Wat mag een baby van 4 maanden eten?
Naarmate je kleintje groeit, begin je te dromen van het moment waarop je hem of haar kunt introduceren in een wereld vol smaken, texturen en kleuren. Deze spannende reis ontvouwt zich echter stap voor stap.Tot nu toe was moedermelk of flesvoeding hun belangrijkste voedingsbron, maar het is logisch dat jij je als ouder afvraagt wat de beste manier is om een baby van 4 maanden te voeden voor een gezonde ontwikkeling. In dit artikel beantwoorden we die vragen in detail.
We willen je gemoedsrust geven en je het vertrouwen geven dat je de beste keuzes maakt voor het welzijn van je kind. Laten we beginnen!
Moedermelk: de basis van voeding voor de eerste 6 maanden
Voor de eerste zes levensmaanden raden de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO – Engelse link en de meeste pediatrische verenigingen exclusieve borstvoeding aan.
Moedermelk levert niet alleen voedingsstoffen, maar is ook rijk aan microbiota en antilichamen die zorgen voor de bescherming van de zuigeling tegen tal van ziekten. Naast de rol die moedermelk speelt bij de bescherming tegen ziekten, heeft het ook een directe invloed op de neurologische ontwikkeling, de vroege aanpassing aan verschillende smaken en het verminderde risico op allergieën.
Dit voedingsproces versterkt ook de band tussen moeder en baby en draagt zo bij aan het emotionele welzijn van beiden. Volgens de 2023 Consensus on Complementary Feeding van de Latijns-Amerikaanse Vereniging voor Kindergastroenterologie, Hepatologie en Voeding, wordt bij gezonde zuigelingen in de Ibero-Amerikaanse regio die uitsluitend borstvoeding krijgen, aanbevolen om te beginnen met aanvullende voeding als ze 6 maanden oud zijn (Engelse link).
Tegen die tijd heeft de baby een ontwikkelingsfase bereikt waarin hij of zij nieuwe texturen kan proeven, ondersteund kan zitten en de bovenlip kan gebruiken om voedsel van een lepel te vegen in plaats van alleen maar te zuigen.
Op dat moment neemt hun voedingsbehoefte toe en wordt het moeilijk om de benodigde hoeveelheid ijzer, zink, eiwit en vitamine A en D alleen met melk te leveren. Het is essentieel om baby’s te voeden in porties die passen bij hun leeftijd en ontwikkelingsfase.
Tijdens de eerste levensmaanden zullen ze om de 2 tot 4 uur moeten voeden (Spaanse link), omdat moedermelk snel wordt verteerd, waardoor ze vaak honger hebben. Naarmate ze ouder worden, zal hun voedingsschema regelmatiger worden. Het is echter essentieel om op hongersignalen te letten, zoals de handen naar de mond brengen, de lippen likken of het hoofd naar je borst draaien.
Als je vertrouwd raakt met deze patronen, kun je de voeding aanpassen aan de dagelijkse routine.
Is het veilig om vast voedsel te introduceren met 4 maanden?
Er zijn gemengde meningen over het geven van vast voedsel aan een baby van 4 maanden.
Aan de ene kant stellen de American Academy of Paediatrics (AAP – Engelse link) en de Spaanse Vereniging voor Kindergeneeskunde (AEP) voor om te wachten tot 6 maanden (Engelse link), omdat baby’s op deze leeftijd hun kauw- en slikspieren beter onder controle hebben. Aan de andere kant suggereert de European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (ESPGHAN) dat vanaf 4 maanden, bij voldragen baby’s, de maag-, darm- en nierfuncties voldoende gerijpt zijn om sommige aanvullende voedingsmiddelen te verwerken.
Deze aanpak kan variëren afhankelijk van culturele en economische factoren en de symptomen van zowel de zuigeling als de moeder. Voor zuigelingen die gedeeltelijk of volledig flesvoeding krijgen, is de situatie enigszins anders. Als borstvoeding niet mogelijk is, is met ijzer verrijkte flesvoeding een geschikt alternatief (Engelse link) dat voldoet aan de voedingsbehoeften van de baby.
Volgens de 2023 Consensus on Complementary Feeding kan de introductie van vast voedsel beginnen met 4 maanden, zolang de baby geen problemen heeft met veilig slikken. Je kunt beginnen met het aanbieden van elke voedselgroep (groenten, fruit, granen of eiwitten), maar verdeeld over vier weken moet de baby minstens twee voedingsmiddelen uit elke groep geprobeerd hebben.
Er is geen sluitend bewijs dat het uitstellen van de introductie van voedingsmiddelen zoals vis of eieren de ontwikkeling van allergieën voorkomt, dus deze kunnen geleidelijk worden aangeboden.
Wat als de baby te vroeg is geboren?
Te vroeg geboren baby’s hebben andere voedingsbehoeften dan voldragen baby’s.
