5 coöperatieve leeractiviteiten voor kinderen

Vandaag willen wij je uitnodigen om 5 coöperatieve leeractiviteiten voor kinderen te ontdekken die hen nuttige vaardigheden voor het leven bijbrengen.

Geschreven en geverifieerd door de docent Samanta Ruiz.

Laatste update: 21 januari, 2023

Vanwege het veelomvattende karakter gaat onderwijs verder dan academische kennis en leert het leerlingen andere vaardigheden en competenties te ontwikkelen die nodig zijn voor het leven. Om dit te bereiken is het daarom een goed idee om in de klas coöperatieve leeractiviteiten te implementeren die voor kinderen zijn ontworpen.

Volgens de sociaal psychologen David en Roger Johnson (1999):

Het eerste dat nodig is om met deze dynamiek te gaan werken is te beslissen welke onderwerpen geschikt zijn voor deze pedagogische methode. Het tweede is het organiseren van de groepen (van 2 tot 6 leden elk) en dan bepalen welke coöperatieve leeractiviteiten het beste zijn, afhankelijk van de doelstellingen en onderwerpen van je onderwerp.

Coöperatieve leeractiviteiten voor groepsleren

Hier zijn enkele voorbeelden. Mis ze niet!

1. Kennispuzzels

Deze activiteit is gebaseerd op de puzzeltechniek (Spaanse link) die de psycholoog Elliot Aronson in 1971 bedacht. Het houdt in dat de klas in groepen wordt verdeeld en ze allemaal hetzelfde onderwerp krijgen toegewezen. In elke groep komt een expert en een aantal niet-experts.

Eenmaal georganiseerd voeren ze vervolgens de volgende activiteiten uit:

• De deskundigen komen allereerst samen om ideeën uit te wisselen.
• Deskundigen keren daarna terug naar de groep om het geleerde van de andere deskundigen te delen.
• Presentatie van bevindingen door een van de niet-experts in elke groep.
• Tot slot discussie en eindevaluatie.

Het uiteindelijke doel is het bereiken van een dynamiek die coöperatief leren van kinderen bevordert, waarbij iedereen dus zijn ideeën inbrengt voor de opbouw van groepskennis.

2. Het oplossen van academische controverses en conflicten

De bedenkers van het concept coöperatief leren, de psychologen David en Roger Johnson, stelden de term ‘intellectueel conflict’ voor om kritisch denken aan te moedigen en besluitvorming en probleemoplossing bij te brengen.

De activiteit die plaatsvindt is groepsonderzoek over een bepaald onderwerp en het bepalen van een beredeneerd standpunt.

Alle groepen moeten hetzelfde onderzoeken en dan moet ieder in een dynamische klas zijn standpunt verdedigen, de andere argumenten weerleggen en een tafelgesprek voeren om oplossingen voor te stellen.

Een van de grootste voordelen van deze coöperatieve leeractiviteit is dat het de gemeenschap bevordert. Ook moeten kinderen, om te kunnen leren, een standpunt innemen en dat met een stevige basis verdedigen.

3. Coöperatieve leeractiviteiten: lezen

Groepslezen is ook verrijkend en met deze activiteit leren kinderen zich te concentreren, op te letten en samen teksten te analyseren.

Eerst worden tweetallen of groepjes gevormd en krijgen allen dezelfde lectuur toegewezen. Een van de leden leest het hardop voor, terwijl de anderen stil volgen.

Om de één of twee alinea’s wordt het lezen gestopt en vatten de groepsleden samen wat ze gehoord hebben. Dit wordt dan verschillende keren herhaald totdat de voorgestelde tekst voltooid is.

Het doel is dat iedereen begrijpt waar de lezing over gaat en, door coöperatief delen, kunnen degenen die het niet begrepen hebben dus profiteren van de bijdrage van anderen.

Het mooiste van deze coöperatieve activiteit is dat ze aangepast kan worden aan verschillende niveaus van geletterdheid.

4. Huiswerk corrigeren in tweetallen

Voor deze taak vormen we tweetallen en aan het begin van de les vertelt ieder aan zijn partner hoe hij zijn huiswerkopdracht heeft opgelost.

De kinderen vergelijken hun producties en voeren, indien mogelijk, de relevante correcties uit. Als het ingewikkeld is, vragen ze de leraar om uit te leggen hoe het correct moet.

5. Groepsonderzoek

Bij dit type projectwerk krijgen alle groepen hetzelfde onderwerp toegewezen om vervolgens te onderzoeken en een presentatie te plannen.

Elk team verdeelt het algemene onderwerp in afzonderlijke deelonderwerpen en doet vervolgens elk zijn eigen huiswerk en onderzoek. Tot slot wordt een groepspresentatie gemaakt in een eindverslag of conceptmap, waarin de individuele bijdragen van alle deelnemers zijn opgenomen.

Hoe organiseer je de coöperatieve leeractiviteiten?

Tegenwoordig is technologie een geweldige bondgenoot voor onderwijs en groepswerk. Met verschillende digitale hulpmiddelen kun je namelijk groepstaken toewijzen en organiseren, zodat iedereen een compleet overzicht heeft van het totale proces. Enkele van de meest gebruikte zijn de volgende:

• Padlet: dit is een collaboratief whiteboard waarop je kunt werken met teksten, afbeeldingen en video’s.
• Stormboard: dit zijn virtuele borden voor het vastleggen van taken.
• Bubbl.us: Concept Mapping: dit is ook een handig hulpmiddel voor het construeren van concept maps (Spaanse link).

Coöperatief leren is essentieel voor groepswerk

Onderwijs leidt kinderen op voor een toekomstig leven vol banen en sociale ervaringen van allerlei aard. Daarom is het noodzakelijk dat ze de vaardigheden verwerven om in een groep te werken, of dat nu op het werk is, met andere leerlingen, in een recreatieve omgeving, of in een ander soort groep.

Dat is het belangrijkste doel van coöperatieve leeractiviteiten voor kinderen. Dat ze leren werken in een team. En het mooiste van deze methode is dat we het kunnen toepassen op alle leeftijden en levensfasen.

Terwijl jonge kinderen bijvoorbeeld een zelfgemaakte zonnewijzer kunnen bouwen en die als eindproject kunnen presenteren, kunnen oudere kinderen als groep wetenschappelijke onderwerpen als de waterkringloop of magnetisme onderzoeken.

Door samen te werken, meningen te bespreken, standpunten te onderbouwen en conclusies te presenteren kunnen ze werken aan waardevolle vaardigheden om zich te redden in de wereld die hen buiten te wachten staat. Moedig hen daartoe aan!