Bronchiolitis bij zuigelingen: wat je moet weten

Bronchiolitis bij zuigelingen is een longaandoening waarbij ontsteking en stuwing van de bronchiën optreedt ten gevolge van een virale infectie.

Beoordeeld en goedgekeurd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Geschreven door Leidy Mora Molina

Laatste update: 27 december, 2022

Een van de meest voorkomende ziekten bij zuigelingen is bronchiolitis, een aandoening van de luchtwegen die typisch is voor de koude maanden van het jaar

Het is meestal het gevolg van een virale infectie die verstopping en ontsteking van de smallere luchtwegen, bronchiolen genoemd, veroorzaakt. De hoogste incidentie komt voor bij jonge zuigelingen, tussen 3 en 6 maanden oud. Dit is vanwege de onrijpheid van hun immuunsysteem.

De meeste kleintjes overwinnen deze aandoening zonder grote ongemakken. Specialisten schatten (Spaanse link) echter dat acute virale bronchiolitis een van de belangrijkste oorzaken van ziekenhuisopname bij jonge kindere is. Vooral bij kleine baby’s.

Hier gaan we je er meer over vertellen en hoe je de complicaties ervan kunt voorkomen. Lees dus verder!

Wat is bronchiolitis?

Zoals we al eerder zeiden is bronchiolitis de ontsteking van de bronchiolen, de kleinste vertakkingen van de longen.

Hoewel het een ontsteking is, ontstaat ze meestal door een virale infectie. Deze agentia worden op de zuigeling overgebracht door deeltjes in de lucht die de zuigeling inademt of door direct contact met het speeksel of slijm van een besmette persoon. In het algemeen komt het door contact met hun oudere broers of zussen of hun klasgenootjes op de crèche.

Bronchiolitis begint met symptomen van een gewone verkoudheid en voegt daar na 2 of 3 dagen ‘lagere’ ademhalingssymptomen aan toe, zoals hoest en ademhalingsmoeilijkheden (dyspneu).

Dit verschijnsel doet zich voor bij zuigelingen omdat hun nauwe luchtwegen veel gemakkelijker verstopt raken bij de geringste ontsteking. Daarom is de kans op deze ziekte groter naarmate ze jonger zijn of wanneer er een of andere conditionerende factor is.

Oorzaken van bronchiolitis

Virale infecties zijn de voornaamste oorzaak van bronchiolitis bij zuigelingen. Hoewel er verschillende waarschijnlijke verwekkers zijn, is respiratoir syncytieel virus (RSV) in de meeste gevallen de belangrijkste verwekker. Maar ook griep, parainfluenza, rhinovirus, adenovirus, bocavirus en metapneumovirus kunnen het veroorzaken.

Behalve door virussen kan bronchiolitis ook uitgelokt worden door andere entiteiten die luchtwegontsteking bevorderen, zoals allergieën.

Symptomen van bronchiolitis bij zuigelingen

Aanvankelijk lijken de symptomen van bronchiolitis op die van een gewone verkoudheid:

• Verstopping van de neus.
• Katarrale hoest.
• Koorts.
• Verhoogde nasale afscheiding.
• Verlies van eetlust.
• Vermoeidheid en moeheid.

Maar na een paar dagen beginnen de voor deze entiteit kenmerkende symptomen op te treden, die ons waarschuwen voor de mogelijkheid van ontsteking in de lagere luchtwegen of binnenin de longen:

• Moeite met ademhalen (dyspneu). De baby ademt scherp, zelfs in rust, en gebruikt alle spieren van borst, nek en buik om lucht in de longen te zuigen. Dit blijkt uit het wegzakken in de holtes tussen de ribben, overdreven buikbewegingen, en zelfs naar voren werpen, wat samenvalt met uitademen.
• Piepende uitademing. Dit zijn hoge fluittonen of jammerende geluiden als de baby uitademt. Dit wijst op een kleine obstructie van de luchtwegen. Soms zijn ze te horen zonder een stethoscoop te gebruiken.
• Problemen met rusten, voeden en hydrateren.
• Prikkelbaarheid of uitgesproken neiging tot slapen.
• In gevorderde gevallen kan cyanose van het gezicht of de lippen worden waargenomen. Dat is de blauwachtige verkleuring van de huid door zuurstofgebrek.

Geconfronteerd met deze symptomen is het van essentieel belang onmiddellijk naar het ziekenhuis te gaan, want het kind moet dringend geëvalueerd worden.

Het is mogelijk dat de arts naast het lichamelijk onderzoek ook enkele aanvullende onderzoeken aangeeft, zoals een röntgenfoto van de borst kas en een bloedonderzoek. Dit is om bronchiolitis te kunnen onderscheiden van andere veel voorkomende longveranderingen in dit stadium en zo de juiste behandeling aan te geven.

