Zo'n 200 miljoen vrouwen plannen het moederschap niet

Verschillende culturele, economische en sociale aspecten kunnen ervoor zorgen dat vrouwen het moederschap niet plannen. Dit kan voor veel vrouwen een probleem zijn, hoewel het probleem niet altijd de aandacht krijgt die het verdient.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 16 augustus, 2021

Procedures voor gezinsplanning zijn al jaren bekend en legaal. Meer dan 200 miljoen vrouwen plannen het moederschap echter niet. Waarom? Omdat ze daar de middelen niet voor hebben.

Net als anderen willen deze vrouwen niet zwanger worden. Ze hebben echter niet de juiste middelen voor anticonceptie. Dus het enige wat ze kunnen doen is hun toevlucht nemen tot archaïsche methoden, zoals hun echtgenoten het huis niet in laten.

Moderne anticonceptieprocedures zijn nog niet toegankelijk voor vrouwen in ontwikkelingslanden. Ze overleven met het gebruik van methoden die eigenlijk niet effectief zijn. Dit is de belangrijkste oorzaak van overbevolking en andere problemen. Het niet kunnen plannen van het moederschap kan een reeks persoonlijke, sociale en gezondheidscomplicaties veroorzaken.

Er zijn veel plaatsen waar het niet mogelijk is om te beslissen hoeveel kinderen je wilt hebben en wanneer je ze wilt krijgen. Dat blijkt uit het rapport van het Fonds voor Bevolking en Ontwikkeling van de Verenigde Naties, UNFPA.

Dit is iets dat een overlevingsprobleem is geworden omdat het verschillende risico’s met zich meebrengt. Adolescente zwangerschap, complicaties bij de bevalling, abortus, de bekende obstetrische fistel, zijn onder andere de problemen waarmee deze regio’s worden geconfronteerd om dezelfde oorzaak.

Het niet plannen van moederschap is ook een oorzaak van moeder- en kindersterfte. Zowel moeders als kinderen zijn het slachtoffer van deze eindeloze cyclus van ongewenste zwangerschappen. En dit is een situatie die al op jonge leeftijd begint.

Het is de toekomst van meisjes in veel landen. Volgens UNFPA hebben zo’n 222 miljoen vrouwen geen toegang tot seksuele voorlichting. En nog minder vrouwen hebben toegang tot voorbehoedsmiddelen.

Ze willen wel, maar ze plannen het moederschap niet

Volgens gegevens van de Verenigde Naties was het tot dusverre niet voldoende dat de meeste aangesloten landen de legalisering van voorbehoedsmiddelen hebben geaccepteerd. Op het gebied van seksuele voorlichting is nog een grotere inzet nodig.

In landen als Sierra Leone gebruikt slechts 8% van de paren moderne anticonceptiemethoden, wat niet verwonderlijk is. Maar in Guatemala loopt de statistiek slechts op tot een schamele 34%. Dit is een verrassend cijfer, aangezien het een meer gemoderniseerd land is met heel andere gebruiken.

Ook Spanje is wat dat betreft niet erg ver gevorderd. Met 62% zijn ze nog ver verwijderd van de 82% van Noorse stellen. De verschillen in deze gevallen zijn niet te wijten aan een andere manier van denken. Sterker nog, al die stellen die buiten deze percentages vallen willen er ook iets aan doen.

Het plannen van het moederschap is een verantwoordelijkheid die stellen zelf hebben. In staat zijn om de komst van kinderen uit te stellen of te stoppen is essentieel voor moderne gezinnen om andere doelen te bereiken. De cijfers zijn echter schokkend over het gebrek aan actie om het probleem van ongewenste zwangerschappen op te lossen.

In die zin bracht de Europese Unie tijdens het Europees Parlementair Forum voor Seksuele & Reproductieve Rechten, EPF (Engelse link), de noodzaak ter sprake om seksuele voorlichting te verbeteren. Een gebrek aan goede seksuele voorlichting lijkt het grootste probleem te zijn.

Zonder toegang tot anticonceptiemethoden is de oplossing van dit probleem ingewikkeld. Maar om echtparen te laten besluiten ze te gebruiken, moeten ze ze eerst kennen en accepteren.

Plannen loont

Het agentschap voor seksuele en reproductieve gezondheid van de Verenigde Naties richt zich op het promoten van het gebruik van anticonceptie. Tegelijkertijd proberen andere stichtingen regeringen ervan te overtuigen dat het een investering is die hen miljoenen kan besparen. Voor elke euro die de overheid investeert in gezinsplanning, bespaart ze zes euro aan gezondheidskosten voor abortus, sterfte, morbiditeit en zwangerschapsverlof.

Medische vooruitgang in conceptuele procedures heeft zelfs de meest sceptische individuen mogelijkheden geboden. Die apparaten die misschien ingewikkelder, duurder of moeilijker te gebruiken zijn, zijn ironisch genoeg het meest effectief voor mensen met weinig anticonceptiecultuur. Injectables of implantaten zijn bijvoorbeeld voor een langere periode effectief, dus vrouwen hoeven er niet zo actief mee bezig te zijn.

In Spanje verslaat het gebrek aan seksuele voorlichting andere problemen die te maken hebben met niet plannen. Het is waar dat jaarlijks minstens 13 duizend jongeren hun zwangerschap afbreken en nog eens 1.300 bevallen. Dit leert ons dat jongeren behoefte hebben aan meer informatie en toegang tot anticonceptiemethoden, iets waar de overheid niet over hoeft na te denken.

Hoewel de beloning voor deze investering duidelijk is, is het verschil tussen landen nog steeds erg vergelijkbaar. In landen waar sprake is van armoede, een tekort aan gezondheidszorg of ingewikkelde sociale regelingen, zijn de lage planningsniveaus enigszins begrijpelijk. In ontwikkelde landen is er echter geen excuus om anticonceptiepraktijken te verwaarlozen.