Torsie van de eierstok: symptomen en behandeling

Een torsie van de eierstok is een riskante vrouwelijke aandoening die dringend in de operatiekamer gecorrigeerd moet worden. Blijf lezen om meer te weten te komen.

Geschreven en geverifieerd door de kinderarts Marcela Alejandra Caffulli.

Laatste update: 22 december, 2022

Het vrouwelijk voortplantingssysteem is een machine die perfect ontworpen is om nieuw leven te verwekken en te herbergen. Geen enkel orgaan in ons lichaam is echter gevrijwaard van mogelijke schade. Dat gezegd hebbende, zijn de eierstokken door hun structuur en ligging een van de meest kwetsbare structuren in dit hele systeem. Hangend aan fijne ligamenten kunnen ze op zichzelf draaien en leiden tot een mogelijk ernstige aandoening die men torsie van de eierstok noemt.

Een van de belangrijkste bepalende factoren voor een goede prognose van deze aandoening is tijd. Het is dus essentieel dat alle vrouwen de symptomen kennen zodat ze zo snel mogelijk naar de dokter kunnen gaan. Vandaag vertellen we je alles wat je moet weten over deze gynaecologische noodsituatie.

De eierstokken: kleine reuzen

Deze kleine structuren zijn ongeveer zo groot als een amandel. Maar “goede dingen komen in kleine verpakkingen” en de eierstokken zijn geen uitzondering. Uit hun minuscule weefsels worden maand na maand de eitjes geproduceerd die nodig zijn om een nieuw leven te scheppen. Bovendien worden er vrouwelijke geslachtshormonen aangemaakt.

Om onduidelijke redenen hangen de eierstokken aan spierbanden in de bekkenholte. Dit zijn de volgende:

• Tubo-ovarium: verbindt de eierstok met de eileider.
• Utero-ovarium: verbindt de eierstok met de baarmoeder.
• Mesovarum: Dit is een gedeelte van het brede ligament van de baarmoeder en hierdoorheen lopen de eierstokvertakkingen van de baarmoederslagader.
• Opschortend ligament (of bekken infundibulum): verbindt de eierstok met het bekken en bevat de eierstokader en -slagader, alsmede de zenuwvezels van deze structuur.

De eierstokken houden dus geen statische houding aan, maar bewegen daarentegen mee met de verplaatsingen van de eileiders en door plotselinge positieveranderingen.

Hoe ontstaat een torsie van de eierstok?

Zoals we gezien hebben, hangen de eierstokken aan koorden (de ligamenten), maar zitten ze niet vast aan een structuur. Daarom kunnen ze om hun eigen as gedraaid (Engelse link) worden en genoemde ligaturen verdraaien.

Het probleem is dat de bloedvaten die de gonade van zuurstof en voedingsstoffen voorzien, binnen het mesovarium en de bekkenbanden van het infundibulum lopen. Als deze verdraaid worden, zakken hun vaten dus in elkaar en wordt het bloed erin vastgehouden. Na verloop van tijd verliezen de eierstokweefsels hun vitaliteit en worden necrotisch (sterven af).

Voorbereidende factoren

Hoewel er geen specifieke oorzaak voor een torsie van de eierstok is, zijn er wel enkele omstandigheden die het ontstaan ervan bevorderen.

Hieronder beschrijven we de factoren (Spaanse link) die het vaakst met eierstoktorsie in verband gebracht worden:

• Lange en beweeglijke eileiders (kenmerkend voor de adolescentie).
• Een vaste of cystische massa die een vergroting van de eierstok veroorzaakt.
• Rechter eierstok (de rechter dikke darm, meer bepaald de blindedarm, maakt een grotere beweeglijkheid mogelijk).
• Hormonale hyperstimulatie (door puberteit, zwangerschap, of bevruchtingsbehandelingen ).
• Intensieve en impactvolle lichaamsbeweging.
• Afbinding van de eileiders.

Welke symptomen wijzen op de mogelijkheid van een torsie van de eierstok?

Een torsie van de eierstok is een van de belangrijkste oorzaken van een acuut gynaecologisch abdomen. Als zodanig wordt dit gekenmerkt door het veroorzaken van hevige pijn in de onderbuik, die gepaard gaat met algemene symptomen en die leidt tot een geleidelijke verslechtering van de gezondheidstoestand van de vrouw (Provenzano, 2006).

Hoewel geen van de symptomen die met deze ziekte gepaard gaan er exclusief bij horen, zijn de meest opvallende de volgende:

• Scherpe, stekende buikpijn in de onderbuik.
• Soms met uitstraling naar het bekken of de rug.
• Misselijkheid en overgeven.
• Koorts (vooral als er necrose van de eierstok is).
• Vaginaal bloedverlies.
• Aftakeling en vermoeidheid.
• Het kan een voelbare massa in de buik veroorzaken.

De diagnose op grond van de klinische verschijnselen is niet gemakkelijk. Het lijkt namelijk op veel darm- of urinairewegaandoeningen. Een torsie van de eierstok moet echter bij elke vrouw overwogen worden, vooral tijdens de vruchtbare periode van haar leven.

Wat is de behandeling voor een torsie van de eierstok?

Als deze diagnose wordt vermoed, is het een goed idee een Doppler-echografie van de eierstok te laten maken om de aan- of afwezigheid van vasculaire stroming in deze structuur vast te stellen. Dit bevestigt niet alleen het vermoeden, maar bepaalt ook de urgentie van de behandeling.

Wanneer de eierstok niet spontaan in zijn normale toestand terugkeert, is in het algemeen een operatie nodig om dat met de hand te doen.

Laparoscopie versus laparotomie

Een van de meest conservatieve technieken is laparoscopie, waarbij een videocamera en een paar heel kleine tangetjes via de navel en andere buikopeningen worden ingebracht. Deze handeling werkt als een diagnostisch en therapeutisch element, omdat het de herplaatsing van de eierstok kan vergemakkelijken.

Tijdens dezelfde chirurgische handeling beoordeelt de specialist de toestand van het orgaan en bepaalt de levensvatbaarheid ervan. Hoewel er heel kenmerkende tekenen van necrose van de eierstokken zijn, suggereren sommige studies (Spaanse link) dat de visuele beoordeling van de chirurg niet onfeilbaar is en dat die vaak tot verkeerde beslissingen leidt.

Anderzijds zal de chirurg, als er cysten of tumormassa’s gevonden worden, deze pathologische structuren verwijderen en proberen zoveel mogelijk gezonde eierstok te laten zitten.

In alle omstandigheden waarin het mogelijk is, moet de eierstok in de buikholte gelaten worden, vooral als het gaat om vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Er is echter geen universele consensus die aangeeft in welke gevallen het handig is de gonade volledig te verwijderen.

Tot slot kiest men in de gevallen waarin de laparoscopische techniek niet de beste optie is, voor conventionele chirurgie of laparotomie.

Het belang van een vroege diagnose

Zoals we in het hele artikel gezien hebben, zijn de eierstokken erg belangrijke organen voor vrouwen. Niet alleen voor de voortplanting, maar voor hun gezondheid in het algemeen. Het zijn namelijk de klieren die geslachtshormonen produceren.

Paradoxaal genoeg zijn het kwetsbare en uiterst gevoelige structuren. Daarom is het belangrijk hun gezondheid zo goed mogelijk te bewaren.

Een torsie van de eierstok kan elke vrouw treffen, zelfs meisjes voor ze ongesteld worden. Daarom is het belangrijk te weten wat het inhoudt, om een spoedconsult en een vroege diagnose te verzekeren.