Het AEP stelt zelfs dat deze baby’s een tekort kunnen hebben aan belangrijke voedingsstoffen (Spaanse link), zoals vitamine D en ijzer, waardoor meer aandacht aan voeding moet worden besteed. De gecorrigeerde leeftijd, dat is de leeftijd die de baby zou hebben gehad als hij of zij te vroeg geboren was (door de weken van te vroeg geboren zijn af te trekken van de werkelijke leeftijd), is de sleutel tot het bepalen van het moment om te beginnen met vaste voeding. De consensus onder deskundigen suggereert dat de introductie van aanvullende voeding bij premature baby’s kan beginnen tussen de 4 en 6 maanden van de gecorrigeerde leeftijd.
Dit hangt af van de ontwikkeling, zoals het verlies van de uitdrijvingsreflex en de acceptatie van de lepel. De volgorde waarin voedingsmiddelen worden geïntroduceerd is vergelijkbaar met die van voldragen baby’s. De maaltijden moeten zacht, romig en klontvrij zijn.
Het is belangrijk om alle voedselgroepen te gebruiken. Voedingsmiddelen met een hogere energie- en eiwitdichtheid en voldoende ijzer hebben echter de voorkeur.
Hoewel sommige premature baby’s er eerder klaar voor kunnen zijn, is het het veiligst om te wachten met het introduceren van vast voedsel tot de gecorrigeerde leeftijd van 6 maanden, vanwege het beperkte bewijs over de effecten van vroege introductie.
Tot de eerste opties behoren met ijzer verrijkte granen, gepureerd vlees, kip, vis, eieren of fruit en groenten zoals appel, banaan, aardappel of zoete aardappel.
Je baby voeden: een stap-voor-stap proces
Hoewel het verleidelijk kan zijn om haast te maken met de introductie van nieuwe voedingsmiddelen, is het het veiligst om medisch advies op te volgen en te wachten tot je baby er helemaal klaar voor is. Hoewel er verschillende standpunten zijn over wanneer je met vaste voeding moet beginnen, zijn alle deskundigen het erover eens dat moedermelk de beste basis is voor de eerste paar maanden.
Het levert alle voedingsstoffen die nodig zijn voor een gezonde groei en ontwikkeling. Als je nadenkt over hoe je een 4 maanden oude baby moet voeden, is het cruciaal om te onthouden dat elk kind uniek is en dat wat werkt voor de één misschien niet goed is voor de ander. Het is belangrijk om te onthouden dat overhaaste introductie van vaste voeding kan leiden tot risico’s, zoals verslikken, infectie of zelfs ziekenhuisopname.
Aan de andere kant kan het te lang uitstellen van dit proces ook een negatieve invloed hebben op de groei en neurologische ontwikkeling van je baby. Let op de signalen die je kleintje je geeft en houd voortdurend contact met je kinderarts voordat je veranderingen aanbrengt in het dieet van je baby. Geniet van deze fase en vertrouw erop dat elke stap die je zet bijdraagt aan de gezonde en gelukkige groei van je baby.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Academia Americana de Pediatría. (16 de agosto de 2022). La transición del bebé a los alimentos sólidos. Healthy Children. https://www.healthychildren.org/Spanish/ages-stages/baby/feeding-nutrition/Paginas/starting-solid-foods.aspx
- Anderson, J. E. (s. f.). Your Baby at 4 Months. UCSF Benioff Children’s Hospital. Consultado el 17 de agosto de 2024. https://www.ucsfbenioffchildrens.org/education/your-baby-at-4-months
- Australian Breastfeed Association. (2022). Breastfeeding and immunity.
https://www.breastfeeding.asn.au/resources/breastfeeding-and-immunity - Australian Breastfeed Association. (2022). Breastmilk composition – the research. https://www.breastfeeding.asn.au/resources/breastmilk-composition-research
- Becerra, B. F., Poveda, E. E., & Vargas, Z. M. (2021). El hierro en la alimentación complementaria del niño lactante: una revisión. Perspectivas en Nutrición Humana, 23(1), 85-97. http://www.scielo.org.co/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0124-41082021000100085
- Ben-Joseph, E. P. (2015). Lactancia materna frente a lactancia con leche de fórmula. Kids Health. https://kidshealth.org/es/parents/breast-bottle-feeding.html
- Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades. (20 de mayo de 2022). Cow’s Milk and Milk Alternatives.
