Het belang van persoonlijk imago voor tieners

De adolescentie wordt gekenmerkt door het zoeken naar de eigen identiteit. En de beste manier voor tieners om die tot uitdrukking te brengen is via hun persoonlijk imago.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Ons persoonlijk imago is ons visitekaartje, de belangrijkste manier die we hebben om ons aan de wereld en aan anderen te presenteren. Om te zeggen “dit is wie ik ben”. Het is dan ook logisch dat dit een grote relevantie krijgt tijdens de adolescentie, een tijd die gekenmerkt wordt door het zoeken naar de eigen identiteit.

Veel jongeren kunnen geobsedeerd raken door het persoonlijke beeld dat ze uitstralen, tot het punt dat ze zich inlaten met schadelijk of gevaarlijk gedrag. Daarom moeten we als ouders dit zoeken begrijpen en begeleiden, het belang ervan respecteren en een solide gevoel van eigenwaarde bevorderen.

Persoonlijk imago en identiteit

Met de adolescentie komt de behoefte om een eigen identiteit te vestigen (Spaanse link). Ontdekken wie je bent is echter geen gemakkelijke opgave. Het antwoord wordt vaak verkregen na een proces van vallen en opstaan.

Zelfbeeld is een van de grootste hulpmiddelen die kinderen hebben om uitdrukking te geven aan deze nieuwe en kostbare identiteit. Maar als we er rekening mee houden dat dit nog niet helemaal vastligt, is het logisch dat we adolescenten van het ene uiterlijk naar het andere zien gaan, van de ene stijl naar de andere.

Het probleem ontstaat als sociale druk en onzekerheid het proces in hun greep krijgen. Als dit gebeurt, wordt uiterlijk overdreven belangrijk en wordt de persoonlijke essentie van het kind vergeten. Om onze kinderen te helpen een juist zelfbeeld te ontwikkelen, moeten we de elementen (Spaanse link) kennen waaruit het is opgebouwd.

Waaruit bestaat een zelfbeeld?

• Uiterlijke verschijning: Het visuele beeld dat we aan anderen presenteren. Dit omvat kleding, make-up, accessoires, of parfum. Evenals persoonlijke hygiëne of lichaamsbeeld. Het is de uiterlijke verschijning die anderen waarnemen als ze naar ons kijken.
• Uitdrukking: Gebaren, houdingen, bewegingen, communicatieve stijl. Dit zijn de elementen die een rol spelen als we in beweging zijn. Onze toon van de stem, waar we onze blik op richten, de uitdrukkingen die we gebruiken als we spreken. Dit alles geeft belangrijke informatie over onze persoonlijkheid.
• Houding: Dit is de essentie die in elk van onze handelingen doordrongen is. Het is de rode draad door ons optreden, de algemene indruk die we op anderen achterlaten. Daarom kunnen we een behulpzame, onverschillige, zorgeloze, provocerende, of welwillende houding tonen.

Al deze elementen moeten dienen om, op een natuurlijke manier, uit te stralen wie we zijn. Maar adolescenten kunnen de fout maken hun imago boven hun persoon te stellen. Ze kunnen proberen hun uiterlijk te gebruiken om een personage te vormen waarvan ze denken dat het sociale acceptatie en erkenning zal opleveren.

Ze kunnen zich bijvoorbeeld aan gevaarlijke dieetbeperkingen wagen om een slanker lichaamsbeeld te krijgen. Of ze kunnen onverschillig doen ondanks dat ze innerlijk overstroomd worden door gevoelens. Het is duidelijk dat dit schadelijk en nadelig is en hun ontdekking van hun ware zelf belemmert. Daarom kunnen we als ouders bepaalde strategieën invoeren om deze ravage te helpen voorkomen.

Wat kunnen we als ouders doen?

• Begrijp de levensfase die je kind doormaakt. Het bagatelliseren van hun zorgen over hun persoonlijk imago zal er alleen maar toe leiden dat ze zich onbegrepen voelen en je advies in de wind slaan. Probeer je in hun schoenen te verplaatsen.
• Respecteer hun behoefte aan individuele expressie. Probeer geen kleding, kapsel of manier van gedragen op te leggen. Ze projecteren tenslotte zichzelf en het is aan hen om te kiezen wat ze willen uitstralen.
• Help ze te begrijpen dat hun imago zichzelf moet dienen, en niet andersom. Hun beeld moet op een natuurlijke manier hun essentie en persoonlijkheid weerspiegelen en ze hoeven zich niet voor te doen als iets wat ze niet zijn.
• Wees een gids en geen rechter. Als ouder moet je bepaalde grenzen stellen om het welzijn van je kind te garanderen. Maar probeer ze altijd consequent en met respect uit te drukken. Je denkt misschien dat je kind te jong is om zijn haar te verven, want dat kan het beschadigen. Maar probeer alternatieven te zoeken en afspraken te maken, zoals bijvoorbeeld een tijdelijke verfbeurt. Het is belangrijk dat je tiener merkt dat je probeert voor zijn of haar welzijn te zorgen, maar niet om zijn of haar wensen af te dwingen.

Kortom, het zoeken naar je identiteit in de adolescentie is natuurlijk en onvermijdelijk. Dat geldt ook voor de behoefte om je via zelfbeeld uit te drukken. Laten we, in plaats van het belang hiervan voor jonge mensen te onderschatten, proberen hen te begrijpen, te respecteren en te begeleiden.