Waarom zijn virale uitdagingen zo aantrekkelijk voor jonge mensen?

Weet je waarom virale uitdagingen zo aantrekkelijk zijn voor jongeren? Wat kunnen ouders tegen deze praktijken doen? We vertellen je er alles over.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Mara Amor López.

Laatste update: 22 december, 2022

Virale uitdagingen worden steeds bekender onder jongeren en kunnen op ernstige gevolgen uitlopen. Deze uitdagingen zorgen ervoor dat ze zich verbonden voelen met hun leeftijdgenoten. Ze helpen hen, in zekere zin, afscheid te nemen van hun kindertijd. Maar ze kunnen er ook toe leiden dat ze zichzelf of anderen iets aandoen. Ontdek waarom tieners zo’n bijzondere aantrekkingskracht voelen tot deze praktijken.

Wat zijn de virale uitdagingen die zo aantrekkelijk zijn voor jongeren?

Als we het over virale uitdagingen hebben, hebben we het over die uitdagingen die voortdurend op het internet circuleren, vooral op sociale netwerken. Ze worden meestal voorgesteld als online spelletjes. Daarbij worden jongeren uitgenodigd zichzelf op te nemen en met hun volgers te delen om zo hun populariteit te vergroten.

Voor velen lijken het onschuldige kinderachtige activiteiten of zelfs kwesties tussen vrienden te zijn. Maar in sommige omstandigheden zijn degenen die ze promoten helemaal geen kinderen. De voorstellen kunnen dan uitlopen op ernstige of dodelijke verwondingen.

Daarom moeten ouders goed op de houding van hun kinderen letten om het probleem zo snel mogelijk op te sporen. Een uitdaging kan verschijnen, een paar weken duren, en weer verdwijnen. Maar zolang het in omloop is, kan het nawerkingen achterlaten bij wie het uitvoert.

Waarom voelen jongeren zich aangetrokken tot virale uitdagingen?

Om deze vraag te beantwoorden moeten we een belangrijk punt benadrukken. Namelijk, dat de hersenen van adolescenten nog volop in ontwikkeling zijn. Daarom zijn ze nog niet in staat helder na te denken of de gevolgen van hun daden volledig in te schatten. Als gevolg raken jongeren snel verslingerd aan deze voorstellen. Ze voeren ze bijna zonder nadenken uit.

Tot ongeveer de leeftijd van 25 jaar is het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor rationeel denken nog niet volledig ontwikkeld. Daarom handelen adolescenten vaak impulsief (Spaanse link).

Bovendien is de adolescentie al een tijd van grote veranderingen en het zoeken naar erbij horen in leeftijdsgenotengroepen. Voor jongeren is populariteit bij leeftijdsgenoten erg belangrijk. Ze zijn daarom tot alles in staat om dat te bereiken. Ook als dat betekent dat ze bepaalde risico’s moeten nemen.

De redenen die tieners ertoe brengen aan virale uitdagingen deel te nemen zijn uiteenlopend, maar we belichten er een paar.

Redenen om aan virale uitdagingen mee te doen

• Ontgoocheling over toekomstige sociaal-economische en werkgelegenheidsvooruitzichten. Hierdoor weigeren ze zich in de volwassen wereld te begeven. Ze grijpen naar deze praktijken als een manier om hun eigen werkelijkheid te scheppen.
• Kanaliseren van woede als gevolg van de ‘rouw’ om de overgang naar volwassenheid. De gebrekkige beheersing van hun emoties doet hen gewelddadig reageren en zelfs kinderlijk gedrag in stand houden.
• De invloed van andere jongeren in de omgeving. Dit kan het verlangen versterken om het populairste of het dapperste lid van de groep te zijn, zelfs ten koste van hun eigen welzijn of met gevaar voor eigen leven.
• Sociaal-emotionele tekortkomingen. Familiedynamiek belemmert vaak de uitwisseling van gevoelens en emoties tussen gezinsleden. Daarom voelen veel jongeren zich eenzaam in dit stadium van verandering en vinden een uitlaatklep voor hun eenzaamheid in deze virtuele ‘gemeenschappen’.

Wat kunnen ouders tegen deze praktijken doen?

Het eerste wat wij volwassenen moeten doen is de digitale omgeving kennen waarin onze kinderen zich bewegen en de risico’s die ze daarin lopen. Daarom is het belangrijk hen van jongs af aan te leren verantwoord en veilig gebruik te maken van technologieën.

Maar we kunnen ook rekening houden met de volgende aanbevelingen en ze uitvoeren.

Vraag om hulp als er waarschuwingssignalen zijn

• Zorg voor voldoende zelfvertrouwen bij je kinderen, zodat ze, wanneer ze hulp nodig hebben of een probleem hebben, bij ons terecht kunnen.
• Wees elke dag een goed voorbeeld, vooral wat betreft het verantwoord gebruik van technologie.
• Praat op een informele manier met je kinderen om hun mening en hun zorgen te leren kennen. Vertel ze ook over onze moeilijkheden als we door deze fase gaan.
• Blijf op de hoogte van alles wat met technologie en sociale netwerken te maken heeft, om ze te helpen ze op een positieve en verantwoorde manier te gebruiken.
• Ken de mensen die ze volgen, of het nu influencers of youtubers zijn, en waar ze het internet vooral voor gebruiken. Wat we wel in het oog moeten houden is dat we dit altijd moeten doen met respect voor de privacy van onze jongeren.
• Geef ze informatie over de gevaren die op de netwerken te vinden zijn en over de gevolgen van ongepast gebruik van technologieën. Adviseer hen bijvoorbeeld geen privé-informatie te delen en leg de gevaren van bepaalde virale uitdagingen uit.
• Praat als gezin van jongs af aan over gevoelens. Dit zal kinderen helpen niet op te groeien met het idee dat ze hun problemen alleen moeten aanpakken of dat hun ouders hun gevoelens onderschatten.
• Geef ze verantwoordelijkheden in hun dagelijkse routine, zodat ze zich deel van het gezin voelen en ermee verbonden blijven.

Over virale uitdagingen bij adolescenten

Je hebt al gezien dat virale uitdagingen een gevaar kunnen worden voor de lichamelijke integriteit van de jongsten en zelfs ook voor anderen. Daarom is het belangrijk alert te zijn op elk teken dat erop wijst dat onze kinderen in dit soort praktijken zijn ondergedompeld.

In dit artikel hebben we geprobeerd je te adviseren over de beste manieren om te voorkomen dat je tieners door een virale uitdaging in een riskante situatie terechtkomen. Als je denkt dat je kind een emotioneel probleem heeft dat hiertoe leidt, is het belangrijk dat je contact opneemt met een specialist om het zo snel mogelijk op te lossen.