Vicks Vaporub®: kinderartsen raden het niet aan voor kinderen

Vicks Vaporub® is een geneesmiddel dat gewoonlijk gebruikt wordt om verkoudheidssymptomen te verlichten. Bij kinderen kan het echter enkele gezondheidscomplicaties veroorzaken. Blijf lezen om meer te weten te komen.

Geschreven en geverifieerd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Laatste update: 19 oktober, 2022

Het is een bekend feit dat kinderen gevoeliger zijn dan volwassenen voor bepaalde voedingsmiddelen en medicijnen. Daarom moet men heel voorzichtig zijn met wat we ze aanbieden en hoe we te werk gaan. Een van de meest gebruikte geneesmiddelen in de winter is Vicks Vaporub®. Dit is een mentholzalf die verlichting geeft bij verkoudheidssymptomen.

Het gebruik bij kinderen is echter omstreden. Veel kinderartsen raden het namelijk helemaal niet aan. Wil je weten waarom? Laten we eens kijken in dit artikel.

Wat is Vicks Vaporub® en wanneer wordt het gebruikt?

Zoals we al gezegd hebben, is Vicks Vaporub® een bekend product dat thuis gebruikt wordt tegen verkoudheidssymptomen en sommige andere kwaaltjes.

Het is een plaatselijk geneesmiddel, dat je op de huid van de borstkas aanbrengt zodat de dampen ervan via de luchtwegen binnendringen. Het gewenste effect is het verlichten van hoest, het bevorderen van de slijmuitscheiding en het verbeteren van een verstopte neus. Sommige mensen gebruiken het ook om spierpijn te verlichten.

Van de bestanddelen van Vicks Vaporub® vallen de volgende op:

• Kamfer.
• Eucalyptusolie.
• Menthol.
• Andere ingrediënten zoals cederbladolie, nootmuskaatolie, vaseline, thymol en terpentijnolie.

Vanwege de stoffen die het bevat, raad men het gebruik van dit product af bij kinderen jonger dan 2 jaar. Deze waarschuwing staat op de verpakking, maar toch negeren veel mensen deze tekst en gebruiken het op baby’s en jonge kinderen. Opgemerkt moet worden dat kinderartsen het gebruik bij kinderen van elke leeftijd afraden.

Waarom wordt het gebruik van Vicks Vaporub® als gevaarlijk bij kinderen beschouwd?

Zoals we al zeiden, worden de bestanddelen van dit product niet veilig geacht voor gebruik bij zuigelingen en kinderen. Hieronder vertellen we je de redenen.

Een verhoogd risico op vergiftiging

Kamfer, menthol, eucalyptus en terpentijn zijn voor kinderen zeer giftige bestanddelen.

Sommige ervan zijn giftig bij accidentele inname, terwijl andere schadelijk zijn als ze gewoon worden ingeademd of door de huid van de zuigeling worden opgenomen. Dit is vooral van belang bij baby’s en jonge kinderen.

Er zijn veel geregistreerde gevallen (Engelse link) van kamfervergiftiging bij kinderen en sommige hebben fatale gevolgen gehad.

De symptomen van vergiftiging door de bestanddelen van Vicks Vaporub®, zowel oraal als door inhalatie, zijn de volgende:

• Braken en diarree.
• Hoofdpijn.
• Desoriëntatie.
• Aanvallen.
• Zintuiglijke veranderingen (gaan van prikkelbaarheid naar slaap in korte tijd).
• Ademhalingsmoeilijkheden.
• Coma.

Ook wordt het gebruik tijdens de borstvoeding ontraden. Kamfer en menthol kunnen namelijk toxische effecten bij de zuigeling veroorzaken.

Ontsteking van de luchtwegen en verhoogde slijmproductie

Hoewel Vicks Vaporub® op de markt gebracht wordt als een decongestivum en antitussivum (dat de hoest verlicht), kan het bij kinderen juist het tegenovergestelde effect veroorzaken. Dit komt doordat de bestanddelen ervan een overgevoeligheidsreactie in de luchtwegen kunnen opwekken, waardoor ze nog meer ontstoken raken en een grotere hoeveelheid slijm produceren.

Dit effect komt meer voor bij kinderen jonger dan 2 jaar of bij kinderen met een voorgeschiedenis van astma of bronchospasme.

Volgens een Amerikaanse studie (Engelse link), gepubliceerd in het tijdschrift Chest, is de kans op het veroorzaken van zo’n ademhalingsepisode bij kinderen groter naarmate de Vicks Vaporub® dichter bij de neus wordt aangebracht.

De onderzoekers benadrukten dat dit product ontsteking van de onderste luchtwegen kan opwekken, waardoor de aanvankelijke stuwing verergert.

Het tast de huid en slijmvliezen van zuigelingen aan

Zoals bekend hebben kinderen een zeer gevoelige huid voor stoffen van buitenaf. Bij contact met de bestanddelen van de Vicks Vaporub® treedt dan ook een duidelijke roodheid op, die kan leiden tot allergieën en dermatitis.

Ook kunnen de bestanddelen in contact komen met de ogen, waardoor irritatie van de slijmvliezen en keratoconjunctivitis ontstaat. Er zijn zelfs gevallen van hoornvliesbeschadiging door direct contact met dit middel geregistreerd.

Wat zijn veilige opties om verkoudheidssymptomen bij kinderen te verlichten?

Als je kleintje hoest of een verstopte neus heeft, kun je hem het beste door een arts laten onderzoeken om de beste behandeling te bepalen.

Als hij erg verstopt is en je wilt hem helpen deze symptomen te verlichten, kun je rekening houden met de volgende aanbevelingen van specialisten:

• Voer neusspoelingen uit met steriele fysiologische zoutoplossing of steriel zeewater. Deze ingrepen kunnen worden uitgevoerd wanneer dat nodig is. Met een goede techniek brengen ze meestal geen bijwerkingen bij het kind.
• Gebruik kamerbevochtigers. Idealiter laat je ze ‘s nachts niet in de kamer van baby’s en peuters staan.
• Bied stoombaden aan om neusverstopping te verlichten.
• Gebruik een neusaspirator om het slijm op te vangen.
• Houd je kind gehydrateerd, want dat helpt om de afscheiding te verdunnen en beter te elimineren.

Daarbij moet opgemerkt worden dat de Food and Drug Administration van de Verenigde Staten (de FDA-Engelse link) het gebruik van vrij verkrijgbare middelen tegen hoest (antitussiva) bij kinderen jonger dan vier jaar niet aanbeveelt. De bestanddelen van deze geneesmiddelen kunnen bij een toevallige overdosis namelijk erg giftig zijn.

Voordat je Vicks Vaporub® aan je kind aanbiedt, raadpleeg je arts!

Zoals je ziet is het geen goed idee om welk geneesmiddel dan ook bij kinderen te gebruiken zonder de toestemming van hun kinderarts, ongeacht de gezondheidstoestand.

Als je vragen hebt over het gebruik, de dosering en de toediening van welk geneesmiddel of natuurlijk middel dan ook, aarzel dan niet een gezondheidswerker te raadplegen voor je het aan je kind toedient.