Cutane mycosen bij kinderen
Cutane mycosen bij kinderen zijn frequente huid- en adnexale aandoeningen. Schimmels veroorzaken deze verschijnselen die vervolgens voornamelijk groeien op keratine (huid, nagels en haar).
Deze mycosen zijn oppervlakkig en vormen ongeveer 10% van de consulten bij de dermatoloog. Met de aangegeven behandeling gaan ze echter effectief en snel over.
Cutane mycosen bij kinderen
Tinea of dermatofytose
Bij deze aandoening maakt de betrokken schimmelsoort geen deel uit van de normale huidflora. Overdracht kan dan weer gebeuren door direct contact met besmette mensen of dieren, of indirect met besmette fomites.
Dermatofytose is een oppervlakkige schimmelinfectie, veroorzaakt door keratinofiele schimmels:
- Trichophyton Erythrasma: Infecteert de huid, de nagels en ook het haar.
- Microsporum Erythrasma: Verandert het huidoppervlak en het haar.
- Epidermophyton Erythrasma: Veroorzaakt verandering van de huid en ook de nagels.
Klinische verschijnselen
De klinische verschijnselen variëren naargelang het oorzakelijke agens en de immuunrespons van het kind; ze kunnen maanden of jaren aanhouden. Ze kunnen zelfs asymptomatisch zijn of zich alleen uiten door jeuk. Bepaalde klinische verschijnselen overheersen echter, afhankelijk van de getroffen lichaamsregio. Deze verschijnselen kunnen onder andere de volgende zijn:
- Letsels van de hoofdhuid (tinea capitis – Engelse link).
- Gegeneraliseerde betrokkenheid (tinea corporis).
- Lesies in de interdigitale ruimten en plantaire gebieden van de voet (tinea pedis).
- Lesies op de nagel (tinea unguium).
In heel bijzondere gevallen kan ook een complicatie van tinea capitis optreden die men Kerion (of inflammatoire tinea capitis van het hoofd) noemt. Volgens een artikel (Engelse link) in Medigraphic wordt deze aandoening vooral geassocieerd met Microsporum canis infectie en wordt als moeilijk te behandelen beschouwd.
Diagnose en behandeling van tinea capitis
Men stelt de diagnose door observatie van de verschijnselen van de ziekte en door de bijzondere verdeling van de laesies over het lichaam. In gevallen waar echter enige twijfel bestaat bij het met zekerheid vaststellen van de diagnose, gebruikt men ook direct onderzoek om de diagnose te bevestigen.
Bij klinisch onderzoek kan men vervolgens, afhankelijk van de plaats van de laesies, verschillende differentiële diagnoses stellen. Daartoe behoren seborroïsche dermatitis, cutane manifestaties van lupus, en psoriasis.
Volgens het Tijdschrift Dermatologie Online (Engelse link), is de eerstelijns therapeutische optie topische antischimmelmiddelen, meestal imidazol antischimmelmiddelen. Wanneer een topische behandeling geen effect heeft, worden orale antischimmelmiddelen gebruikt:
- Terbinafine
- Itraconazol
- Ketoconazol
- Fluconazol
Mucocutane candidiasis
Mucocutane candidiasis zijn infecties die op de slijmvliezen en het huidoppervlak ontstaan door de gist van het geslacht Candida. Op haar beurt kan ze de nagels en, in een minder groot aantal gevallen, de haarfollikel aantasten.
Er zijn ook verschillende klinische presentaties die plaatselijk optreden. Enkele ervan zijn de volgende:
- Spruw (orale candidiasis)
- Candidiasis (candidiasis)
- Miliaria varianten
- Paronychia-onychomycose
- Interdigitale variant
- Periorale dermatitis
Orale Candidiasis
Candida kan aanleiding geven tot spruw of orale candidiasis bij kinderen die door een of andere oorzaak een verzwakt immuunsysteem hebben. Het verschijnt meestal bij zuigelingen en pasgeborenen. De diagnose wordt dan ook gesteld op basis van de klinische verschijnselen bij kinderen.
Orale candidiasis wordt gekenmerkt door witte pseudomembraneuze plaques (Engelse link). Het kan zelfs ook het harde en zachte gehemelte, de tong en het mondslijmvlies aantasten.
