10 Kinderziekten die vermeden kunnen worden met handen wassen
Veel kinderziekten worden door vuile handen overgebracht, zoals gastro-enteritis en aandoeningen van de luchtwegen. Jaar na jaar vormen deze aandoeningen de belangrijkste oorzaken van morbiditeit en school- en werkverzuim. Gelukkig zijn er echter veel kinderziekten die we gewoon met handen wassen kunnen voorkomen.
Met dat in gedachten vertellen we je daarom in dit artikel waarom deze gewoonte beschouwd wordt als een van de meest effectieve methoden (Engelse link) om de verspreiding van ziekten tegen te gaan.
Kinderziekten die met handen wassen voorkomen kunnen worden
Het bevorderen van goed handen wassen is een voordelige en effectieve maatregel om het risico om ziek te worden te verkleinen. Vooral bij jonge kinderen, die de neiging hebben voorwerpen of handen in de mond te stoppen. En bij schoolkinderen, die in nauw contact zijn met andere kinderen en gemeenschappelijke voorwerpen delen.
Talrijke internationale gezondheidsorganisaties hebben daarom campagnes opgezet (Engelse link) om de bevolking bewust te maken van het belang van het dagelijks volgen van deze hygiënerichtlijn. Elk jaar, op 15 oktober, houdt men dan ook de Internationale Dag van het handenwassen, op initiatief van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Maar weet jij welke ziekten met handen wassen voorkomen kunnen worden? We vertellen het je hieronder.
1. Conjunctivitis
Conjunctivitis is de ontsteking van het bindvlies. Dat is de dunste, meest doorzichtige laag die de binnenkant van het ooglid bedekt. De oorzaken kunnen al dan niet besmettelijk zijn (zoals allergieën of chemicaliën) en de verschijnselen variëren naargelang het soort ziekte.
Volgens de aanbevelingen (Engelse link) van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) is het beoefenen van goed handen wassen de beste manier om de verspreiding van ziektekiemen die conjunctivitis veroorzaken te beperken.
2. Waterpokken
Waterpokken is een heel gewone kinderinfectie die veroorzaakt wordt door het varicella-zoster virus. Het komt vaker bij kinderen voor dan bij volwassenen, en het verloop is meestal mild. Wanneer volwassenen het echter oplopen, kunnen ze aan ernstiger aandoeningen lijden.
Onder de kenmerkende symptomen kunnen we koorts noemen, die dagen later gepaard gaat met een huiduitslag die veel jeuk veroorzaakt. Deze laesies verschijnen als vlekken die overgaan in blaren en dan korsten.
De overdracht van het virus gebeurt door direct contact tussen mensen, via de huid of via afscheidingsproducten van de luchtwegen. Deze besmetten ook handen en oppervlakken.
3. Salmonellose
Salmonellose is een soort gastro-enteritis en de verschijnselen ervan beginnen 6 tot 48 uur na inname van voedsel of water dat besmet is met bacteriën van de Salmonella–groep.
Enkele verschijnselen zijn braken, diarree, misselijkheid en buikpijn. Er kunnen zelfs tekenen van hoofdpijn en spierpijn zijn, hoewel die niet altijd aanwezig zijn.
4. Giardiasis
Giardiasis is een infectie van de dunne darm die veroorzaakt wordt door parasieten van de Giardia –familie. Het verschijnt meestal met vies ruikende, waterige diarree (Engelse link), misselijkheid, braken, buikpijn en winderigheid. In tegenstelling tot het vorige geval duren deze gevallen van gastro-enteritis meestal langer dan bacteriële types.
Het inslikken van met parasietcysten besmet water of direct contact met een persoon die ze op de handen draagt, veroorzaakt besmetting. Handhygiëne en sanitaire voorzieningen in de omgeving zijn daarom sleutelfactoren om de overdracht te beperken.
Handen wassen beschouwt men als een van de belangrijkste methoden om het risico van overdracht van infectieuze agentia via de ademhalingswegen, contactwegen en fecaal-orale wegen te verminderen .
5. Huidinfecties voorkomen met handen wassen
Impetigo of krentenbaard is een veelvoorkomende bacteriële huidinfectie bij kinderen. De bacteriën die het veroorzaken kunnen opgelopen worden door direct contact met de laesies van een andere persoon.
6. Longontsteking
Infecties van de luchtwegen, waaronder longontsteking, zijn een van de belangrijkste doodsoorzaken bij kinderen jonger dan 5 jaar. Gelukkig is er bewijs (Engelse link) ten gunste van handen wassen met water en zeep als een effectieve methode om deze aandoening te helpen voorkomen.
