Stress-inoculatie: hoe kan het adolescenten helpen?

Adolescenten, met hun hervonden onafhankelijkheid, zullen te maken krijgen met een verscheidenheid aan situaties die stress kunnen veroorzaken. Stress-inoculatie kan hen helpen het hoofd te bieden.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 27 december, 2022

Stress is een natuurlijke reactie van ons lichaam die we allemaal wel eens ervaren. Hoe graag we ook willen dat onze kinderen een rustig en gemakkelijk leven leiden, ze zullen waarschijnlijk met tal van uitdagingen te maken krijgen. Daarom is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ze over de juiste strategieën en tools beschikken. En dit is precies waar het bij stress-inoculatie om draait.

De adolescentie is een bijzonder gecompliceerde tijd vanwege alle veranderingen die het met zich meebrengt. Jongeren trekken de wereld in en verlaten geleidelijk de ouderlijke bescherming. Daarom kunnen ze zich bij verschillende gelegenheden overweldigd voelen. De techniek waar we het vandaag over zullen hebben, biedt hen dus een duidelijke gids over hoe ze met stress kunnen omgaan.

Wat is stress-inoculatie?

Stress-inoculatie is niet specifiek een techniek. Het is eerder een psychotherapeutische interventie die verschillende strategieën samenbrengt. Het duurt ongeveer 10 sessies en bestaat uit drie fasen.

Het belangrijkste doel is om de persoon te helpen begrijpen hoe stress werkt, om hulpmiddelen aan te reiken om ermee om te gaan en om hen te begeleiden bij het toepassen ervan.

Het is een cognitieve gedragstechniek die men met succes toepast bij kinderen. Het vereist echter dat kinderen een bepaalde cognitieve ontwikkeling hebben. Daarom is de adolescentie een fase waarin het erg nuttig kan zijn. Jongeren zullen het geleerde van jongs af aan perfect kunnen begrijpen en toepassen.

Stress-inoculatie stap voor stap

Psycho-educatie

In deze eerste fase legt de professional de jongere uit hoe de stressreactie werkt. De tiener leert begrijpen dat stress natuurlijk en adaptief is, zolang het maar af en toe voorkomt. Wanneer het echter chronisch of overmatig optreedt, kan het voorkomen dat ze een normaal leven leiden.

In deze fase leren jongeren ook hoe hun specifieke probleem werkt. In het geval van sociale fobie leren ze bijvoorbeeld dat het ontstaat door overmatige aandacht aan onszelf te besteden tijdens interactie. Of, in het geval van een angst voor het doen van een examen, leren ze hoe de overdreven perfectionisme kan leiden tot slechtere prestaties.

De repetitiefase

Deze fase is de langste, maar ook de belangrijkste. Hier leert de tiener verschillende technieken en strategieën die hem of haar kunnen helpen omgaan met stress. Over het algemeen worden een ontspannings- of ademhalingstechniek (om angst op fysiologisch niveau te beheersen) en een cognitieve techniek gebruikt.

Dit laatste houdt in dat de interne dialoog van het kind wordt veranderd door hen aan te moedigen negatieve gedachten te vervangen door krachtige en functionele gedachten. Deze nieuwe gedachten moeten mentaal worden herhaald op het moment dat ze de gevreesde situatie onder ogen zien om motivatie en kalmte te bieden om het onder ogen te zien.

Vervolgens voert men een reeks repetities uit, met als doel de adolescent in staat te stellen deze nieuwe strategieën in een veilige omgeving toe te passen. Dit zou moeten beginnen met situaties die licht ongemak veroorzaken en zich ontwikkelen tot situaties die meer angst veroorzaken.

Daarom kan de jongere bijvoorbeeld in het geval van sociale fobie gevraagd worden om een sociale scène te visualiseren die angst veroorzaakt. Vervolgens wordt hen gevraagd zich voor te stellen dat ze het onder ogen moeten zien met de nieuw verworven vaardigheden. Ze kunnen deze strategieën ook oefenen met de therapeut of familieleden voordat ze ze in het echte leven toepassen.

Implementatie fase

In deze laatste fase zal de adolescent de gevreesde situaties in het echte leven onder ogen moeten zien, nu vertrouwend op alles wat is geleerd. Het is een kwestie van de ingestudeerde technieken toepassen op real-life scenario’s. In ons voorbeeld zal de jongere ze dus in praktijk kunnen brengen wanneer ze met andere klasgenoten, vrienden of vreemden omgaan.

Stressinenting, een geweldige gids

Deze procedure kan worden gebruikt voor een verscheidenheid aan aandoeningen waarbij sprake is van hoge niveaus van angst of stress. Uiteindelijk is het een leidraad voor de jongere om te weten hoe om te gaan met uitdagende momenten en er als beste uit te komen. Het helpt hen om hun eigen middelen te kennen en te gebruiken om moeilijke situaties het hoofd te bieden.

Zodra het kind deze hulpmiddelen heeft verworven, kan het ze in tal van scenario’s in de praktijk brengen. Ze zullen een levenslange hulpbron zijn die altijd beschikbaar zal zijn voor gebruik. Bovendien zal bij elke succesvolle aanvraag het zelfvertrouwen aanzienlijk toenemen. Het is dus een zeer complete en effectieve psychologische interventie.