Op zijn beurt treedt smaakverlies op en cheilitis angularis (scheurtjes in de huid bij de mondhoeken bij kinderen) kan ook optreden.
Cutane candidiasis
Candida infectie in plooigebieden is ook een veel voorkomende aandoening bij kinderen. Het kan zelfs een van de belangrijkste oorzaken zijn van luieruitslag bij zuigelingen.
Dermatitis veroorzaakt door deze schimmelsoort wordt gekenmerkt door erytheem en schilferige plaques, die gepaard gaan met eczeem. Bovendien kunnen in de ernstigste gevallen (Engelse link) erosies of ulceraties optreden.
De differentiële diagnoses die bij een medische consultatie overwogen kunnen worden zijn de volgende:
- Seborroïsche dermatitis
- Psoriasis
- Erythrasma
Pityriasis versicolor
Pityriasis versicolor is ook een veel voorkomende en goedaardige oppervlakkige schimmelinfectie van de huid. Ze wordt gekenmerkt door gehypopigmenteerde of gehyperpigmenteerde fijne schilferende macules.
Het is een infectie die chronisch ontstaat en meestal op verschillende tijdstippen terugkomt. Bij de diagnose moet het echter gelijk behandeld worden.
De meest voorkomende plaats is op de seborroïsche delen van het lichaam. Dat wil dus zeggen de romp, hals, en proximale extremiteiten. Meerdere goed afgebakende, ovaalvormige vlekken worden op deze plaatsen gezien.
Wat de differentiële diagnoses betreft, kunnen de pityriasis versicolor laesies ook verward worden met pityriasis rosea, vitiligo en leukoderma.
Behandeling van Pityriasis versicolor
De huidlaesies zijn meestal asymptomatisch of mild pruritisch (jeukend). Daarom kan men ze effectief behandelen met topische en systemische middelen. Daarom worden, volgens het tijdschrift Fungi (Engelse link), topische antischimmelbehandelingen ook beschouwd als de eerste verdedigingslinie tegen pityriasis versicolor.
Ouders moeten er ook op gewezen worden dat de uitlokkende stof voor pityriasis versicolor een commensale schimmel is die de normale huidflora bewoont. Men beschouwt de aandoening daarom niet als besmettelijk.
Wat betreft cutane mycosen bij kinderen
Cutane mycosen komen dus veel voor bij kinderen. Deze huiduitingen kunnen daarom de levenskwaliteit van jonge kinderen negatief beïnvloeden. Daarom moet je, ook al zijn deze ziekten niet ernstig voor het kind dat eraan lijdt, een specialist raadplegen bij de eerste tekenen van symptomen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Gupta AK, Summerbell RC. Tinea capitis. Med Mycol. 2000 Aug;38(4):255-87. doi: 10.1080/mmy.38.4.255.287. PMID: 10975696.
- Sahoo, A. K., & Mahajan, R. (2016). Management of tinea corporis, tinea cruris, and tinea pedis: A comprehensive review. Indian dermatology online journal, 7(2), 77–86. https://doi.org/10.4103/2229-5178.178099
- Millsop JW, Fazel N. Oral candidiasis. Clin Dermatol. 2016 Jul-Aug;34(4):487-94. doi: 10.1016/j.clindermatol.2016.02.022. Epub 2016 Mar 2. PMID: 27343964.
- Hellstein JW, Marek CL. Candidiasis: Red and White Manifestations in the Oral Cavity. Head Neck Pathol. 2019 Mar;13(1):25-32. doi: 10.1007/s12105-019-01004-6. Epub 2019 Jan 29. PMID: 30693459; PMCID: PMC6405794.
- Bonifaz A, Rojas R, Tirado-Sánchez A, Chávez-López D, Mena C, Calderón L, María PO. Superficial Mycoses Associated with Diaper Dermatitis. Mycopathologia. 2016 Oct;181(9-10):671-9. doi: 10.1007/s11046-016-0020-9. Epub 2016 May 19. PMID: 27193417; PMCID: PMC5014885.
- Gupta AK, Foley KA. Antifungal Treatment for Pityriasis Versicolor. J Fungi (Basel). 2015 Mar 12;1(1):13-29. doi: 10.3390/jof1010013. PMID: 29376896; PMCID: PMC5770013.
