6 Kinderziekten die de tong kunnen aantasten

Vandaag willen we je vertellen over enkele van de meest voorkomende kinderziekten die de tong kunnen aantasten. Blijf lezen!
6 Kinderziekten die de tong kunnen aantasten

Laatste update: 11 augustus, 2022

Er zijn verschillende kinderziekten die de tong kunnen aantasten met verschillende en gevarieerde verschijnselen. Daarom is het belangrijk te weten hoe dit orgaan er onder normale omstandigheden uit hoort te zien en welke tekenen erop wijzen dat er bij kinderen iets mis kan zijn.

Dit stukje spier dat in de mondholte ligt, dient vele functies: smaken voelen, spreken en eten. Vaak is het ook een indicator van iemands algemene gezondheid.

Er zullen niet altijd veranderingen in de tong optreden als kinderen aan ziekten lijden. Maar als ze zich toch voordoen, is het goed ze te leren herkennen. In dit artikel beschrijven we de normale tong en enkele ziekten die het uiterlijk ervan veranderen.

Hoe ziet de normale tong van een kind eruit?

De tong is een roze spiermassa met een grote beweeglijkheid. De toon ervan wijst op een goede gezondheid, maar als ze wit, bleek, of felrood wordt, kan er een probleem in het lichaam zijn.

Ook de tong is bedekt met een slijmvlies dat hem vocht geeft en deze toestand is essentieel voor het vervullen van bepaalde functies. In feite waarschuwt een droge tong ons ook voor een mogelijke ziekte.

Het oppervlak van de tong heeft kleine uitsteeksels die we papillen noemen (Engelse link) en er zijn 4 soorten papillen:

  • Gefolieerd: Deze liggen aan de zijkanten van de tong en zijn verantwoordelijk voor het afvoeren van speeksel en het reinigen van het orgaan.
  • Schimmelvormig: Deze liggen vooral in het voorste gebied van de tong en nemen smaak waar.
  • Circumvallate papillen: Deze produceren speeksel en liggen aan de basis van de tong, dat wil zeggen, in het meest achterste deel.
  • Filiforme papillen: Deze zijn het talrijkst en zijn verantwoordelijk voor de fluweelachtige textuur van de tong. Ze zijn verantwoordelijk voor de tastzin, d.w.z. ze stellen ons in staat de textuur te herkennen van wat we eten.

Onderaan de tong zit een vliezige structuur die dient om de tong aan de mond vast te maken. Dit is het linguale frenulum, dat ook zijn eigen gebreken kan vertonen. Kinderen die met een korter frenulum geboren worden, kunnen last hebben van ankyloglossie (Engelse link).

Kinderziekten die de tong kunnen aantasten
Smaakpapillen nemen in aantal af naarmate we ouder worden, en daarom nemen kinderen smaken anders waar dan oudere kinderen.

De meest voorkomende kinderziekten die de tong aantasten

Je weet al hoe een normale tong van een kind eruit ziet. Daarom kun je, als je kind een verandering in het uiterlijk van dit deel van de mond heeft, je kinderarts raadplegen om de oorzaak van het probleem te achterhalen.

Hier zijn enkele van de kinderziekten die uitingen in dit mondorgaan hebben.

1. Candidiasis

Candida albicans is een schimmel die normaal aanwezig is in sommige delen van het lichaam. Dat wil zeggen, het maakt deel uit van de normale flora van de mens.

Maar in sommige omstandigheden wordt het gezonde evenwicht tussen deze schimmel en onze afweer verbroken en belandt hij in het infecteren van sommige structuren. In de mond heet dit orale candidiasis of spruw en het heeft een kenmerkende verschijningsvorm: de slijmvliezen (ook die van de tong) zijn bedekt met witte vliezen die eruit zien als gestremde melk.

Hoewel het voor kinderen geen ernstige infectie is, kan het wel het voedingsmechanisme veranderen. Vooral bij pasgeborenen bemoeilijkt het ongemak het drinken van borstvoeding en drinkt de baby minder moedermelk dan aanbevolen.

