De ladder van eigenwaarde bij kinderen
Eigenwaarde is een complex begrip dat verschillende categorieën omvat. Daarom kunnen we het zien als een ladder. Een van de belangrijkste uitdagingen voor ouders is het koesteren van een gezond gevoel van eigenwaarde bij hun kinderen. Dit is een essentieel element voor het bereiken van welzijn en het oplossen van alledaagse problematische situaties. Met dat in gedachten willen we het met je hebben over de ladder van eigenwaarde.
Kinderen met een goed gevoel van eigenwaarde voelen zich gewaardeerd, geaccepteerd en hebben vertrouwen in zichzelf. Daarentegen voelen kinderen met een slecht gevoel van eigenwaarde zich eerder onzeker en niet in staat met tegenslagen om te gaan. Hieronder krijg je waardevolle informatie over verschillende strategieën die je kunt uitvoeren om de adequate ontwikkeling van je kinderen of leerlingen te bevorderen.
De ladder van eigenwaarde
Als we het hebben over eigenwaarde, dan bedoelen we het geheel van percepties, gedachten en gevoelens die iemand over zichzelf heeft. In het algemeen is het wat iemand denkt en voelt over zichzelf. Het weerspiegelt ook de mate van tevredenheid met wie iemand is.
Gelukkig is het geen geïsoleerd en onbeweeglijk concept. Het ontwikkelt zich veeleer ononderbroken en fluctueert in de tijd. Dit betekent dat het mogelijk is de eigen perceptie te verbeteren en zelfs kinderen te helpen hun eigenwaarde te versterken. Laten we stap voor stap bekijken hoe je kleintjes kunt helpen zichzelf aardig te vinden.
De eerste stap is zelfkennis
Je kunt toch niet van iemand houden die je niet kent? Vaak denken mensen dat we onszelf veel beter kennen dan we in werkelijkheid doen. Zelfkennis houdt in dat je je bewust bent van je sterke en zwakke punten, mogelijkheden en interesses.
Er zijn verschillende strategieën en activiteiten om kinderen te helpen zichzelf te leren kennen. Als volwassenen is het belangrijk dat we hun capaciteiten benadrukken en de moeilijkheden die we bij hen zien niet negeren.
Niemand is perfect, en het kunnen herkennen van de eigen zwakheden is een grote waarde. Tegelijkertijd is het essentieel om de perceptie van kinderen over zichzelf en de wereld te respecteren, zelfs als die niet samenvalt met onze interpretatie.
Tweede trede op de ladder van eigenwaarde is zelfconcept
Als we nog een trede verder komen op de ladder van eigenwaarde, dan komen we terecht bij het begrip zelfconcept. Dit verwijst naar de overtuigingen die iemand over zichzelf heeft, die verbaal of door zijn gedrag tot uiting komen.
Dit begrip ontstaat uit de geleefde ervaring en het geprojecteerde of waargenomen beeld van anderen. Vanuit dit perspectief wordt begrepen dat zelfconcept bepaald wordt door zowel interne als externe informatie.
“Zelfconcept kan worden gedefinieerd als de totaliteit van een complex, georganiseerd en dynamisch systeem van aangeleerde overtuigingen, houdingen en meningen die elke persoon voor waar houdt over zijn of haar persoonlijke bestaan.”
– Purkey, W -.
In tegenstelling tot zelfwaardering wordt zelfconcept geëxternaliseerd door woorden. Als een kind bijvoorbeeld zegt: “Ik ben goed in sport” of “Ik ben een slecht kind”, verwoorden ze de overtuigingen die ze over zichzelf hebben.
Derde stap op de ladder, zelfevaluatie
Zelfevaluatie is het interne vermogen om zichzelf te evalueren en elk van de kwaliteiten of eigenschappen van iemands persoonlijkheid te beoordelen. Om de ontwikkeling van een gezond gevoel van eigenwaarde te bevorderen, is het essentieel om dit verband te benadrukken.
Mensen onderzoeken hun eigen gedrag voortdurend. Daarom worden daden, prestaties en mislukkingen geijkt, en vervolgens wordt er een bepaalde waarde aan toegekend.
