Kinderen met een gespleten gehemelte: alles wat je moet weten

Wat is een gespleten gehemelte? Waarom gebeurt het? In dit artikel zullen we kijken naar de hoofdkenmerken en gevolgen van deze aandoening, die tijdens de zwangerschap ontstaat.

Ons gehemelte, de gewelfde bovenkant van de mondholte, kan zich met verschillende misvormingen ontwikkelen. De meest voorkomende is een schisis of een zogenaamde gespleten gehemelte.

Deze aangeboren afwijking kan tot problemen met eten en drinken leiden. Het wordt vaak verward met hazenlip. Beiden ontstaan vroeg in de zwangerschap, maar het zijn niet dezelfde aandoeningen.

Een gespleten gehemelte en een hazenlip kunnen apart voorkomen of samen. De eerste is een directe breuk in het gehemelte die tot aan de neus loopt. De laatste is een opening vanaf de bovenlip tot aan een neusgat. Beide condities vereisen een operatie om de afwijking te corrigeren en complicaties te vermijden.

Wat veroorzaakt een gespleten gehemelte?

Ongeveer 1 op de 700 kinderen heeft deze afwijking. Het gebeurt als de weefsels die de lippen en gehemelte vormen niet correct aansluiten.

Zowel genen als de omgeving kunnen het beïnvloeden. Mutaties zijn ontdekt in genen die gemakkelijk beschadigd kunnen worden door roken, alcoholgebruik en een gebrek aan vitaminen.

Doktoren sluiten ook niet uit dat blootstelling aan bepaalde chemische middelen of virussen ook dit soort afwijkingen kan veroorzaken.

Er zijn ongeveer 350 syndromen bekend die dit defect kunnen veroorzaken, naast andere klinische symptomen. 

Een van deze is het Van der Wouder Syndroom (VWS), wat geassocieerd wordt met een verandering in de genen IRF6 en GRHL3.

Als de nieuwe variant van het gen geassocieerd met dit syndroom in een familie ontdekt wordt, kan een prenatale diagnose mogelijk zijn.

Diagnose van een gespleten gehemelte

Als de bovenkaak niet volledig samengroeit tijdens de zwangerschap, kan er een spleet blijven aan de bovenkant van de mond van het kind. Dit noemen we dan een open gehemelte.

De “spleet” kan verschijnen in het harde gedeelte van het gehemelte aan de voorkant van de mond, maar ook in het zachtere weefsel dichter bij de keel. Het kan zich zelfs uitstrekken tot de neusholte of de lippen aantasten.

In tegenstelling tot een hazenlip, kan het moeilijk zijn om deze aandoening te ontdekken tijdens de zwangerschap. Het is ook niet zichtbaar op een echo. Dit betekent dat dokters zich niet bewust zijn van een gespleten gehemelte totdat de baby geboren is.

Het grootste probleem bij baby’s met een gespleten gehemelte is hun onvermogen om een vacuüm te creëren in hun mond om zuigkracht te bevorderen.

De melk die ze drinken kan via hun neus weer naar buiten komen. Hierdoor kunnen ze gaan spugen en het risico op verstikking vergroten.

Met dit in gedachten, moeten ouders van baby’s met een gespleten gehemelte een speciale fles gebruiken om ze te voeden en de arts zal zo snel mogelijk opereren.

Complicaties geassocieerd met een gespleten gehemelte

Een kind met een gespleten gehemelte is kwetsbaar voor chronische oorontstekingen en kan moeite hebben met communiceren.

Deze complicaties kunnen vaak emotionele en psychologische problemen opleveren. 

Als dit het geval is kan een kindertherapeut helpen om de onderliggende problemen aan te pakken.

Als de breuk doorloopt tot aan de lip is de aandoening zichtbaar. Dit soort gespleten gehemelte kan ook het gebit aantasten. De tanden van het kind kunnen scheef staan en gemakkelijk gaatjes krijgen. Daarbij kan het de vorm van de neus aantasten.

Ondanks alles is het belangrijk om te weten dat een gespleten gehemelte geen ziekte is.

Met de juiste zorg kunnen kinderen die geboren zijn met een gespleten gehemelte een normaal leven leiden.

Totdat het kindje een corrigerende operatie heeft gehad, is het belangrijk om hem zo rechtop mogelijk te houden. Zo blijft zijn neus altijd vrij en is er minder risico op verstikken als hij spuugt.

Operatie om een gespleten gehemelte te corrigeren

Een corrigerende operatie voor kinderen met een open gehemelte is een delicaat proces. 

Hoewel een gespleten lip vaak geopereerd kan worden tegen de tijd dat de baby drie maanden oud is, wordt er met een open gehemelte vaak gewacht tot na het eerste jaar.

Afhankelijk van de ernst van de afwijking kan het soort en aantal operaties verschillen.

Over het algemeen moeten chirurgen de harde en zachte delen van het gehemelte dichten, de structuur van de lippen en neus corrigeren, ruimten in het tandvlees opvullen, een botstructuur vormen en esthetische procedures uitvoeren. Dit kan dus een lang proces zijn dat veel geduld vereist.

Het is niet altijd mogelijk om de breuk geheel te sluiten. Als dit het geval is, suggereren dokters vaak om een tandprothese te gebruiken om het gemakkelijker te maken om te eten.

Is het mogelijk om een gespleten gehemelte te voorkomen? Gezonde gewoonten aannemen tijdens de zwangerschap en vitaminen nemen (zoals foliumzuur en vitamine A) kunnen helpen.

Omdat het echter een aangeboren afwijking is met veel verschillende oorzaken, is het moeilijk om te vermijden. Wat belangrijk is voor ouders om te begrijpen is dat het geen ernstige aandoening is en dat er oplossingen beschikbaar zijn.