10 oct Werelddag voor Geestelijke Gezondheid
Op initiatief van de World Federation for Mental Health (WFMH) wordt Werelddag voor Geestelijke Gezondheid sinds 1992 wereldwijd gevierd. Het initiatief, dat nu wordt gepromoot door lokale en internationale organisaties, ontpopt zich als een bolwerk om stigma’s en taboes te verminderen en steun voor alle mensen te bevorderen.
Jaar na jaar kiezen de campagnes een thema dat als leidraad dient om middelen toe te wijzen, programma’s te ontwerpen en ondersteunende middelen te beheren. In 2023 was het thema “Geestelijke gezondheid is een universeel mensenrecht”, onder de slogan “Onze geest, onze rechten”. We analyseerden het belang ervan en hoe we het bewustzijn op gezins- en gemeenschapsniveau kunnen bevorderen.
Geestelijke gezondheid als basisrecht
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wordt gezondheid gedefinieerd als een “toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebrek”. Met andere woorden, gecompromitteerd mentaal welzijn is een verandering van de gezondheid op zich, vandaar het bestaan van wereldwijde campagnes gericht op de bescherming ervan.
Hoewel er de laatste jaren grote vooruitgang is geboekt op dit gebied, door sociale netwerken, overheidscampagnes en universitaire programma’s zoals de Master in Mental Health Counseling online (Engelse link), is er nog een lange weg te gaan. Immers, zoals de WHO terecht opmerkt, leeft 1 op de 8 mensen wereldwijd met geestelijke gezondheidsproblemen.
Daarom wordt geestelijk welzijn beschouwd als een basisrecht. Iedereen, ongeacht leeftijd, geslacht, nationaliteit of cultuur, heeft recht op toegankelijke, aanvaardbare en kwalitatief goede zorg met betrekking tot hun emotionele welzijn. Bovendien is het hebben van een psychische aandoening geen reden om geen mensenrechten te hebben of uitgesloten te worden van het gemeenschapsleven.
Het belang van het bevorderen van ruimtes voor dialoog in het gezin om geestelijke gezondheid te bevorderen
Een toenemend aantal kinderen en adolescenten heeft last van psychische aandoeningen. Dat geldt ook voor moeders en vaders die het ouderschap proberen te combineren met hun werk. Angst, depressie, chronische stress en andere aandoeningen zijn een realiteit in miljoenen gezinnen, en daarom moeten we ruimten voor dialoog bevorderen om de gevolgen ervan tegen te gaan.
Een van de doelstellingen van de campagnes van Wereld Geestelijke Gezondheidsdag, die tot oktober volgend jaar lopen, is om het bewustzijn op lokaal niveau te vergroten. Dat wil zeggen, op scholen, in bedrijven en in de gemeenschap. Maar dit kunnen we ook op gezinsniveau doen met behulp van de volgende ideeën:
- Bevorder een positieve gezinsomgeving. Elk lid moet het gevoel hebben dat hij het vertrouwen heeft om zijn zorgen, ervaringen en emoties te delen.
- Neem samen deel aan persoonlijke programma’s in de gemeenschap. Bijvoorbeeld lezingen, workshops, evenementen om geld in te zamelen, enzovoort.
- Wekelijkse gezinsactiviteiten. Dit versterkt de band, bouwt vertrouwen op en zorgt voor een grotere emotionele verbinding.
- Waarschuw over de rode vlaggen en vroege waarschuwingssignalen van geestelijke gezondheidsproblemen. Kennis is macht en vaak worden symptomen genegeerd omdat we niet weten dat ze wijzen op een aangetast geestelijk welzijn.
- Volg online campagnes over geestelijke gezondheid. De meeste kun je vinden op sociale media met de hashtags #WorldMentalHealthDay, #YouAreNotAlone, #MentalHealthMatters, #MentalHealthAwareness en #EndTheStigma.
Wereld Geestelijke Gezondheidsdag en het verband met het moederschap
Wereld Geestelijke Gezondheidsdag campagnes zijn ook gericht op het moederschap. Deze vormden zelfs de inspiratie voor de World Maternal Mental Health Day, die we sinds 2016 op de eerste woensdag in mei vieren.
Het doel is om mensen bewuster te maken van geestelijke gezondheidsproblemen tijdens en na de zwangerschap. Bijvoorbeeld om postnatale depressie, vruchtbaarheidsproblemen, het verlies van een kind of mogelijke gezondheidsproblemen bij pasgeborenen zichtbaar te maken.
Creëer steungroepen voor de gemeenschap
Het is niet de bedoeling om alleen de geestelijke gezondheid te bevorderen, maar om steungroepen voor de gemeenschap te genereren. Buren en families kunnen evenementen, programma’s en initiatieven beheren die gericht zijn op het versterken van emotioneel welzijn. Dat is tenslotte de bedoeling van Wereld Geestelijke Gezondheidsdag: mensen aanmoedigen om het probleem zichtbaar te maken om stigma’s te verminderen en het zoeken naar hulp te motiveren.