7. Griep
De gewone verkoudheid of de griep zijn ook veelvoorkomende aandoeningen bij kinderen, vooral in de koude maanden van het jaar. Daarom raden deskundigen aan de handen minstens 20 seconden goed in te wrijven met water en zeep, om een goede reiniging van ziektekiemen te garanderen.
Het beste is dus om alle oppervlakken van de handen en de nagels te wassen en de wasbeurt zelfs uit te breiden tot de polsen.
8. Verkoudheid helpen voorkomen met handen wassen
De gewone verkoudheid wordt direct of indirect via de handen overgedragen. Dat komt omdat ze heel gemakkelijk besmet worden door afscheidingsproducten van de luchtwegen bij hoesten, niezen of het afvegen van de neus.
Volgens de resultaten van een studie (Engelse link) kan handen wassen het risico op aandoeningen van de bovenste luchtwegen verminderen. Door respiratoire ziekteverwekkers van de handen te verwijderen, voorkom je dat ze het lichaam binnendringen of op andere kinderen worden overgedragen.
9. Hand-voet-mondziekte
Hand-voet-mondziekte wordt veroorzaakt door een virus uit de Coxsackie–familie. Een kind dat met deze kiem besmet is kan het via de volgende afscheidingen op andere kinderen overbrengen:
- Druppels speeksel of neusslijm.
- Vloeistof uit blaasjes of korstjes.
- Uitwerpselen.
Besmette kinderen hebben de neiging veel besmettelijker te zijn tijdens de eerste week van ziekte. Thuisblijven van school is in deze periode dus aan te bevelen.
10. Rotavirussen
Het rotavirus wordt verspreid (Engelse link) via fecaliën, door hand-op-mond contact, en zelfs door contact met besmette oppervlakken (zoals vuile luiers of speelgoed). Het kan zich zelfs door de lucht verspreiden als er besmette speekseldruppeltjes in zitten, die iemand door hoesten of niezen uitscheidt.
Als een kind het virus bij zich draagt, kan het het dus op allerlei manieren aan zijn leeftijdgenootjes doorgeven. Maar de verspreiding ervan kunnen we voorkomen door handen te wassen, vooral na het toiletbezoek.
Handen wassen als synoniem van gezondheid
Je handen schoon houden is dus een van de belangrijkste hygiënische gewoonten om kinderziekten te voorkomen en de cyclus van overdracht te doorbreken.
Laten we daarom kinderen van jongs af aan voorlichten over het belang van goed handen wassen, zodat zij en hun omgeving altijd heel gezond blijven.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Ejemot RI, Ehiri JE, Meremikwu MM, Critchley JA. Hand washing for preventing diarrhoea. Cochrane Database Syst Rev. 2008 Jan 23;(1):CD004265. doi: 10.1002/14651858.CD004265.pub2. Update in: Cochrane Database Syst Rev. 2015;(9):CD004265. PMID: 18254044.
- Rabie T, Curtis V. Handwashing and risk of respiratory infections: a quantitative systematic review. Trop Med Int Health. 2006 Mar;11(3):258-67. doi: 10.1111/j.1365-3156.2006.01568.x. PMID: 16553905; PMCID: PMC7169664.
- Greenland K, Cairncross S, Cumming O, Curtis V. Can we afford to overlook hand hygiene again? Trop Med Int Health. 2013 Mar;18(3):246-9. doi: 10.1111/tmi.12055. Epub 2013 Jan 7. PMID: 23294417.
- Aiello AE, Perez V, Coulborn RM, Davis BM, Uddin M, Monto AS. Facemasks, hand hygiene, and influenza among young adults: a randomized intervention trial. PLoS One. 2012;7(1):e29744. doi: 10.1371/journal.pone.0029744. Epub 2012 Jan 25. PMID: 22295066; PMCID: PMC3266257.
- Vivancos V, González-Alvarez I, Bermejo M, Gonzalez-Alvarez M. Giardiasis: Characteristics, Pathogenesis and New Insights About Treatment. Curr Top Med Chem. 2018;18(15):1287-1303. doi: 10.2174/1568026618666181002095314. PMID: 30277155.
- Organización Panamericana de la Salud/Organización Mundial de la Salud. (2021) La higiene de manos salva vidas. Disponible en: https://www.paho.org/es/noticias/17-11-2021-higiene-manos-salva-vidas
