Wat is realiteitspedagogiek en wat zijn de kenmerken?

In dit artikel leren we over de belangrijkste kenmerken van een trend op het gebied van pedagogiek. Leer meer over de innovatieve benadering van realiteitspedagogiek.

Geschreven en geverifieerd door de pedagoog María Matilde.

Laatste update: 22 december, 2022

Binnen het brede en complexe gebied van de pedagogie is de realiteitspedagogiek een vernieuwende benadering. Een benadering die het van fundamenteel belang acht het klaslokaal en de leerlingen te verbinden met de realiteit van hun leven buiten de school. Deze pedagogische benadering richt zich namelijk op studenten, hun omgeving en hun specifieke opleidingsbehoeften.

Realiteitspedagogiek, een benadering die prioriteit geeft aan de ervaring van de leerling

Het concept van realiteitspedagogiek is ontwikkeld door Christopher Emdin (Engelse link), een professor aan de Columbia University, die werkzaam is op de afdeling Wiskunde, Wetenschap en Technologie.

Emdin wordt beschouwd als een sociale criticus die zeer betrokken is bij sociale problemen zoals ras, ongelijkheid, cultuur en onderwijs. Hij is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de onderwijs- en leeraanpak genaamd “Reality Pedagogy and Urban Education”. Deze aanpak gaat ervan uit dat de ervaringen van studenten fundamenteel zijn voor het organiseren van hun onderwijs.

In die zin zijn enkele van de doelstellingen van realiteitspedagogiek:

• De omgeving en realiteit van elke student kennen en herkennen. En de cultuur en gemeenschap begrijpen waartoe elk van hen behoort.
• Het bieden van adequate hulpmiddelen voor studenten om vaardigheden (soft skills en hard skills) en competenties te ontwikkelen die nodig zijn om positief te presteren, zowel in hun eigen als in andere omgevingen.
• Het ontwikkelen van kritisch denken bij studenten door meningen, opinies en standpunten te uiten en te confronteren.

“Onderwijs is geen memoriseren. Het is de activering van de verbeelding en een pad naar bevrijding.”
—Christopher Emdin—

Docent-student: een bijzondere relatie

In de benadering van realiteitspedagogiek moeten leraren het vermogen hebben om de ervaringen van hun leerlingen te begrijpen, te doorgronden en zich ermee bezig te houden. Aan de hand van deze ervaringen moeten de leerkrachten leersituaties plannen die rekening houden met de specifieke behoeften en de vaardigheden en competenties om les te geven, te ontwikkelen, te versterken of te verbeteren.

De benadering van de realiteitspedagogiek beschouwt de relatie opvoeder-student dus als fundamenteel. Wil de leraar een diepgaande kennis hebben van de realiteit van zijn studenten? Dan moet de relatie en uitwisseling tussen hen nauw en diepgaand zijn. Met dit in gedachten stelt professor Emdin dat er een relatie van groot wederzijds vertrouwen moet zijn tussen de leraar en zijn studenten.

De 5 C-tools van realiteitspedagogiek

Om de uitwisseling van kennis en de relatie tussen leraar en leerling te vergemakkelijken, legt de realiteitspedagogiek de 5 C’s vast. De 5 C’s zijn termen die het begrip beschrijven. Ze vergemakkelijken hoe de relatie tussen leraar en leerlingen zou moeten zijn.

• Cogeneratieve dialoog: deze bestaat uit een horizontale dialogische relatie tussen docent en student. Zo kunnen ze samen de klas organiseren. En ze kunnen beslissen over de aspecten en methoden die nodig zijn om een goed klimaat tijdens de les te bereiken.
• Co-teaching: impliceert het accepteren dat in de pedagogische relatie beide subjecten (leraar en student) leren. Dat betekent dat de leraar niet alleen kennis heeft, maar ook leert van zijn studenten. En ook studenten leren van hun medeleerlingen.
• Cosmopolitisme: dit principe impliceert een rechtvaardige verdeling van verantwoordelijkheden in de klas om het gemeenschapsgevoel en de identiteit van de leerlingen te vergemakkelijken.
• Context: leven van buiten het klaslokaal in het klaslokaal brengen om ermee aan de slag te gaan. Dit betekent het overbrengen van situaties en gedragingen die specifiek zijn voor elke leerling van de sociale context naar het klaslokaal. Deze situaties worden vervolgens gebruikt als educatieve en pedagogische inhoud.
• Content: vakken en cursussen moeten worden aangepast en opnieuw worden opgezet volgens de meest directe behoeften van de studenten. Theoretische kennis moet dus toepasbaar zijn en kunnen inspelen op de reële problemen van het dagelijks leven van de studenten.

Realiteitspedagogiek: de toekomst van het onderwijs

Veel deskundigen op het gebied van onderwijs en pedagogiek zijn van mening dat benaderingen zoals realiteitspedagogiek de toekomst van het onderwijs zullen zijn. Benaderingen die prioriteit geven aan de aanpassing van het onderwijs aan de specifieke situatie en de specifieke behoeften van elke leerling. Bovendien is het gebaseerd op het gebruik van technologie en virtueel leren. Dit verbetert de vaardigheden van de leerling verder.

Als zodanig zijn er fundamentele aspecten in benaderingen zoals realiteitspedagogiek. Aspecten zoals de behoefte aan echte training die kennis verbindt met het leven buiten de academische omgeving. En ook aspecten als technologie in dienst van gepersonaliseerd onderwijs en adaptief leren.

Tot slot is het essentieel voor de docent om de specifieke ervaringsrealiteit van elke student te begrijpen. Dit stelt de docent in staat om de onderwijsleersituaties aan te passen aan hun specifieke behoeften.