitieve vervanging, is het belangrijk om ze gezond te houden. Preventieve maatregelen waardoor ze in de mondholte kunnen blijven zonder ziek te worden of achteruit te gaan zijn het meest geïndiceerd.
Wanneer de tandarts bezoeken?
Het beste is om vanaf het eerste levensjaar de kindertandarts te bezoeken en door te gaan met halfjaarlijkse controles. Dit maakt het mogelijk om eventuele problemen in de mond van het kind op te sporen en de eruptie van de tanden en de ontwikkeling van de mond te volgen.
Hoe dan ook, als je kind op 3-jarige leeftijd nog steeds geen 20 melktanden heeft, moet je een deskundige raadplegen. Dat kun je ook doen als de tijdelijke tanden niet op de verwachte leeftijd uitvallen of de blijvende tanden niet verschijnen nadat de melktanden zijn uitgevallen.
Het kan liggen aan het eigen ritme van groei en gebitseruptie van je kind. Maar tandagenesie bij kinderen is ook een mogelijkheid. Als je het vroeg ontdekt, kun je de beste behandelingsmogelijkheden voor je kind kiezen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Echeverri Escobar, J., Restrepo Perdomo, L. A., Vásquez Palacio, G., Pineda Trujillo, N., Isaza Guzmán, D. M., Manco Guzmán, H. A., & Marín Botero, M. L. (2013). Agenesia dental: Epidemiología, clínica y genética en pacientes antioqueños. Avances en Odontoestomatología, 29(3), 119-130.
- Loor Alvarado, F. A. (2021). Estado actual de la agenesia en dentición permanente (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- Mocha Medina, L. M. (2021). Agenesia en dentición permanente (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- Casa Machuca, M. H. (2018). Prevalencia de dientes supernumerarios y agenesia dental en pacientes escolares con fisura labiopalatina en el instituto nacional de salud del niño, 2016-2017.
- Mendoza-Hernández, C., Sosa-Velasco, T. A., Sánchez-Sánchez, M., & Hernández-Antonio, A. Agenesia dental, alteración del desarrollo dental y síndromes relacionados.
- Yagnam Díaz, K., Rozas Escobar, I., Abdala Torres, N., Monsalve, V. R., & Tapia Soler, C. (2020). Prevalencia de agenesia dental en pacientes evaluados en ortodoncia, Santiago de Chile. Odontología Vital, (32), 57-62.
- Román-Hernández, S., Viridiana, J., Pozos-Guillén, A., Martínez-Rider, R., Ruiz-Rodríguez, S., Garrocho-Rangel, A., & Rosales-Berber, M. Á. (2020). Evaluación radiográfica de la presencia/agenesia de terceros molares en una población infantil Mexicana. Odovtos International Journal of Dental Sciences, 22(1), 113-121.
- Neagu, D., Casal-Beloy, I., Rey, R. L., & López-Cedrún, J. L. (2020, June). Agenesia dental. In Anales de Pediatría (Vol. 92, No. 6, pp. 385-386). Elsevier Doyma.
- Santa, M. R., León, N. E., & Guerrero, J. P. M. (2019). Manejo oportuno de paciente con hipoplasia maxilar y agenesia dental. Reporte de Caso Clínico. Cuaderno de investigaciones: semilleros andina, (12), 212-219.
- Oviedo, D. M. G., Sepúlveda, D. E., & Hernández, H. I. (2018). Rehabilitación de dientes primarios: Caso clínico de agenesia dental permanente. Revista Mexicana de Estomatología, 5(1), 58-60.
