Alternatieve pedagogieën voor traditioneel onderwijs

Heb je het gevoel dat de methodologie van de school van je kind niet bij hem of haar past? Zo ja, dan wordt het tijd dat je alternatieve pedagogieën leert kennen.
Alternatieve pedagogieën voor traditioneel onderwijs
María José Roldán

Geschreven en geverifieerd door de psychopedagoog María José Roldán.

Laatste update: 22 december, 2022

Er zijn bepaalde alternatieve pedagogieën voor het traditionele onderwijs die elke dag aan kracht winnen en hun weg naar de maatschappij vinden. Op dit moment hebben verschillende onderwijscentra hun modaliteiten overgenomen, ondanks het feit dat de meeste ervan enkele tientallen jaren geleden ontwikkeld werden. Wil je er dus meer over te weten komen?

Er is niet één manier om te onderwijzen of te leren

Elk kind is anders en alle gezinnen zijn anders. Dus waarom zou je proberen alle kleintjes hun formele onderwijs op dezelfde manier te laten volgen?

Het is gebruikelijk dat je sommige ouders het onderwijssysteem hoort verwijten dat het leerlingen niet motiveert of stimuleert om betere academische resultaten te behalen. Tegelijk verwijten sommige scholen gezinnen dat ze thuisstudie niet aanmoedigen. En als gevolg daarvan komen kinderen in het midden terecht. Maar wie heeft er echt schuld?

In werkelijkheid heeft echter niemand schuld en moeten we allemaal ons deel doen om het onderwijs van onze kinderen te verbeteren.

De formele onderwijsfase tussen 3 en 12 jaar is het belangrijkst. In dit stadium worden namelijk de grondslagen gelegd van het cognitieve, emotionele en sociale leren, waardoor de kleintjes in de toekomst hun doelen kunnen bereiken.

Ondanks de onderwijsmethode moet het uiteindelijke doel zijn de autonomie van kinderen te bevorderen. Er kan namelijk geen leren plaatsvinden als de leerling dit vermogen niet heeft. En in die zin moedigen alternatieve pedagogieën dat veel aan.

Vanwege de vele voordelen ervan hebben veel onderwijsinstellingen ervoor gekozen zich aan deze soorten methodologieën te houden. Sommige volledig en andere gedeeltelijk, via aanvullende workshops of buitenschoolse activiteiten.

Alternatieve pedagogieën voor traditioneel onderwijs

Alternatieve pedagogieën: een optie om te overwegen

Momenteel zijn er meerdere alternatieve pedagogieën om uit te kiezen en zeker kunnen vele daarvan heilzaam zijn voor je kind. Hieronder delen we daarom de populairste met je en vertellen je over hun belangrijkste doelen. Blijf lezen!

De vrijeschool methode

Deze pedagogiek heeft haar wortels in de theorieën van Rudolf Steinert en is gebaseerd op de vrije instructie van leerlingen. Met dit uitgangspunt verloopt de ontwikkeling van kinderen op een natuurlijke manier, binnen een vrije en coöperatieve omgeving.

Een van de kwaliteiten ervan is dat ze groepen kinderen met een grote leeftijdsspanne samenstelt en het leren door samenwerking tussen leeftijdgenoten bevordert.

Een ander kenmerk is dat ze examens terzijde laat en zich vooral richt op kunstzinnige onderwerpen: muziek, kunst en handvaardigheid.

De Montessori methode

Het door María Montessori ontwikkelde model is gebaseerd op het scheppen van stimulerende omgevingen voor kinderen, zodat ze zich autonoom kunnen ontwikkelen, door de aangeboren nieuwsgierigheid van de kindertijd.

Door deze pedagogiek leren kinderen en hebben ze tegelijk plezier. Bovendien spelen de leeftijdsverschillen tussen kinderen geen rol, en volwassenen beperken zich ertoe hun gids te zijn, zonder zich te bemoeien met hun verkenning of ontdekking van de omgeving.

Alternatieve pedagogieën: de Kumon methode

Dit is een Japans leersysteem dat uit twee programma’s bestaat, een voor lezen en het andere voor wiskunde.

Het doel van de methode is de mogelijkheden van kinderen maximaal te ontwikkelen door ze te motiveren. Naarmate kinderen meer vertrouwen in zichzelf en in hun leervermogen krijgen, bereiken ze betere academische prestaties.

De Doman methode

Deze alternatieve pedagogiek is gebaseerd op de stimulering van zintuiglijke gebieden als strategie om de cognitieve ontwikkeling te verbeteren. Daartoe maakt het gebruik van een beetje lezen, rekenen en intelligentie.

De Freinet methode

Dit model beschouwt het kind als een complete persoon, met een bepaalde intelligentie. Met dit uitgangspunt in gedachten moedigt het de kleintjes aan om zelf naar de antwoorden te zoeken door de omgeving te ontdekken.

Op deze manier leren ze individuen te worden die in staat zijn zichzelf te begrijpen door middel van beweging, in tegenstelling tot de traditionele methode die stilstand aanmoedigt.

De Reggio Emilia methode

Volgens deze pedagogiek is de nieuwsgierigheid van het kind de hoofdrolspeler van hun leren en de motor die exploratie, constructie en ontdekking aandrijft. In het verlengde hiervan is de natuur daarom het belangrijkste middel om de wereld om ons heen te begrijpen.

De Changemaker methode

In dit type school wordt sociale transformatie nagestreefd door creativiteit en ondernemerschap. Ze bevordert actief leren dat gericht is op mensen en niet op inhoud.

Volgens deze pedagogiek is emotionele intelligentie dan ook essentieel voor het leren van kinderen.

De changemaker methode

Durf te veranderen!

Concluderend, zoals je ziet zijn deze alternatieve pedagogieën erg interessant en hebben ze elk hun voordelen. Ze proberen namelijk allemaal de autonomie, ontdekking, verkenning en persoonlijke ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Daarom zijn ze de favorieten van veel gezinnen en ook, van veel vakmensen.

Dus, als je merkt dat je kind zich niet op zijn gemak voelt bij de methodiek die het op school volgt, of je denkt dat het zijn mogelijkheden nog meer kan ontwikkelen, vraag dan advies aan een onderwijsdeskundige en kom meer te weten over deze pedagogieën.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • García, A. (2017) OTRA EDUCACIÓN YA ES POSIBLE: Una introducción a las pedagogías alternativas. Editorial: Litera
  • Ruiza, M., Fernández, T. y Tamaro, E. (2004). Biografia de Rudolf Steiner. En Biografías y Vidas. La enciclopedia biográfica en línea. Barcelona (España). Recuperado de https://www.biografiasyvidas.com/biografia/s/steiner.htm el 22 de septiembre de 2021.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.