https://www.cdc.gov/nutrition/infantandtoddlernutrition/foods-and-drinks/cows-milk-and-milk-alternatives.html - Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades. (11 de diciembre de 2020). Cuánto y con qué frecuencia amamantar. https://www.cdc.gov/nutrition/infantandtoddlernutrition/breastfeeding/cuanto-y-con-que-frecuencia-amamantar.html
- Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades. (26 de mayo de 2022). Cómo elegir una leche de fórmula infantil. https://www.cdc.gov/nutrition/infantandtoddlernutrition/formula-feeding/como-elegir-una-leche-de-formula-infantil.html
- Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades. (27 de junio de 2023). When, What, and How to Introduce Solid Foods. https://www.cdc.gov/nutrition/infantandtoddlernutrition/foods-and-drinks/when-to-introduce-solid-foods.html
- Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development. (s. f.). ¿Hay casos o situaciones especiales en las que no debería amamantar?. Consultado el 17 de agosto de 2023. https://espanol.nichd.nih.gov/salud/temas/breastfeeding/informacion/amamantar
- Fuchs, G. J., & Abrams, S. A. (20 de octubre de 2023). Choosing a Baby Formula. https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/formula-feeding/Pages/choosing-an-infant-formula.aspx
- Gómez Fernández-Vegué, M. (2018). Recomendaciones de la Asociación Española de Pediatría sobre la Alimentación Complementaria. https://www.aeped.es/sites/default/files/documentos/recomendaciones_aep_sobre_alimentacio_n_complementaria_nov2018_v3_final.pdf
- Jain, S. (29 de octubre de 2020). ¿Con qué frecuencia y qué cantidad debe comer su bebé?. Healthy Children. https://www.healthychildren.org/Spanish/ages-stages/baby/feeding-nutrition/Paginas/how-often-and-how-much-should-your-baby-eat.aspx
-
Jiang, H., Gallier, S., Feng. L., Han, J., Liu, W. (2022). Development of the digestive system in early infancy and nutritional management of digestive problems in breastfed and formula-fed infants. Food & Function, 13(3), 1062-1077. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35073567/
- Littleton, K., & Richardson, J. H. (2019). Preguntas frecuentes sobre la lactancia materna: ¿Cuánto y con qué frecuencia?. Kids Health. https://kidshealth.org/es/parents/breastfeed-often.html
- Lokossou, G. A. G., Kouakanou, L., Schumacher, A., Zenclussen, A. C. (2022). Human Breast Milk: From Food to Active Immune Response With Disease Protection in Infants and Mothers. Frontiers in Immunology, 5, 1-19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9016618/
- Meek, J. Y., Noble, L., & Section on Breastfeeding. (2022). Policy statement: breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics, 150(1), 2022057988. https://publications.aap.org/pediatrics/article/150/1/e2022057988/188347/Policy-Statement-Breastfeeding-and-the-Use-of
- National Health Service. (2 de abril de 2024). Bottle feeding advice. https://www.nhs.uk/conditions/baby/breastfeeding-and-bottle-feeding/bottle-feeding/advice/
- National Health Service. (6 de abril de 2023). Types of formula. https://www.nhs.uk/conditions/baby/breastfeeding-and-bottle-feeding/bottle-feeding/types-of-formula/
- Noguera, B. D., Márquez, J. C., Campos, C. I., & Santiago, R. (2013). Alimentación complementaria en niños sanos de 6 a 24 meses. Archivos Venezolanos de Puericultura y Pediatría, 76(3), 126-135. http://ve.scielo.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0004-06492013000300008&lng=es&tlng=es.
- Organización Mundial de la Salud. (s. f.). Lactancia materna. Consultado el 17 de agosto de 2024. https://www.who.int/es/health-topics/breastfeeding
- Sociedad Europea de Gastroenterología, Hepatología y Nutrición Pediátricas. (2023). Alimentación complementaria: un comentario del Comité de Nutrición de ESPGHAN. https://www.esi.academy/wp-content/uploads/Alimentaci%C3%B3n-complementaria-ESPGHAN.pdf
- U. S. Department of Agriculture. (2020). Dietary Guidelines for Americans 2020-2025. https://www.dietaryguidelines.gov/sites/default/files/2020-12/Dietary_Guidelines_for_Americans_2020-2025.pdf
-
Thanhaeuser, M., Gsoellpointner, M., Kornsteiner-Krenn, M., Steyrl, D., Brandstetter, S., Jilma, B., Berger, A., & Haiden, N. Introduction of Solid Foods in Preterm Infants and Its Impact on Growth in the First Year of Life-A Prospective Observational Study. Nutrients, 16(13), 1-13. https://www.mdpi.com/2072-6643/16/13/2077
- The Royal Women’s Hospital. (s. f.). Introducing solids to premature babies. https://www.thewomens.org.au/images/uploads/fact-sheets/Introducing-solids-to-premature-babies-200219.pdf
- Vázquez-Frias, R., Ladino, L., Bagés-Mesa, M. C., Hernández-Rosiles, V., Ochoa-Ortiz, E., Alomía, M., & Koletzko, B. (2023). Consenso de alimentación complementaria de la Sociedad Latinoamericana de Gastroenterología, Hepatología y Nutrición Pediátrica: COCO 2023. Revista de Gastroenterología de México, 88(1), 57-70. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0375090622001318