Mogelijke complicaties bij een meerlingzwangerschap

Complicaties bij een meerlingzwangerschap zijn gevarieerd en sommige kunnen levensbedreigend zijn voor de moeder, de baby, of allebei. Meer informatie.

Zwangerschap is een van de opwindendste tijden in het leven van een vrouw. Een meerlingzwangerschap, met de aanwezigheid van 2 of meer foetussen, is daarop geen uitzondering. Het is echter van cruciaal belang dat de moeder zich bewust is van de risico’s en mogelijke complicaties die zich bij een meerlingzwangerschap kunnen voordoen, zowel voor haar als voor haar baby’s.

Volgens de Amerikaanse Vereniging voor Voortplantingsgeneeskunde (Spaanse link), zijn de meest voorkomende zwangerschapscomplicaties bij tweelingzwangerschappen een vroeggeboorte (tot 50% van de gevallen) en hypertensieve stoornissen, die drie tot vijf keer vaker voorkomen dan bij eenlingzwangerschappen.

Hier vertellen we je er alles over. Mis het niet!

Waarom komen meerlingzwangerschappen voor?

Meerlingzwangerschappen komen om verschillende redenen voor, maar enkele van de meest voorkomende zijn de volgende:

• Erfelijkheid.
• Hoge leeftijd van de moeder. Ze komen vooral voor bij vrouwen ouder dan 30 jaar.
• Meer dan 2 eerdere zwangerschappen gehad hebben.
• Afrikaanse of westerse etniciteit.
• De inname van ovulatiestimulerende geneesmiddelen. Voornamelijk clomifeencitraat en gonadotrofinen, zoals FSH.
• Bevruchting door in vitro fertilisatie technieken (IVF).

Van deze factoren zijn de enige die veranderbaar zijn de inname van geneesmiddelen om de eisprong op te wekken en de controle op het aantal embryo’s dat bij IVF in de baarmoeder wordt overgebracht.

Soorten meerlingzwangerschappen

Men gebruikt een echografie om het type tweelingzwangerschap vast te stellen en er zijn twee alternatieven:

1. Dizygotisch: Dit noemt men ook wel broederlijke of ‘niet-identieke’ tweelingen. Het ontstaat doordat twee verschillende eicellen bevrucht zijn door twee verschillende zaadcellen, maar wel op hetzelfde moment. De broers en zussen groeien dus in afzonderlijke vruchtzakken en hebben elk hun eigen placenta. In dit geval kunnen de tweelingen al dan niet van hetzelfde geslacht zijn.
2. Monozygotisch: Dit zijn identieke tweelingen, zowel lichamelijk als genetisch. Dit verschijnsel ontstaat door de deling van de reeds bevruchte eicel in twee of meer identieke cellen. Afhankelijk van de soort deling kunnen de tweelingen alleen de vruchtzak delen of ook de placenta. Omdat ze hetzelfde DNA bevatten, zijn ze altijd van hetzelfde geslacht.

Complicaties voor de moeder bij een meerlingzwangerschap

Bij alle zwangerschappen kunnen er ongemakken voor de gezondheid optreden, maar bij een meerlingzwangerschap is het risico nog groter. Hieronder volgen de complicaties die moeders bij een meerlingzwangerschap het vaakst hebben.

Kleine complicaties

1. Pijn en constipatie. De baarmoeder wordt groter en kan nocturie (verhoogde frequentie van nachtelijk urineren), constipatie, en rug- en buikpijn, vooral in de onderrug, veroorzaken.
2. Moeite met lopen. Kortademigheid of verhoogde vermoeidheid kunnen optreden bij inspanning omdat de druk binnen in de buik toeneemt en het middenrif omhoog komt. Hierdoor ontstaat een ondieper ademhaling en wordt de zuurstofvoorziening van de longen beperkt.
3. Postpartum depressie. Hoewel er bij nieuwe moeders niet altijd over dit probleem gesproken wordt, treft postpartum depressie 25% (Spaanse link) van de postpartum vrouwen en kan het negatieve gevolgen hebben voor zowel de baby als het echtpaar. Het is een aandoening die met therapie behandeld moet worden zodra ze ontdekt wordt.

De bovengenoemde ongemakken brengen meestal het leven van de moeder of de baby niet in gevaar. Maar ze komen vaak voor, zijn te verwachten, en kunnen het welzijn van het paar veranderen. Een arts moet de symptomen begeleiden en helpen verlichten, waar mogelijk.

