Giftige kinderen: psychologische trekken en kenmerken

Als minderjarigen veeleisend, agressief en uitdagend zijn tegenover hun ouders, kunnen ze het huis in een nachtmerrie veranderen. Ontdek de eigenschappen die giftige kinderen kenmerken en hoe je met ze kunt omgaan.
Giftige kinderen: psychologische trekken en kenmerken
Elena Sanz Martín

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

We horen vaak over giftige ouders, die hun kinderen aanvallen of hun ontwikkeling belemmeren. Minderjarigen kunnen echter ook bepaalde schadelijke houdingen vertonen, die in staat zijn de thuisomgeving te veranderen.

Het herkennen van deze trekken is niet gemakkelijk, vanwege het ongeloof, schuldgevoel of de schaamte die ouders kunnen voelen. Zo snel mogelijk handelen is echter essentieel.

Tijdens de groei maken alle kinderen moeilijke tijden door: scheidingsangst, driftbuien, puberteitsveranderingen, de behoefte aan onafhankelijkheid van de adolescentie, en nog veel meer. Tijdens deze kantelpunten kan uitdagend gedrag of een uitdagende houding ontstaan, maar dat is niet per se een probleem. Maar als het kind een tiran wordt, kunnen de ouders een echte nachtmerrie tegemoet zien.

Wat zijn de kenmerken van giftige kinderen?

Giftige kinderen vertonen meestal de kenmerken van het zogenaamde kleine keizersyndroom: Het zijn tirannieke, agressieve en onbuigzame kinderen die niet reageren op gezag.

De relatie tussen ouders en kinderen verslechtert ernstig en het huis wordt een slagveld, vol stress en leed. Het is gemakkelijk waar te nemen dat er iets mis is.

Hieronder laten we je de belangrijkste kenmerken van giftige kinderen zien, zodat je ze kunt herkennen.

1. Uitdagend gedrag

Uitdagend gedrag vormt het belangrijkste alarmsignaal, want deze minderjarigen tarten voortdurend het gezag. Ze reageren niet op beloningen of straffen en accepteren geen hiërarchie binnen de gezinsgroep.

Bovendien negeren ze de regels, overschrijden ze grenzen en leggen ze steeds hun wil op. Ze beschouwen discipline niet als deel van hun opvoeding en zijn onverdraagzaam tegenover elke poging van de ouders om hun gedrag te sturen.

2. Lage tolerantie voor frustratie

Giftige kinderen en hun kenmerken

Giftige kinderen zijn vaak ongeduldige en wispelturige minderjarigen, die niet in staat zijn frustratie te verdragen of bevrediging uit te stellen. Ze voelen zich alles wat ze willen waardig en eisen het onmiddellijk.

Ze hebben grote moeite met het verwerken van een weigering, hetzij van hun ouders, hetzij om redenen buiten hun wil. Als gebeurtenissen zich niet ontvouwen zoals ze willen, reageren ze met woede en ervaren ze groot ongemak.

3. Gebrek aan empathie bij giftige kinderen

In het algemeen zijn de sociale vaardigheden en empathie van deze jongeren onderontwikkeld. Ze beheersen assertieve communicatie niet en houden geen rekening met de behoeften, voorkeuren, of meningen van anderen. Ze kunnen ongevoelig zijn voor de pijn die ze bij anderen veroorzaken.

Bovendien hebben ze de neiging te eisen, ongeacht de enorme opoffering die het inwilligen van hun eisen met zich meebrengt (of dat nu lichamelijk, financieel of emotioneel is). Het komt vaak voor dat ze hun ouders denigrerend behandelen en hen zelfs beledigen of vernederen.

4. Agressie

Gewelddadig en agressief gedrag komt vaak voor bij giftige kinderen. In het algemeen komen ze voor als reactie op pogingen van de ouders om discipline op te leggen of op de frustratie dat ze niet kunnen bereiken wat ze willen. Zo breken ze voorwerpen, slaan tegen muren, of mishandelen zelfs hun ouders.

5. Manipulatie

Behalve fysieke dwang en bedreiging kunnen deze giftige kinderen ook emotionele manipulatie in hun voordeel gebruiken. Ze gebruiken vaak schuldgevoel, onttrekken van genegenheid, of verwijten om het gedrag van hun ouders te sturen.

Worden giftige kinderen geboren of gemaakt?

Gezien al deze kenmerken vraag je je misschien af of giftige kinderen met deze persoonlijkheid geboren worden of het product zijn van een onaangepaste opvoeding. In werkelijkheid hebben beide aspecten de neiging samen te vallen.

Hoe vroeger deze tekenen verschijnen (zoals een gebrek aan empathie of een uitdagende houding), hoe groter de kans dat er een onderliggende genetische factor of psychologische stoornis is. Bijvoorbeeld een antisociale gedragsstoornis of oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (Engelse link).

Maar ook de opvoeding door de ouders speelt een fundamentele rol. Opvoedingsstijlen kunnen (Spaanse link) de persoonlijkheid vormen en de eigenschappen van het kind afzwakken of versterken.

Het is heel belangrijk om opvoedingsrichtlijnen van kinds af aan te herzien en vooral te kiezen voor een democratische stijl, waarin liefde en grenzen naast elkaar bestaan.

Als ouders overdreven autoritair zijn, zullen kinderen zich niet gehoord of gewaardeerd voelen. Ze zullen zelfs opgroeien met wrok en het arrogante, agressieve of respectloze gedrag imiteren dat ze bij hun ouders hebben waargenomen.

Als de ouders daarentegen te toegeeflijk zijn, zullen ze hun kinderen niet leren om frustratie te verdragen en de regels van het samenleven te aanvaarden. Daardoor zullen kinderen de adolescentie bereiken zonder deze waardevolle hulpmiddelen.

Goed praten met je kind is essentieel

Is het mogelijk deze giftige persoonlijkheid te vermijden?

Om te voorkomen dat je kinderen giftig gedrag ontwikkelen, moet je ze leren empathie, emotionele intelligentie en assertiviteit te ontwikkelen. Daarvoor moet je grenzen stellen en streng zijn in hun meegaandheid.

Na de puberteit is het moeilijker om familiedynamiek die niet werkt te corrigeren, dus is het essentieel om van jongs af aan in te grijpen. Aarzel niet om psychologische hulp te zoeken om je gezin te helpen!


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Calvete, E., Gámez-Guadix, M., & Orue, I. (2014). Características familiares asociadas a violencia filio-parental en adolescentes. Anales de psicología30(3), 1176-1182.
  • Quy, K., & Stringaris, A. (2017). Trastorno negativista desafiante. Manual de Salud Mental Infantil y Adolescente de la IACAPAP. Ginebra: Asociación Internacional de Psiquiatría del Niño y el Adolescente y Profesiones Afines.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.