Alles wat je moet weten over geassisteerde voortplanting

Onvruchtbaarheid verwijst naar het onvermogen van een stel om op natuurlijke wijze zwanger te worden na een periode van een jaar pogingen daartoe. Is de vrouw ouder dan 35, dan vermindert deze tijdsperiode tot 6 maanden proberen zwanger te worden.

Onvruchtbaarheid kan primair zijn als een vrouw er nog nooit in geslaagd is zwanger te worden. Als een vrouw er in het verleden wel in geslaagd is zwanger te worden, maar er dan na 12-24 maanden niet in slaagt opnieuw zwanger te worden, dan is onvruchtbaarheid secundair. 85% van de paren die niet onvruchtbaar zijn, wordt binnen een jaar zwanger.

De oorzaken van onvruchtbaarheid

De oorzaken van onvruchtbaarheid treffen mannen net zo goed als vrouwen. Daarom is het belangrijk dat, als een stel het moeilijk heeft om zwanger te worden, beide partners een analyse ondergaan.

De belangrijkste oorzaken van onvruchtbaarheid vallen in de volgende categorieën:

• Eierstokken
• Baarmoeder
• Spermastoornissen
• Defecten met betrekking tot bevruchting
• Problemen met innesteling

Andere factoren die ook een rol spelen bij de toename van onvruchtbaarheidsgevallen zijn:

• Eenoudergezinnen
• De veranderende rol van de vrouw in de maatschappij
• Vertragingen in het streven om zwanger te worden
• Vrouwen die op oudere leeftijd een baby willen krijgen

Wat kan ik doen als het me niet lukt om zwanger te worden?

Als je al meer dan een jaar probeert zonder zwanger te worden, plan dan een consult bij je gynaecoloog om met vruchtbaarheidstesten te beginnen. Ben je ouder dan 35 jaar, dan kun je beter na 6 maanden proberen zwanger te worden een test aanvragen.

Tijdens je afspraak zal je arts mogelijke ziektebeelden en risicofactoren opsporen. Hij of zij zal ook testen op mogelijke overdraagbare genetische afwijkingen en aangeven welke behandelingsstrategie voor jou het beste is.

Wat is het proces om onvruchtbaarheid vast te stellen?

Om onvruchtbaarheid vast te stellen moet een specialist eerst de volgende factoren bestuderen:

• Ga na of er geen problemen zijn met het sperma van de partner.
• Test of de vrouw ovuleert en of haar ovariële reserve nog voldoende is.
• Ga ook na of haar anatomische toestand in orde is en of haar baarmoeder en eileiders goed werken
• Volledig lichamelijk onderzoek.

Vruchtbaarheidsonderzoek voorafgaand aan geassisteerde voortplanting: welke tests zijn nodig?

Hieronder staan enkele van de meest voorkomende tests die bij vruchtbaarheidsonderzoek plaatsvinden:

Semenanalyse

Een semenanalyse is een analyse van het sperma van de man. Het sperma moet in een steriel plastic bakje verzameld worden na 3 tot 5 dagen seksuele onthouding. Het is belangrijk dat het spermamonster niet aan extreme temperaturen wordt blootgesteld.

Tegelijk mag er niet meer dan een uur voorbijgaan voor het monster zijn weg naar het lab vindt. Komt de analyse als abnormaal terug, dan zal je arts vragen om de analyse binnen 3 tot 6 weken te herhalen.

Een semenanalyse analyseert verschillende kenmerken van sperma op macroscopisch niveau. Tot deze kenmerken behoren bijvoorbeeld het uiterlijk, het volume, de pH en de viscositeit van het sperma.

Ook worden op microscopisch niveau factoren geanalyseerd als de concentratie spermatozoa en hun morfologie, beweeglijkheid, vitaliteit, vermogen tot glutineren, en de aspecifieke aggregatie van het sperma.

Voor mannen kunnen ook aanvullende tests nodig zijn. Dit kan onder meer bestaan uit endocriene niveaus, urineonderzoek en ook genetische studies.

Onderzoek van de eierstokken

Als het erom gaat de vruchtbaarheid van een vrouw te bepalen, is het van fundamenteel belang na te gaan of de eierstokken van de vrouw functioneel zijn. Met andere woorden, een vrouw die zwanger wil worden moet nog steeds ovuleren en een voldoende eierreserve hebben.

Ovulatie is het vermogen van de eierstok om rijpe eicellen te produceren die vatbaar zijn voor bevruchting, zodat een levensvatbaar embryo ontstaat. Om er zeker van te zijn dat een vrouw ovuleert, zijn er verschillende onderzoeken die vrouwen kunnen ondergaan:

Ovulatietest

• Meting van de basale lichaamstemperatuur.
• Postcoïtale evaluatie van het baarmoederhalsslijm.
• Biopsie van het baarmoederslijmvlies in de luteale fase.
• Hormoonbepaling via bloedonderzoek
• Een echografie van de eierstokken

Onderzoek van de eileiders

Problemen met de eileiders van een vrouw zijn een van de belangrijkste oorzaken van vrouwelijke onvruchtbaarheid. Om te onderzoeken of de eileiders van een vrouw goed werken, zijn er daarom verschillende tests beschikbaar:

