Hoe de afwezigheid van een moeder een kind beïnvloedt

Ontdek waarom een moederfiguur zo belangrijk is voor de mentale en emotionele ontwikkeling van kinderen.
Hoe de afwezigheid van een moeder een kind beïnvloedt
María Alejandra Castro Arbeláez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 16 september, 2018

Als het op de ontwikkeling van een kind aankomt, is de afwezigheid van een moeder geen triviale zaak. In dit artikel zullen we grondig bekijken wat er in deze situatie kan gebeuren.

Vanaf het begin van het leven van een kind is de moeder de meest belangrijke gehechtheidsfiguur. Als een moeder niet aanwezig is in het leven van haar kinderen, kan dit grote gevolgen hebben voor hun ontwikkeling.

De algemene ontwikkeling van een kind wordt gevormd door verschillende aspecten, van hun fysieke behoeften tot hun emotionele leven. De relatie tussen een kind en zijn moeder of vader is een vitaal onderdeel van zijn mentale en emotionele ontwikkeling. 

Een ouder kan afwezig zijn door veel verschillende omstandigheden, soms tragisch. Niet alle kinderen hebben daarom het geluk om met een moeder op te groeien.

In andere gevallen, ook al is de moeder wel aanwezig, is ze niet in staat om voldoende tijd door te brengen met haar kinderen, door werkverplichtingen, een gebroken relatie of andere factoren.

De afwezigheid van een moeder kan een aanzienlijke impact hebben op de ontwikkeling van het kind. De omvang van de schade hangt echter af van hun omgeving en hoe de situatie gehandeld wordt.

Wat een moeder aan haar kind geeft

Als we aan het moederschap denken, is het eerste woord dat in ons opkomt bescherming. En met een goede reden.

Een moeder is de persoon die ons ter wereld brengt, die ons vanaf het begin voedt en verzorgt. Deze band is een onmisbaar deel van het menselijk bestaan. 

Als we ouder zijn, is onze moeder er om ons te troosten als we verdrietig zijn. Ze is er om ons te kalmeren en ons aan te moedigen, en om onze angsten weg te jagen. Als we zenuwachtig zijn, bang zijn of pijn hebben, is zij de persoon die we nodig hebben voor onvoorwaardelijke steun.

Moeder en dochter

Geliefd en gewaardeerd voelen door hun moeder zal kinderen helpen om een gezonde eigenwaarde en zelfvertrouwen op te bouwen.

De afwezigheid van een moeder kan daarom leiden tot een diepe onzekerheid bij kinderen. Dit is vooral waar als andere volwassenen in het leven van een kind geen actie ondernemen om de situatie aan te pakken.

Dit is een geval waar de steun van professionele begeleiding onmisbaar is.

Gevolgen van de afwezigheid van een moeder

Vanaf het begin van het leven van een kind is de moeder zijn belangrijkste gehechtheidsfiguur. Het gebrek aan een moederfiguur kan grote consequenties hebben.

Hier aantal van de belangrijkste:

  • Negatieve gevoelens. Het kind kan zich eenzaam of waardeloos voelen, omdat hij de zorg en aandacht die hij nodig heeft niet krijgt. Dit kan op zijn beurt weer leiden tot boosheid en frustraties.
  • Slecht gedrag. Dit omvat het niet luisteren naar instructies, onredelijke eisen stellen, of zichzelf of anderen pijn doen. In algemene termen, het kind lijkt constant een slecht humeur te hebben. Dit zijn veelvoorkomende reacties op de afwezigheid of het verlies van een ouder of een vergelijkbare persoon. Geduld en aandacht zijn cruciaal om kinderen door deze fase heen te helpen.
  • Problemen met sociale relaties. Op dezelfde wijze kunnen andere sociale relaties er ook onder lijden. Ofwel door een gebrek aan vertrouwen of omdat ze de benodigde vaardigheden niet hebben geleerd, kinderen zonder moederfiguur hebben problemen om contact te leggen met anderen. Ze kunnen ook een afhankelijkheid ontwikkelen van de mensen die er wel zijn voor ze.
  • Emotionele onevenwichtigheid. Dit betekent prikkelbaarheid, weinig zelfvertrouwen, depressie, angst, gebrek aan motivatie en meer.
  • Gezondheidsproblemen. Geconfronteerd door het verlies van hun moeder verliezen sommige kinderen hun eetlust. Gepaard met de emotionele problemen hierboven beschreven, kan dit echter leiden tot problemen met de fysieke gezondheid van het kind. Dit moet meteen behandeld worden door professionele hulp.
Moeder en zoon

Hoe help je een kind omgaan met de afwezigheid van een moeder

Ondanks alles wat hierboven beschreven is, zijn er manieren om een kind te helpen om te gaan met het verlies of de afwezigheid van hun moeder en de bijwerkingen ervan.

Hier zijn wat tips voor ouders of verzorgers:

  • Wees hun moederfiguur. Ook al is het ver van gemakkelijk, een vader of een andere verzorger kan de rol van de moeder en vader vervullen. Beleid, begrip en aandacht zijn cruciaal, maar dit kan een goede oplossing zijn voor iedereen die betrokken is. Op deze manier kun je de leegte in hun leven vullen, of tenminste gedeeltelijk.
  • Vind een vervanging. Met de hulp van tantes, oma’s of andere familieleden kun je iemand vinden om de rol van moederfiguur te vervullen. Zoals in het vorige punt is het belangrijk om geen relatie te forceren. De band moet langzaam gevormd worden, op basis van vertrouwen en liefde.
  • Leg de situatie uit aan ze. De waarheid komt altijd uit. Vertel je kleintje waarom zijn moeder niet in zijn leven is. Vroeg of laat zullen ze het moeten weten.

Als de moeder van het kind niet compleet afwezig is, maar bijvoorbeeld lange dagen buiten huis werkt, is het misschien gemakkelijker om de situatie op te lossen.

Veel studies laten echter zien dat de kwaliteit van de tijd die je samen doorbrengt veel belangrijker is dan de hoeveelheid tijd. 

Het is belangrijk je kind jouw volle aandacht te geven als je het kunt. Onthoud dat deze momenten behoorlijk helpen.

Wat je samen doet is minder belangrijk: spelen, wandelen of helpen met huiswerk. Tijd doorbrengen met je kind zal hem helpen om zich gewaardeerd en gesteund te voelen

Kinderen begrijpen dat als een moeder geïnteresseerd is in ze, ze van hen houd en ze steunt. Het is deze dag-tot-dag aanwezigheid dat cruciaal is voor hun ontwikkeling. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.



Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.