Als de witachtige plakjes eraf vallen, blijft er een rood, branderig en pijnlijk deel van de tong onder zitten. Kinderartsen stellen meestal onmiddellijk de diagnose en beginnen met de behandeling.

Bij sommige kinderen kan spruw een teken zijn van andere kinderziekten waarbij de afweer verlaagd is (immunosuppressie). De frequentie van deze aandoeningen is niet hoog, maar moet tijdig ontdekt worden.

Een jongen met een witte tong
Spruw is een veel voorkomende opportunistische infectie bij zuigelingen die borstvoeding krijgen. Ze is goedaardig en verdwijnt met de juiste behandeling.

2. Uitdroging

Uitdroging is geen ziekte op zich, maar een toestand die het gevolg is van een tekort aan water in het lichaam. Ze kan veroorzaakt worden door ziekte, onvoldoende vochtinname, of verhoogd vochtverlies.

Kinderen zijn gevoeliger voor uitdroging dan volwassenen omdat hun compensatiemechanismen wat minder efficiënt zijn. In feite manifesteren veel kinderziekten waarbij uitdroging optreedt, door koorts, braken of diarree, zich aan het uiterlijk van de tong.

Bij gebrek aan lichaamswater wordt het orgaan bleek of witachtig en verliest het zijn kenmerkende vochtigheid. Bij onderzoek kan het droog en ruw aanvoelen.

Als we hieraan toevoegen dat het kind minder plast of lange tijd niet plast, prikkelbaar is, of huilen zonder tranen voorkomt, dan moet je zo snel mogelijk een kinderarts raadplegen.

3. Bloedarmoede

Bloedarmoede is een van de meest voorkomende kinderziekten die de tong aantasten. Door het gebrek aan rode bloedlichaampjes in het bloed worden zowel de huid als de tong bleek. Het meest indicatieve linguale beeld van deze aandoening is echter glossitis, dat bestaat uit ontsteking van het orgaan, met toename van de omvang, roodheid en verlies van papillen.

Glossitis is niet alleen exclusief voor bloedarmoede door ijzertekort, want ook andere tekorten aan micronutriënten (Engelse link) worden met dit teken in verband gebracht, zoals een tekort aan vitamine B12, zink en foliumzuur.

Vertoont je kleintje vermoeidheid, gebrek aan concentratie, zwakte, broze nagels, en heeft hij een bleke huid en tong, dan is het belangrijk hem door een kinderarts te laten nakijken.

Een kind met een aarbeientong
Roodvonk is een bacteriële uitslag die gepaard gaat met een karakteristieke huiduitslag en die het mondslijmvlies, inclusief de tong, aantast.

4. Roodvonk

Roodvonk is ook een van de kinderziekten die de tong kunnen aantasten. Deze ziekte volgt meestal op keelontsteking, omdat ze door dezelfde kiem veroorzaakt wordt.

Getroffen kinderen hebben een uitslag over een groot deel van hun lichaam, die meestal bij de hals uitbarst. Een kenmerkend teken is dat, als op deze uitslag gedrukt wordt, de huid op dat punt even ophoudt rood te zijn.

In de mond is roodvonk te herkennen aan de zogenaamde ‘aardbeientong‘. Eerst wordt het orgaan wit en gezwollen. Dan verandert het in intens rood met veel uitsteeksels, dat zijn de papillen die in omvang zijn toegenomen.

De behandeling van deze ziekte is met antibiotica, omdat de veroorzaker een bacterie is. Gezien de symptomen zal de kinderarts weten welke medicijnen hij moet aangeven.

5. Allergieën

Allergieën komen in de kindertijd veel voor. Kinderen kunnen huidreacties krijgen door contact met een allergeen element, of het nu insectengif, voedsel of dierenhaar is.

Het immuunsysteem van kinderen wordt bijna voortdurend blootgesteld aan stoffen die hen onbekend zijn, maar als er een zekere gevoeligheid voor een van die stoffen is, lokt dat een allergische reactie uit. De tong kan een plaats zijn waar dit proces symptomen geeft. Ze zwelt op en wordt roder dan gewoonlijk, waardoor spreken, slikken en zelfs ademhalen moeilijk wordt.