Wat is het verschil tussen bronchiolitis en bronchitis?

Bronchiolitis is een aandoening van de dunnere vertakkingen van de bronchiën, die alleen voorkomt bij zuigelingen of kinderen jonger dan 2 jaar. In feite is dit de naam die gegeven wordt aan de eerste broncho-obstructieve episode bij zuigelingen. De opeenvolgende worden bronchiale spasmen of bronchospasmen genoemd.

Bronchitis, daarentegen, tast de dikkere vertakkingen van de longboom aan, bronchiën genoemd. Deze geven meestal niet dezelfde symptomen als bronchiolitis, maar blijven beperkt tot hoesten met slijm en koorts.

Behandeling van bronchiolitis bij zuigelingen

De behandeling van bronchiolitis hangt af van het verloop van de ziekte. In de meeste gevallen is ziekenhuisopname niet nodig en wordt de aandoening thuis met ondersteunende maatregelen behandeld. Hieronder delen we die met je:

• Voorkom obstructie van de neus. Voer neusspoelingen uit met fysiologische oplossing om het slijm te verdunnen. Aspireer vervolgens met de hand of met een elektrische aspirator. Hoewel dit de obstructie van de onderste luchtwegen niet oplost, verbetert het de mogelijkheid dat zuurstofrijke lucht in de longen komt.
• Verhoog het hoofdeinde van de baby tijdens het slapen. Dit vermijdt obstructies van de bovenste luchtwegen door de tong van de baby en de ophoping van afscheiding in de keelholte.
• Gebruik een verdamper of luchtbevochtiger in de kamer. Deze aanbeveling hangt af van de context, want het kind heeft er alleen baat bij als het klimaat extreem droog is. In andere gevallen, en vooral bij jonge baby’s, kan het beter zijn het te vermijden.
• Hydrateer de baby regelmatig. Je moet voortdurend vloeistoffen aanbieden, binnen wat gewoonlijk wordt ingenomen (melk, water, vruchtensap, bouillon). Bedenk dat baby’s jonger dan 6 maanden alleen moedermelk of hun gewone flesvoeding mogen drinken. Bij wispelturigheid en snot verliezen baby’s veel meer water dan gewoonlijk. Daarom is het belangrijk zo veel mogelijk aan te vullen om uitdroging te voorkomen.
• Als ze moeite hebben met zuigen of voeden, bied dan korte, herhaalde voedingen aan.

Opname kan mogelijk zijn

De kinderarts kan pediatrische Tylenol voorschrijven om algemene malaise en koorts te kalmeren, voor het geval die opduikt.

Als de bronchiolitis verergert, zal de specialist beoordelen of het nodig is het kind op te nemen. In deze gevallen zal behandeling met zuurstof, intraveneuze hydratatie en het toedienen van medicijnen, indien nodig, hoogstwaarschijnlijk nodig zijn.

Hoe voorkom je bronchiolitis bij zuigelingen?

Elke winter is het belangrijk alle hygiënische maatregelen te nemen om thuis infecties van de luchtwegen te voorkomen. Hoewel ze bij volwassenen mild kunnen verlopen, kunnen ze bij kinderen en baby’s heel ernstig zijn. Houd daarom rekening met de volgende preventieve maatregelen:

• Zorg voor goed handen wassen bij thuiskomst en vóór contact met je baby.
• Vermijd contact met zieke mensen of mensen met een verkoudheid.
• Geef je baby borstvoeding zo veel als je kunt. Zo zorg je voor extra bescherming tegen infecties van de luchtwegen.
• Houd de oppervlakken van je baby schoon en ontsmet. Houd ook je huis goed geventileerd.

Bronchiolitis is een pulmonale verandering die zichzelf beperkt en meestal thuis behandeld wordt, maar in sommige gevallen is ziekenhuisopname nodig. Vooral bij premature baby’s, baby’s jonger dan 6 maanden, of die met chronische ziekten.

Bovendien moet opgemerkt worden dat veel kinderen die aan RSV-bronchiolitis lijden in de toekomst astma kunnen ontwikkelen, maar dit gebeurt niet in alle gevallen. Sommige studies (Spaanse link) suggereren dat de door dit virus veroorzaakte nasleep als inducer of facilitator van het ontstaan van astmatische ziekte kan werken.

Dus, als het koude weer aanbreekt, breng dan alle hierboven genoemde preventieve maatregelen in praktijk en raadpleeg je kinderarts als je twijfels hebt over de symptomen van je baby. Een tijdige en passende behandeling kan de prognose van de ziekte veranderen.