Ernstige complicaties

1. Hypertensieve aandoeningen (zoals zwangerschapshypertensie, zwangerschapsvergiftiging en eclampsie): Pre-eclampsie wordt vastgesteld bij een bloeddruk van meer dan 140/90 mm Hg na 20 weken, samen met proteïnurie, laag aantal bloedplaatjes, verhoogde leverenzymen, longoedeem, hoofdpijn die niet verbetert met pijnstillers, of gezichtsstoornissen. In het geval van eclampsie komen daar nog epileptische aanvallen bij, en het risico voor de gezondheid van moeder en baby is groot.
2. Zwangerschapsdiabetes: Het lichaam van de moeder past zich aan de zwangerschap aan en wijzigt zijn stofwisseling om de baby via de placenta te voeden. Daarom wordt er meer vocht en vet vastgehouden, wat zich vertaalt in gewichtstoename en een verhoging van de bloedglucosespiegel van de moeder. Wanneer deze parameter echter buiten de verwachte grenzen ligt, kan voorbijgaande diabetes, zoals zwangerschapsdiabetes, gediagnosticeerd worden.
3. Prenatale bloeding: Dit wordt meestal in verband gebracht met zwangerschapsvergiftiging en verhoogt het risico op placenta-abruptie en foetaal verlies of vroegtijdige bevalling.
4. Bloedarmoede: Veel eenlingzwangerschappen gaan gepaard met een zekere mate van bloedarmoede. Maar studies hebben aangetoond dat bij meerlingzwangerschappen deze complicatie vaker voorkomt.
5. De noodzaak van een keizersnede: Meer dan 50% van de meerlingzwangerschappen eindigt in een keizersnede, wat de morbiditeit en mortaliteit van de moeder verhoogt. Er zijn ook complicaties verbonden aan de operatie, zoals veneuze trombose en embolie.
6. Postpartum bloeding: De aanwezigheid van een groter dan gebruikelijke placenta, een te ver uitgespreide baarmoeder, en een grotere neiging tot atonie van de spieren ervan verhogen het risico op bloedingen na de geboorte.

Complicaties voor baby’s in een meerlingzwangerschap

Hierboven zagen we de complicaties die de moeder bij een meerlingzwangerschap kan oplopen. Logischerwijs zijn baby’s ook niet vrijgesteld van risico’s. Hieronder vermelden we enkele van de veel voorkomende moeilijkheden die ze ondervinden:

1. Vroeggeboorte

Baby’s die met 37 weken of vroeger geboren worden, worden als te vroeg beschouwd. Deze kinderen vertonen meestal een laag geboortegewicht en bepaalde complicaties die met onrijpheid gepaard gaan, zoals onder andere maag-, darm-, motorische en longstoornissen.

2. Complicaties bij een meerlingzwangerschap: genetische afwijkingen

Als onderdeel van de follow-up bij tweelingzwangerschappen bevelen de NICE richtlijnen (Engelse link) screening aan op het syndroom van Down, het syndroom van Edwards en het syndroom van Patau.

3. Verdwijnende tweeling syndroom

Dit is een verschijnsel waarbij een of beide tweelingen tijdens de zwangerschap verdwijnen. Het treedt meestal op in het eerste trimester van de zwangerschap en men stelt het vast met een echografie. De foetus die in leven blijft heeft meestal een goede prognose, maar kan in sommige gevallen baarmoedergroeibeperking, vroegtijdige bevalling, hersenverlamming, of andere genetische afwijkingen hebben.

4. Feto-foetaal transfusiesyndroom

Tweelingen die een placenta delen kunnen ook bloedvaten delen, waardoor een situatie ontstaat waarin een van de tweelingen meer en betere voedingsstoffen krijgt dan de andere. Daardoor groeit de een minder en krijgt de ander een overload aan bloed.

5. Een overmatige toename van vruchtwater (polyhydramnios)

Een toename van vruchtwater (Engelse link) kan vroegtijdige weeën opwekken of een vroegtijdige breuk van de vliezen en een vroeggeboorte bevorderen. Men brengt het ook in verband met foetale mispositie, navelstreng prolaps, en postnatale baarmoeder atonie.

6. Omwikkelen van de navelstreng

Omdat er weinig ruimte is voor de ontwikkeling van de baby’s, is de kans groter dat de navelstreng zich om de nek van een van de kleintjes wikkelt. Het probleem hiermee is dat de navelstreng kan verstrakken, tijdens de zwangerschap of bij de bevalling, en tot perinatale hypoxie kan leiden.

Complicaties bij een meerlingzwangerschap zijn beheersbaar

We moeten in gedachten houden dat, hoewel er een verhoogd risico is op complicaties bij een meerlingzwangerschap, er behandelingen zijn om de gezondheidstoestand van de moeder en haar baby’s te verbeteren. Daarom is het belangrijkste en meest aanbevolen om de zwangerschap voortdurend te controleren bij de verloskundige-gynaecoloog.

We moeten bedenken dat de baby’s in een symbiotische relatie staan met de moeder. Daarom is het belangrijk een gezonde voeding te hebben, een goede lichamelijke en geestelijke gezondheid, en de juiste prenatale begeleiding, om de geboorte zo goed mogelijk te bereiken.