De absorberende geest, volgens Maria Montessori
De absorberende geest is een essentieel pedagogisch concept die arts en pedagoog Maria Montessori heeft ontwikkeld. Haar theorie vertelt ons bijvoorbeeld hoe het onderwijs zich altijd moet aanpassen aan de ontwikkelingsfasen van de kindertijd. In het volgende artikel leren we iets meer over deze term.
Het onderzoek van Maria Montessori met kinderen in de leeftijd van 0 tot 6 jaar concludeerde dat deze kinderen vrijwel onmiddellijk leerden. Ze vergeleek ze daarom met een spons. Dit omdat ze onbewust alle informatie absorberen van de verschillende prikkels die ze in hun omgeving tegenkomen.
De absorberende geest van kinderen volgens Montessori
Maria Montessori zei dat het belangrijkste voor kinderen bij het leren was, dat ze hun eigen ervaringen konden beleven volgens hun eigen ritmes en behoeften. Deze ervaringen zullen kinderen vervolgens helpen mentaal volwassen te worden.
Dus, waar verwees Montessori naar met de term ‘absorberende geest’? Het is de gemoedstoestand van kinderen die hen helpt om alle ervaringen die ze hebben op te nemen. En tegelijkertijd stelt het hen in staat om deze ervaringen vervolgens te analyseren en ze in hun leerproces op te nemen. Ze doen dit onbewust, gedurende de eerste drie levensjaren. Echter, ze worden zich er vervolgens van bewust gedurende de volgende drie jaar.
De absorberende geest helpt kinderen ook om de basis te leggen voor de ontwikkeling van hun psychische en sociale identiteit. Maria Montessori stelde vast dat de kindertijd een beslissende fase is in de ontwikkeling van een persoon. Om deze reden is het belangrijk om kinderen goed onderwijs te bieden dat hen aanmoedigt en de nodige middelen biedt om te leren en hun identiteit op te bouwen.
Hoe ziet de ontwikkeling van de absorberende geest eruit? Gevoelige periodes
Iets anders dat Montessori opmerkte, was dat de geest niet in alle leeftijden op dezelfde manier absorbeerde. Kinderen richten hun aandacht namelijk op de prikkels om hen heen, afhankelijk van wat ze nodig hebben voor hun groei en ontwikkeling. Om deze reden concentreren kinderen zich op, of geven ze aandacht aan, sommige dingen en niet aan andere dingen.
Op deze manier verwerven ze bijna moeiteloos en voor hun plezier kennis, terwijl ze de dingen benaderen die hen interesseren. Deze interesses zijn afhankelijk van de ontwikkelingsfase van elk kind en ze zijn meestal tijdelijk. Daarom noemde Montessori ze de ‘gevoelige periodes’. Soms kunnen deze elkaar echter overlappen en kan hun intensiteit en duur variëren.
Dus, wat zijn de gevoelige periodes?
De gevoelige periode van orde (van 0 tot 6 jaar)
In deze periode, vooral in de eerste twee levensjaren, tonen kinderen bijvoorbeeld een grote interesse in de classificatie en categorisering van alles om hen heen. Orde en regelmaat vergemakkelijkt dit.
De gevoelige bewegingsperiode (van 0 tot 5 – 6 jaar)
In deze fase zijn kinderen vooral geïnteresseerd in bewegen en bewegingen. Zeker als ze al hebben leren lopen is hoe iets beweegt leerzaam.
De gevoelige taalperiode (van 0 tot 7 jaar)
Gedurende deze periode leren kinderen een breed scala aan woordenschat, zonder dat iemand het hen leert. Ze verwerven de taal namelijk op basis van ervaring met de prikkels van hun omgeving.
De gevoelige periode van de zintuigen (van 0 tot 6 jaar)
Tijdens deze periode ontwikkelen kinderen hun zintuigen. Vanaf de geboorte hebben kinderen actieve zintuigen van horen en zien. Naarmate ze ouder worden, worden ze ook gevoeliger voor de andere zintuigen. Hierdoor kunnen ze leren door te proeven, aan te raken en te ruiken.
De gevoelige periode van kleine voorwerpen (van 0 tot 6 – 7 jaar)
Tijdens deze leeftijden hebben kinderen een bijzondere interesse in kleine voorwerpen en tonen ze een grotere behoefte aan aandacht voor detail.
De gevoelige periode van het sociale leven (van het leven in de baarmoeder tot 6 jaar oud)
Dit verwijst naar de noodzaak voor kinderen om zich te verhouden tot hun leeftijdsgenoten, naast het proces van het eigen maken van de regels, die belangrijk zijn voor een goed samenleven in de samenleving.
De absorberende geest…
Zoals je hebt kunnen lezen, is de absorberende geest een concept dat door Maria Montessori is geïntroduceerd. Het verwijst naar het specifieke mentale vermogen van kinderen op bepaalde leeftijden. Ieder kind heeft, afhankelijk van de leeftijd, een andere interesse in de prikkels om hen heen. Net als hun absorptievermogen, absorbeert hun geest afhankelijk van de behoeften die ze tijdens hun ontwikkeling hebben.
Daarom is het belangrijk dat de educatieve methoden die bij kinderen worden gebruikt, niet alleen de ontwikkeling van hun intellectuele capaciteiten bevorderen. Ook het aanmoedigen van leren, aangepast aan elke gevoelige periode.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Poussin, C. (2017). Montessori explicado a los padres. Plataforma editorial: Barcelona.
- Durante, V. y Fábregas, M. (1998). La formación de hábitos. Bases para un trabajo libre y organizado en el aula de educación infantil. Recuperado 23 de abril de 2018. Disponible en http://www.waece.org/biblioweb07/pdfs/d036.pdf.
- Montessori, M., & Bofill, M. (1986). La mente absorbente del niño. México: Diana.