Eetstoornissen in de perinatale periode: wat je moet weten

Eetstoornissen in de perinatale periode brengen de gezondheid van zowel de moeder als de baby in gevaar. We vertellen je in het volgende artikel waarom.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Moeder worden is een gebeurtenis die vrouwen confronteert met enorme lichamelijke en geestelijke transformaties. De moeilijkheden om deze veranderingen in goede banen te leiden, gevoegd bij de sociale druk betreffende het lichaamsbeeld, kunnen vervolgens leiden tot een stoornis die de integriteit van de moeder en de baby in gevaar brengt. Daarom willen we je vertellen wat je moet weten over eetstoornissen in de perinatale periode.

Het is belangrijk op te merken dat elke vrouw vatbaar is voor deze situatie, als de kenmerken van de zwangerschapsperiode en het kraambed een eetstoornis kunnen uitlokken. Maar dat niet alleen, ze kunnen ook een reeds bestaande stoornis verergeren of een terugval opwekken bij een vrouw die eerder van een stoornis hersteld is. Daarom is het van essentieel belang op de waarschuwingssignalen te letten en vanaf het begin van de symptomen de juiste hulp te zoeken.

Eetstoornissen in de perinatale periode

Als we het over zwangerschap en de geestelijke gezondheid van vrouwen hebben, denken we meestal aan ziekten als postpartum depressie. We staan echter zelden stil bij de mogelijkheid dat zich in deze vitale fase een eetstoornis voordoet.

Helaas blijkt uit de cijfers dat zulke stoornissen meer voorkomen dan we denken. Zo hebben sommige studies ontdekt dat meer dan 5% van de zwangere vrouwen en meer dan 12% van de postpartum vrouwen aan een of andere vorm van een eetstoornis lijden.

Ander onderzoek (Engelse link) heeft uitgewezen dat ongeveer 67% van de vrouwen die ooit in hun leven aan een eetstoornis hebben geleden, tijdens de zwangerschap een terugval kunnen krijgen. Tot 50% kan zelfs terugvallen na de geboorte van hun kinderen.

Maar ondanks zulke hoge percentages is de realiteit dat de meeste van deze vrouwen lijden in eenzaamheid, in stilte, en met schaamte en schuldgevoelens. Want naast het ongemak van de stoornis zelf, is er een belangrijke interne strijd. Aan de ene kant weten ze dat hun gedrag hun baby ernstig kan schaden, maar aan de andere kant kunnen ze hun impulsen niet vermijden. Daarom staan kersverse moeders voor een uiterst ingewikkelde situatie zonder de nodige steun.

De belangrijkste tekenen en symptomen

Tijdens de perinatale periode (zwangerschap en postpartum) kunnen verschillende eetstoornissen voorkomen, zoals anorexia nervosa, boulimia, eetbuistoornis, pica gewoonte, voedselbeperkingsstoornis, en andere.

De tekenen en symptomen van al deze aandoeningen verschillen van geval tot geval. Toch is het nodig alert te zijn op het verschijnen van enkele van de volgende verschijnselen:

• Grote bezorgdheid over de mogelijkheid om aan te komen. Deze gedachte komt steeds terug en veroorzaakt veel ongemak bij de vrouwen. Zelfs als hun gewicht binnen het gezonde en te verwachten bereik ligt voor elk stadium van de zwangerschap.
• Sterke ontevredenheid met het eigen lichaam en lichaamsbeeld. Voor de vrouw hangt haar eigenwaarde nauw samen met haar uiterlijk en haar vermogen om slank en aantrekkelijk te blijven.
• Negatieve en ongewone houdingen tegenover voedsel. Enkele risicogedragingen zijn voedselbeperking, eetbuien, of purgatief gedrag (opgewekt braken, gebruik van laxeermiddelen, of overdreven lichaamsbeweging).
• Onvoldoende gewichtstoename voor het stadium van de zwangerschap.
• Een geschiedenis van menstruatieveranderingen of vruchtbaarheidsproblemen zonder duidelijke oorzaak.
• Negatieve attitudes ten opzichte van de baby en ten opzichte van de rol van moeder te zijn.
• Frequente gevoelens van angst, prikkelbaarheid, of depressie.
• Obsessie voor het terugkrijgen van het figuur van voor de zwangerschap en zelfs overmatig borstvoeding geven om sneller af te vallen.

Risico’s van eetstoornissen tijdens de perinatale periode

Eetstoornissen tijdens de perinatale periode brengen ernstige risico’s met zich mee voor de gezondheid en het welzijn van moeder en baby. Onder de belangrijkste vinden we de volgende:

• Zwangerschapsdiabetes
• Problemen in verband met de groei en ontwikkeling van de foetus
• Ademhalingsmoeilijkheden bij de moeder
• Miskraam
• Vroegtijdige bevalling of ongeplande keizersnede
• Laag geboortegewicht
• Complicaties tijdens de bevalling
• Postpartum depressie en moeilijkheden om zich met de baby te binden

Met het oog op het bovenstaande wordt het van essentieel belang dat vrouwen tijdens de perinatale periode goede medische en psychologische zorg krijgen. Vooral die met een voorgeschiedenis van eetstoornissen, hoewel dit degenen die dat niet hebben niet uitsluit.

Gezondheidswerkers moeten bereid zijn de tekenen van risico te herkennen en de symptomen van dit probleem niet te minimaliseren. In veel gevallen, terwijl de vrouw binnen een normaal gewicht is, worden alle waarschuwingssignalen over het hoofd gezien.

Het nauw begeleiden van de kersverse moeder is goed voor zowel haar als haar baby

Het is belangrijk dat zwangere vrouwen zich bewust zijn van hun emoties om een begin of een mogelijke terugval van een eetstoornis te kunnen herkennen. Als dit gebeurt, is het belangrijk schuldgevoel of schaamte opzij te zetten en zo snel mogelijk hulp te vragen. Psychologische interventie en steun zijn in deze gevallen dus van cruciaal belang om herstel te bereiken en complicaties te voorkomen.