Foetale bewaking vóór de bevalling: waar is het voor nodig?
Voor en tijdens de bevalling is het belangrijk om de gezondheidstoestand van de baby te kennen. Daartoe voeren medici vóór de bevalling een diagnostische test uit die we foetale bewaking noemen. Weet je waar deze test uit bestaat en welke parameters ze beoordeelt? We vertellen je er hieronder alles over. Lees verder!
Wat is foetale bewaking?
Foetale bewaking is een aanvullend routine-onderzoek, dat de arts in de laatste maand van de zwangerschap uitvoert om de vitaliteit van de baby te evalueren.
Omdat je kind in dit stadium al voldragen is en een groot deel van zijn rijping voltooid heeft, is het mogelijk zijn gezondheidstoestand af te leiden uit metingen van zijn bewegingen en hartslag. Daarom noemt men het ook wel foetale hartbewaking of cardiotocografie.
In het algemeen varieert de normale foetale hartslag van 110 tot 160 slagen per minuut. Dit is afhankelijk van het tijdstip en de omstandigheden. Dit geeft aan dat de placenta de baby van voldoende zuurstof en voedingsstoffen voorziet en dat de baby in goede gezondheid verkeert.
Deze test beoordeelt ook de kenmerken van de samentrekkingen van de baarmoeder (aantal, intensiteit, en duur). Bij foetale bewaking vóór de bevalling kunnen de zogenaamde ‘harde buik’ of Braxton Hicks-weeën optreden, die verantwoordelijk zijn voor de voorbereiding van de baarmoeder op het moment van de geboorte.
Tot slot kan de specialist bij foetale bewaking in de momenten vóór en tijdens de bevalling (Engelse link) de fysiologische reactie van de baby op echte baarmoedercontracties of weeën evalueren.
Wanneer moeten vrouwen foetale bewaking ondergaan?
Zoals we hierboven vermeldden, veort men deze test aan het eind van de zwangerschap uit, vanaf week 37. Aanvankelijk wordt het meestal wekelijks uitgevoerd bij laag-risico zwangerschappen. Maar na de 40e week zal de specialist ze om de 3 of 4 dagen willen uitvoeren tot de bevalling op gang komt.
Er zijn specifieke gezondheidsaandoeningen waarvoor de arts het begin van de bewaking kan vervroegen of ze vaker kan uitvoeren:
- Chronische ziekten van de moeder. Denk bijvoorbeeld aan systemische lupus erythematosus, chronische nierziekte, diabetes, arteriële hypertensie, hyperthyreoïdie, hemoglobinopathieën en bepaalde hartproblemen.
- Zwangerschapscomplicaties, zoals zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie), oligohydramnios, matige of ernstige isoimmunisatie, of verminderde foetale activiteit.
- Langdurige zwangerschap (langer dan 41 weken).
- Vroegtijdige samentrekkingen van de baarmoeder (van 25 tot 37 weken) of met risico op vroeggeboorte.
Het is belangrijk te benadrukken dat men deze test dringend moet uitvoeren als de moeder geen foetale bewegingen meer voelt of als de foetale bewegingen dramatisch in frequentie afnemen. Dit kan wijzen op de aanwezigheid van foetale nood. Men moet de situatie dan onmiddellijk goed in de gaten houden.
Hoe voert men deze test uit?
Foetale bewaking vóór de bevalling is een pijnloze en niet-invasieve test die wordt uitgevoerd met behulp van twee echo-opnemers (Engelse link) die op de huid van de buik van de moeder worden geplaatst. De arts voert het uit terwijl de vrouw op haar rug ligt of half zit, afhankelijk van de behoefte.
Een van de transducers is belast met het registreren van de foetale hartslag, terwijl de andere de activiteit van de baarmoeder beoordeelt. Beide zijn verbonden met een computer waarmee de opgenomen gegevens bekeken, geregistreerd en op papier afgedrukt kunnen worden.
Tijdens de test vraagt de arts de zwangere vrouw om telkens als ze foetale bewegingen voelt op een knop te drukken. In het algemeen duurt de test 30 minuten. Hij kan echter verlengd worden als de baby in die periode nog niet minstens 5 keer bewogen heeft.
Wat is het doel van foetale bewaking vóór de bevalling?
Zoals we hierboven vermeldden, gebruikt men deze test om de vitaliteit van de foetus vast te stellen. Dat wil zeggen, om het welzijn van de baby in de baarmoederholte af te leiden. Het dient ook om te bevestigen of de moeder met de bevalling begonnen is.
Als deze test een situatie van foetale nood suggereert, kan de specialist, afhankelijk van de toestand en de ernst van de situatie, oproepen tot het opwekken van de bevalling of een spoedkeizersnede.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Colegio Americano de Obstetricia y Ginecología ACOG. (2000). Guía del Colegio Americano de Obstetricia y Ginecología sobre la Vigilancia Fetal Anteparto. Preboth M. Am Fam Physician, 2000 Sep 1;62(5): 1184-1188
- Colegio Americano de Obstetricia y Ginecología ACOG. (2020) Monitoreo de la frecuencia cardíaca fetal durante el trabajo de parto. Recuperado de: https://www.acog.org/womens-health/faqs/fetal-heart-rate-monitoring-during-labor
- Instituto Guatemalteco de Seguridad Social. (2014) Monitoreo fetal anteparto. Guías de práctica clínica basadas en la evidencia Nº64.
- Jiménez, M. (2008). El uso de la monitorización fetal durante el parto en gestantes de bajo riesgo. Matronas Profesión 2008; 9 (2): 5-11
- Organización Mundial de la Salud. (2011). Fetal monitor. Recuperado de: https://www.who.int/medical_devices/innovation/fetal_monitor.pdf
