Hoe om te gaan met kinderen die slaan en bijten

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Geschreven door Francisco María García

Laatste update: 23 april, 2024

Waarom vallen sommige kinderen anderen aan? Hoe moet je omgaan met kinderen die slaan en bijten?

Deze vragen komen vaak voor in de gedachten van veel moeders en vaders die zich zorgen maken over de ogenschijnlijk agressieve reacties van hun kinderen.

Agressie op jonge leeftijd

Het eerste dat moet worden benadrukt, is dat deze agressiviteit natuurlijk en normaal is bij zeer jonge kinderen. Het is een instrumentele agressie, omdat het kind een doel voor ogen heeft: om iets dat hij wil te krijgen.

Als hij bijvoorbeeld speelgoed wil dat iemand anders heeft, dan kan hij gaan slaan en bijten of andere kinderen duwen om het te krijgen. Het is niet zijn bedoeling anderen schade toe te brengen, maar eerder om het speelgoed te krijgen.

Jonge kinderen hebben geen volledige taalbeheersing. Deze conditie hangt samen met het feit dat ze in een ontwikkelingsstadium leven waarin ze op zichzelf gericht zijn. Het heet de egocentrische fase en het verhindert ze rekening te houden met de behoeften van anderen.

Om te kunnen communiceren wat ze willen en voelen, proberen de kinderen verschillende mechanismen uit. Maar sommige van deze mechanismen zijn niet geschikt voor een gelukkig samenleving. Als zij geen andere manier weten, dan communiceren kinderen door te slaan en bijten.

Duidelijk zijn over het omgaan met kinderen die slaan en bijten is zeer belangrijk. Dit ter bevordering van een gezonde emotionele ontwikkeling. Met deze aanpak, zal de volwassene het kind leren hoe te socialiseren en hoe te communiceren wat zijn wensen zijn.

Suggesties voor hoe te reageren bij kinderen die slaan en bijten

Je moet handelen zodra het agressieve moment zich voordoet. De verantwoordelijke volwassene – de leraar, moeder, vader, oppas, etc. – moet het kind geruststellen en met hem praten. Dit zal hem laten weten dat je begrijpt wat er met hem is gebeurd en dat zijn reactie ongeschikt was.

Als het kind zijn emoties niet met woorden kan overbrengen dan moet de volwassene dat in zijn plaats doen. Het is tijd voor zinnen als, “Je bent boos, toch?” Op deze manier zal het kind zich begrepen voelen. Vervolgens moeten de gevolgen komen. De volwassene moet duidelijk zeggen, “Je moet niet iemand slaan of bijten, omdat je schade kan veroorzaken.”

Berouw

Als het kind eenmaal is gekalmeerd, moet hem duidelijk worden gemaakt dat zijn reactie berouw of een herstelactie vereist. “Ik begrijp dat je het gevoel hebt dat er iets mis is, omdat je vriend je niet gaf wat je wilde. Het probleem is dat je niemand moet slaan of bijten. Je moet om vergeving vragen.”

Tijdige lessen

• Een zeer belangrijke stap die niet overgeslagen moet worden is om je kind te leren dat er alternatieve manieren zijn om hun verlangens te uiten: “Wanneer je iets wilt, dan moet je het vriendelijk met woorden zeggen.” Het gaat erom hem te laten inzien dat er andere manieren zijn om zijn woede of zijn verlangens te communiceren.
• Het is ook een geschikt moment om te leren geduld te hebben en het vermogen om te wachten te oefenen. “Als een ander kind met speelgoed speelt dat jij wilt hebben, dan kan je wachten tot het wordt weggedaan en dan kan jij ermee spelen.”

Een aantal keer “nee” zeggen om te overwegen

• Wanneer er wordt ingegrepen in een situatie waar een kind agressief reageert, dan moet de volwassene haar emoties onder controle houden. Dit betekent vooral niet schreeuwen of boos worden. Als de volwassene met geweld reageert, dan leert het kind om met geweld te reageren.
• Gehaast en onder druk gezet door het tempo van het leven van vandaag, zijn veel ouders geneigd om kinderen die slaan hun gang te laten gaan. Om snel de woede van het kind te sussen, zal de vader óf de moeder zelf worden gemanipuleerd en stemmen ze in met wat het kind wil. Dit is een ernstige fout, omdat het kind gewend raakt aan het gebruiken van agressief gedrag om te krijgen wat hij wil. Geef niet toe aan grillen. Tijd en toewijding zijn de juiste hulpmiddelen om kinderen te leren die slaan.

Zorg voor emotioneel onderwijs

Goede emotionele ontwikkeling vraagt van een volwassene modelgedrag te vertonen en om in te grijpen. Hierdoor zal het kind het passende niveau van emotionele intelligentie bereiken. Een emotioneel evenwichtige thuissituatie is de basis. Kinderen leren van de rolmodellen en de familie is altijd het primaire model. Kinderen brengen ook enkele uren door op school en daarom moeten we daar ook een gunstig, niet gewelddadig klimaat eisen.

Het ontwikkelen van emotionele vaardigheden zal ervoor zorgen dat kinderen die slaan en bijten deze fase zullen overwinnen. Ze kunnen hun eigen emoties en die van anderen verwerken en begrijpen. En daardoor verkrijgen ze vaardigheden, zodat ze hun eigen stemmingen kunnen reguleren. Dit zal van grote invloed zijn op hun integratie in de samenleving.