We kunnen kleintjes in dit proces begeleiden en positieve gedachten over zichzelf versterken, waardoor ze zich waardevol voelen. In dit opzicht is rigide opvoeden niet het beste alternatief.
Integendeel, het aanmoedigen van een empathische en respectvolle dialoog zal er veel toe bijdragen dat kinderen trots worden op hun eigen waarde. Daarnaast is het belangrijk om vergelijkingen met broertjes en zusjes of andere kinderen te vermijden.
Vierde stap op de ladder van eigenwaarde is zelfacceptatie
Zonder acceptatie is er geen kans op het opbouwen van een sterk gevoel van eigenwaarde. Jezelf accepteren is niet synoniem met van jezelf houden. Het verwijst eerder naar toegeven dat je bent zoals je bent en er niet tegen vechten.
Zelfacceptatie is een vaardigheid die acceptatie van negatieve, positieve of neutrale eigenschappen omvat. Het gaat erom in het reine te komen met iemands lichaam, gedachten, sterke en zwakke punten.
Een kind dat zichzelf accepteert zoals het is, is vindingrijker in het reageren op kritiek, plagerijen of kwetsende opmerkingen. Accepteer je kind dus zoals het is en vermijd een oordeel over zijn persoonlijkheid, voorkeur, interesses, kleding of keuzes. Door hen te accepteren, help je hen zichzelf te accepteren.
De vijfde trede op de ladder van eigenwaarde is zelfrespect
Zelfrespect omvat het vermogen om de eigen waarden en idealen te verdedigen. Het omvat het voorzien in en voldoen aan je behoeften en het uiten van je gevoelens zonder jezelf te kwetsen of te beschuldigen. Met andere woorden, het gaat om het registreren van iemands behoeften en het bewegen naar zelfgenoegzaamheid.
Een zelfrespecterend kind neemt een passende houding aan als een ander probeert zijn rechten te schenden, zijn privacy te schenden of zijn gevoel van eigenwaarde te kwetsen. Dat wil zeggen, iemand die zelfrespect heeft, zal zich niet gemakkelijk laten verachten, omdat hij in staat zal zijn om bij zijn overtuigingen te blijven en respectvol te zijn tegenover anderen.
In dit verband kun je je kind leren zichzelf te verdedigen zonder zijn toevlucht te nemen tot geweld, maar door op een gezonde manier grenzen te stellen. Het gaat om het overbrengen van vertrouwen om hun identiteit te versterken.
Zesde stap, eigenwaarde
De laatste stap op de ladder is de integratie van alle voorgaande. Elk van de stappen is verbonden met de andere en houdt een permanente beweging in. Als ouders kunnen we elk van deze processen begeleiden, zodat kinderen hun identiteit kunnen opbouwen op basis van eigenwaarde. Het is belangrijk om op hun prestaties te wijzen en ze te vieren, maar zonder hun zwakheden te negeren.
Het kind is de hoofdrolspeler
Het is essentieel om de autonomie en onafhankelijkheid van het kind aan te moedigen, zodat het weet waartoe het in staat is en zo zijn zelfvertrouwen versterkt. Bovendien zal dit het kind helpen om gemakkelijker de problematische situaties te overwinnen waarmee het in de loop van zijn leven te maken zal krijgen.
Onthoud dat je hen weliswaar kunt begeleiden bij de ontwikkeling van hun zelfvertrouwen, maar dat het een proces is waarin zij zich de hoofdrolspeler moeten voelen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Branden, N. (1995). Los seis pilares de la autoestima. Paidós
- González-Pienda, J. A., Núñez Pérez, J. C., Glez.-Pumariega, S., & García García, M. S. (1997). AUTOCONCEPTO, AUTOESTIMA Y APRENDIZAJE ESCOLAR. Psicothema, 9(Número 2), 271–289. Recuperado a partir de https://reunido.uniovi.es/index.php/PST/article/view/7405
- Purkey, W. (1970): Self-concept and school achievement. Englewood Cliffs, NJ: PrenticeHall.