Als de reactie groot is, ook andere delen van het lichaam betreft, en gepaard gaat met zwelling van de lippen, erytheem op de huid, oedeem op de oogleden, moeite met slikken, en diarree, dan is onmiddellijke pediatrische consultatie raadzaam.

6. Landkaarttong

Van de kinderziekten die de tong kunnen aantasten, kunnen we tot slot niet nalaten een goedaardige migrerende glossitis (Spaanse link) of landkaarttong te vermelden. Het is een goedaardige en chronische ziekte van de tong, die niet ernstig is en geen behandeling vereist.

De naam komt door het kaartachtige uiterlijk van het tongoppervlak, want achter op de tong verschijnen enkele roze of roodachtige vlekken, van elkaar gescheiden door witte randen. Ze veranderen van aanleg met het verstrijken van de tijd.

In het algemeen veroorzaakt deze aandoening geen pijn of ongemak, maar bij sommige kinderen versterkt het de waarneming van sommige smaken.

De etiologie ervan is onbekend, hoewel er verschillende theorieën zijn die de oorzaken proberen te verklaren. Men speculeert over genetische overerving, want er zijn gevallen waarin meer dan één lid van een familie de eigenschap deelt.

Bovendien is er een associatie tussen sommige systemische ziekten en het verschijnen van geografisch tong als bijkomend symptoom. Psoriasis, atopische dermatitis, en coeliakie zijn enkele voorbeelden.

Een arts checkt de tong van een kind
Het onderzoek van de mond van de patiënt bij pediatrische controles is erg belangrijk omdat dit orgaan bepaalde ziekteverschijnselen onthult.

De tong observeren

De tong kan tekenen en symptomen vertonen die wijzen op de aanwezigheid van een van de veel voorkomende kinderziekten. Door de mond van je kind te observeren kun je veranderingen opmerken die erop wijzen dat er iets mis is en tijdig naar de kinderarts gaan.

Veel aandoeningen zijn goedaardig en lossen gemakkelijk op, maar voor andere zijn aanvullende methoden nodig om een diagnose te stellen en tijdig een behandeling te beginnen.

Niemand kent de tong van je kind zo goed als jijzelf. Dus, als iets je vreemd voorkomt, wacht dan niet te lang met het zoeken van medische hulp.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Bhattad, Mayur S., M. S. Baliga, and Ritika Kriplani. “Clinical guidelines and management of ankyloglossia with 1-year followup: report of 3 cases.” Case reports in dentistry 2013 (2013).
  • Krishnan, P. Anitha. “Fungal infections of the oral mucosa.” Indian journal of dental research 23.5 (2012): 650.
  • Chiang, Chun-Pin, et al. “Atrophic glossitis: Etiology, serum autoantibodies, anemia, hematinic deficiencies, hyperhomocysteinemia, and management.” Journal of the Formosan Medical Association 119.4 (2020): 774-780.
  • Adya, Keshavmurthy, Arun Inamadar, and Aparna Palit. “The strawberry tongue: What, how and where?.” Indian journal of dermatology, venereology and leprology 84.4 (2018).
  • Ogueta, I., et al. “Lengua geográfica:¿ qué es lo que un dermatólogo debería saber?.” Actas Dermo-Sifiliográficas 110.5 (2019): 341-346.
  • Steffen, Richard, and Hubertus van Waes. “Enfermedades infantiles frecuentes y sus manifestaciones en la cavidad oral.” Quintessence: Publicación internacional de odontología 23.8 (2010): 378-387.
  • Schling, P. The Sense of Taste.
  • Pérez-Elizondo, A. D. (2017). Glositis comunes y su relación con patologías orgánicas. Revista Mexicana de Cirugía Bucal y Maxilofacial13(3), 83-87.
  • González-Álvarez, L., García-Pola, M. J., & Garcia-Martin, J. M. (2018). Lengua geográfica: factores predisponentes, diagnóstico y tratamiento. Revisión sistemática. Revista Clínica Española218(9), 481-488.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.