• Hysterosalpingografie (HSG). Dit bestaat uit het bekijken van de eileiders en de baarmoeder door middel van röntgenstralen. Hierbij wordt kleurstof via de baarmoederhals ingebracht.
• Laparascopie.  Dit is een chirurgische ingreep die het mogelijk maakt de binnenkant van de buik van een vrouw te bekijken door middel van kleine incisies.
• Echografie

Baarmoederonderzoek

Op baarmoederniveau kunnen misvormingen een oorzaak van onvruchtbaarheid zijn. Dit zijn zowel aangeboren misvormingen (gekantelde baarmoeder, enz) als verworven misvormingen (myomen, poliepen, enz). Beide bemoeilijken de innesteling van de bevruchte eicel. Een van de beste tests om de baarmoeder te bestuderen is een echografie.

Specialisten kunnen ook de baarmoederhals bestuderen. Het is echter zeldzaam dat die de enige oorzaak van onvruchtbaarheid is. De baarmoederhals kan men bestuderen via hysteroscopie, waarbij ze bekeken wordt en monsters genomen worden.

Technieken voor geassisteerde voortplanting

Technieken voor geassisteerde voortplanting zijn een geheel van technieken die tot doel hebben patiënten met onvruchtbaarheidsproblemen te behandelen in de hoop een zwangerschap tot stand te brengen.

De verschillende soorten geassisteerde voortplantingstechnieken zijn:

Kunstmatige inseminatie – KI

Kunstmatige inseminatie – of KI – is een geassisteerde voortplantingstechniek die bestaat uit het kunstmatig afzetten van spermatozoa in het vrouwelijk voortplantingskanaal. De bedoeling is te proberen de afstand die de eicel van het sperma scheidt te verkleinen en zo de ontmoeting tussen de twee te vergemakkelijken.

Afhankelijk van de herkomst van het sperma zijn er twee soorten KI. De eerste is homologe, of kunstmatige inseminatie door de partner van de vrouw. Bij de tweede soort wordt sperma van een donor gebruikt.

De beslissing om sperma van een partner of van een donor te gebruiken heeft te maken met de oorsprong van de onvruchtbaarheid van de vrouw. Daarom is het belangrijk elk geval afzonderlijk te bestuderen.

Kunstmatige inseminatie omvat verschillende fasen, die als volgt verlopen:

1. Gecontroleerde stimulatie van de eierstokken.
2. Het opwekken van de eisprong en het programmeren van de KI.
3. Bereiding van het sperma.
4. Intra-uteriene inseminatie.
5. Ondersteuning van de luteale fase, met hormonen.

In-vitrofertilisatie

In-vitrofertilisatie of IVF, is een andere geassisteerde voortplantingstechniek.
Bij deze methode probeert men een zaadcel buiten het lichaam van een vrouw, in een laboratorium, de eicel te laten bevruchten. Als dat gelukt is, worden het embryo of de embryo’s rechtstreeks in de baarmoeder overgebracht om een zwangerschap te bereiken.

IVF vindt plaats als kunstmatige inseminatie mislukt is of geen optie is. Professionals bevelen IVF ook aan bij bepaalde oorzaken van vruchtbaarheid of wanneer genetische preïmplantatiediagnose (GPD – Engelse link) van het embryo nodig is.

De fasen van deze soort behandeling zijn de volgende:

1. Gecontroleerde stimulatie van de eierstokken.
2. Perforatie van de eierstokken om eicellen te extraheren.
3. Oogsten en bereiden van het sperma.
4. Bevruchting en opkweken van de embryo’s in een labo.
5. Voorbereiding van het baarmoederslijmvlies.
6. Overbrengen van de embryo’s.
7. Zwangerschapstest.

De embryo’s die niet overgebracht zijn, kunnen ingevroren worden voor gebruik bij toekomstige overplaatsingen.

Geassisteerde voortplanting: Intracytoplasmatische sperma-injectie -ICSI

Dit is een variatie op de klassieke in-vitrofertilisatie. In dit geval bestaat het echter uit het kunstmatig inbrengen van de kop van een spermacel in het cytoplasma van een eicel om bevruchting te bewerkstelligen. Bij klassieke IVF gebeurt dit contact spontaan met kunstmatige middelen.

Professionals raden deze kuur aan in de ernstigste gevallen van onvruchtbaarheid, vooral bij mannelijke onvruchtbaarheid. Dit komt omdat er geen hoge spermakwaliteit voor nodig is.

De behandelingsfasen bij ICSI lijken sterk op die van klassieke IVF. Het bestaat echter uit een extra proces, namelijk de voorbereiding van het sperma in een lab en de bevruchting vóór de innesteling van het embryo.

Geassisteerde voortplanting

Als je zwanger wilt worden en geen succes hebt gehad, aarzel dan niet om met een gezondheidswerker te praten. Hij of zij kan je namelijk helpen je vragen over geassisteerde voortplanting te beantwoorden.

In deze tijd zijn er veel technieken en tests die onvruchtbaarheid geen belemmering meer laten zijn als het gaat om het krijgen van kinderen .